ILPB2/4511-1-307/15-2/WM - Ustalenie skutków podatkowych związanych ze zwrotem przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana Łukasza Ł. przedstawione we wniosku z 18 marca 2015 r. (data wpływu: 19 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych ze zwrotem przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych ze zwrotem przez spółdzielnię wkładu mieszkaniowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W 2003 r. Zainteresowany nabył od spółdzielni mieszkaniowej mieszkanie na zasadzie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Wkład mieszkaniowy został wpłacony w kwocie X zł, a ponadto, co miesiąc, spłacany jest kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię na budowę tego lokalu.

W związku z powiększeniem rodziny zajmowane przez Wnioskodawcę mieszkanie stało się za małe. Wobec powyższego, Zainteresowany złożył do spółdzielni wniosek o zamianę mieszkania na większe.

W 2014 r. została wydana zgoda za zamianę mieszkania. Tego samego roku Wnioskodawca opuścił dotychczas zajmowane mieszkanie i otrzymał zwrot wkładu mieszkaniowego po rewaloryzacji.

Różnica pomiędzy kwotą odzyskanego wkładu, a kwotą wpłacona w 2003 r. została przedstawiona przez spółdzielnię jako dochód w dokumencie PIT-8C.

Całą wypłaconą kwotę ze zwrotu wkładu mieszkaniowego Zainteresowany przeznaczył na wpłatę wkładu nowego, większego mieszkania.

Zwrócona kwota wkładu mieszkaniowego nie pokryła w całości wpłaty wkładu na nowe mieszkanie. Operacja wypłaty, jak i ponownej wpłaty zrewaloryzowanego wkładu mieszkaniowego odbyła się bezgotówkowo, na zasadzie przeksięgowania.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy PIT-8C został słusznie wystawiony.

2. Czy Zainteresowany jest zobowiązany do zapłaty podatku od dochodu uwzględnionego w dokumencie PIT-8C.

Zdaniem Wnioskodawcy, w odpowiedzi na powyższe pytania, wskazać należy, że kwota, którą spółdzielnia mieszkaniowa wykazała w PIT-8C, nie jest przychodem Zainteresowanego.

Swoje stanowisko Wnioskodawca uzasadnia tym, że przedmiotowa kwota została w całości przeznaczona na nabycie większego mieszkania w tej samej spółdzielni i na takich samych zasadach lokatorskich.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Z całokształtu sprawy wynika, że w 2014 r., na wniosek Zainteresowanego, wydana została decyzja, w której spółdzielnia wyraziła zgodę na zamianę lokalu mieszkalnego na większy. Wnioskodawca zajmował przedmiotowe mieszkanie na zasadzie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. W związku z powyższym, spółdzielnia dokonała zwrotu zrewaloryzowanego wkładu mieszkaniowego wpłaconego przez Zainteresowanego w 2003 r. W ślad za zwrotem spółdzielnia wystawiła informację PIT-8C, w której wykazany został przychód stanowiący różnicę między kwotą odzyskanego wkładu a kwotą wpłaconą w 2003 r.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że na gruncie badanej sprawy zastosowanie znajdują przepisy ustawy podatkowej w brzmieniu obowiązującym w 2014 r.

I tak, zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 tej ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy, źródłem przychodów są "inne źródła".

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Na podstawie powołanych wyżej przepisów, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega uzyskany w roku podatkowym dochód stanowiący dla osób fizycznych (podatników) przysporzenie majątkowe.

Jednakże, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Zauważyć należy, że zasady rozliczenia wkładu mieszkaniowego reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1222, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Stosownie do art. 4 ust. 3 ww. ustawy, członkowie spółdzielni, którzy oczekują na ustanowienie na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego albo prawa odrębnej własności lokalu, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów budowy lokali przez wnoszenie wkładów mieszkaniowych lub budowlanych (...).

W sprawach nieuregulowanych w ustawie prawa i obowiązki członków spółdzielni dotyczące w szczególności wnoszenia, ustalania i waloryzacji wkładu mieszkaniowego i budowlanego określają postanowienia statutu (art. 8 pkt 3 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Mając na względzie powyższe, wkład mieszkaniowy (budowlany) stanowi formę, w jakiej członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu kosztów budowy budynku (lokalu). Wydatki na wkłady mieszkaniowe do spółdzielni wpłacane są natomiast w celu uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu lub odrębnej własności lokalu.

Zgodnie z art. 11 ust. 21 ww. ustawy, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 22 ww. ustawy).v

W tym miejscu należy jeszcze raz powołać treść art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Powołany wyżej przepis wskazuje przedmiotowe zwolnienie jako ograniczające się tylko i wyłącznie do wniesionych do spółdzielni wkładów. Należy zauważyć, że jeżeli wartość ich ulega zwiększeniu na skutek waloryzacji wówczas zwolnienie obejmuje wyłącznie tę część wypłaconej kwoty, która odpowiada kwocie wniesionego wkładu (tekst jedn.: bez uwzględnienia waloryzacji). Z tego też względu, nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem (tekst jedn.: wypłaconą przez spółdzielnię kwotą) a nominalną wartością wniesionego (uiszczonego) wkładu stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Tak ustalony przychód powinien zostać wykazany przez spółdzielnię w informacji PIT-8C. Bez znaczenia przy tym pozostaje fakt, że operacja wypłaty i ponownej wpłaty zrewaloryzowanego wkładu mieszkaniowego odbyła się bezgotówkowo, na zasadzie przeksięgowania.

W związku z powyższym, należy wskazać, że uzyskany przez Wnioskodawcę przychód z tytułu dokonanego w 2014 r. zwrotu wkładu mieszkaniowego, pomniejszony o wartość wniesionego w 2003 r. wkładu, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 z uwzględnieniem zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Nadmienić przy tym należy, że powstania przychodu, o którym mowa powyżej, nie niweczy fakt, że przedmiotowa kwota została w całości przeznaczona na nabycie większego mieszkania w tej samej spółdzielni i na takich samych zasadach lokatorskich.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.