IBPP2/4512-559/15/WN - VAT w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży bonów oraz dokumentowania tej sprzedaży

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) i § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku 15 czerwca 2015 r. (data wpływu 16 czerwca 2015 r.), uzupełnionym pismem z 31 sierpnia 2015 r. (data wpływu 1 września 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży bonów oraz dokumentowania tej sprzedaży - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 czerwca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku podatkowego z tytułu sprzedaży bonów oraz dokumentowania tej sprzedaży.

Wniosek ten został uzupełniony pismem z 31 sierpnia 2015 r. (data wpływu 1 września 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 20 sierpnia 2015 r. znak: IBPP2/4512-559/15/WN.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej Spółka) jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku VAT. Jednym z obszarów działalności Wnioskodawcy jest prowadzenie działalności gastronomicznej w Restauracji. Wnioskodawca świadczy usługi gastronomiczne na rzecz klientów indywidualnych, jak i większych grup. Jednym z elementów prowadzonej przez Wnioskodawcę akcji marketingowej jest sprzedaż bonów na realizację określonych w usług w terminie nie dłuższym niż 1 rok.

Przedmiotowe bony tj. dokumenty na okaziciela o określonej wartości nominalnej, uprawniają do bezgotówkowego zakupu usług gastronomicznych. Klienci nabywają bony płacąc ich ceną nominalną. To czy realizacja zakupionego u Wnioskodawcy bonu odbędzie się przez osobę, która dokonała jego zakupu, czy też bon zostanie przekazany innej osobie zależy od decyzji klienta. Bony nie będą jednak realizowane po upływie terminu ich ważności.

Wnioskodawca nie uzależnia możliwości nabycia bonów przez Klientów od faktu zakupu innych usług znajdujących się w ofercie Wnioskodawcy.

Co do zasady, przedmiotowe bony dotyczą wybranej przez Klienta usługi gastronomicznej, która zostanie zrealizowana w przyszłości - tj. do momentu ważności bonu. Klient w momencie nabycia bonu i zapłaty za niego, wie jaką konkretnie w przyszłości otrzyma w zamian usługę od Wnioskodawcy.

W przypadku, gdy wartość zakupionej usługi gastronomicznej przewyższa kwotę na jaką opiewa bon, klient jest obowiązany dopłacić wynikającą z tego tytułu różnicę gotówką.

Dodatkowo pismem z 31 sierpnia 2015 r. Wnioskodawca uzupełnił opis powyższego stanu faktycznego, wyjaśniając:

1. Cena bonu stanowi równowartość usługi gastronomicznej, jeżeli jest niższa - reszta zostanie dopłacona przez realizującego usługę.

2. Bon dotyczy usługi gastronomicznej, ale to od klienta zależy z jakich elementów będzie się składać usługa. Klient dokonuje konkretyzacji usługi w momencie jej realizacji, w momencie zakupu bon dotyczy usługi bliżej nieokreślonej.

3. Bon realizowany jest jednorazowo, nie istnieje możliwość częściowej jego realizacji.

4. Nabycie bonu nie uprawnia do nabycia usługi po obniżonej cenie.

5. Nie ma możliwości zwrotu bonu ani zwrotu różnicy nie skonsumowanej części.

6. Nie ma możliwości zwrotu należności w przypadku gdy mija termin ważności.

7. Nie ma możliwości zwrotu różnicy w sytuacji gdy usługa będzie niższa od nominału bonu.

8. W momencie nabycia bonu klient nie decyduje jaką usługę gastronomiczną otrzyma w przyszłości - decyduje w momencie realizacji usługi.

9. W momencie nabycia bonów klient zna przedmiot działalności Wnioskodawczyni, a więc jest świadom, że będzie to usługa gastronomiczna. Natomiast konkretyzacja zamawianej przez bon usługi następuje w momencie jej realizacji, a tym samym w momencie nabycia nie można wskazać cech ilościowych.

10. W intencji Wnioskodawczyni na podstawie bonu realizowane będą wyłącznie usługi gastronomiczne o stawce 8% podatku od towaru i usług, kierując się starą rzymską premią ingorantia iuris nocet - klient zobowiązany jest znać stawki podatku z racji, iż jest to powszechnie obowiązujące prawo, a nieznajomość przepisów prawa nie jest okolicznością w jakimkolwiek stopniu zwalniającą. Klient zatem musi posiadać świadomość stawki podatku VAT, która ponadto wskazana jest wraz z kwotą podatku na bonie. Dodatkowo personel jest zobowiązany przed realizacją bonu do wskazania jakich usług gastronomicznych dotyczy. Ogólnodostępny jest regulamin sprzedaży bonów, w którym określony jest dokładnie zakres usług.

11. W zakresie sprzedaży bonów nie ma ograniczeń co do typu podmiotów - są one sprzedawane osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą, jak i osobom fizycznym działalności gospodarczej nie prowadzącym.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, które zakłada, że sprzedaż bonów, które uprawniają do otrzymania konkretnie wybranej przez Klienta usługi gastronomicznej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

2. Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, które zakłada, że sprzedaż bonów, które uprawniają do otrzymania konkretnie wybranej przez Klienta usługi gastronomicznej powinny być udokumentowane fakturą VAT bądź paragonem wydrukowanym z kasy rejestrującej.

Stanowisko Wnioskodawcy.

Ad. 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż bonu na rzecz Klienta, który uprawnia do otrzymania konkretnej usługi gastronomicznej, rodzi obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług, zaś otrzymaną kwotę za sprzedany bon należy traktować jako zaliczkę bądź przedpłatę w całej wysokości i rozpoznać obowiązek podatkowy w miesiącu otrzymania zapłaty za przedmiotowy bon.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uVAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Generalnie, zgodnie z art. 6 ust. 1 uVAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z powołanego przepisu wynika, że usługą jest każde, co do zasady, odpłatne świadczenie, które nie jest dostawą towarów i które przejawia się tym. że świadczeniobiorca (konsument) wynosi z niego, choćby nawet potencjalną korzyść. Powołując się w tym zakresie na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości (por. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93, z dnia 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81, z dnia 5 lutego 1980 r. w sprawie C-154/80) należy wskazać, że za świadczenie usług za wynagrodzeniem, a więc czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być relacje, w których istnieje jakiś związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy, istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, i odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem, istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. Zdaniem Wnioskodawcy - opisana czynność sprzedaży bonu na konkretną usługę gastronomiczną i otrzymana z tego tytułu przedpłata (zaliczka) stanowią odpłatne świadczenie usług, ponieważ jak wskazuje orzecznictwo TSUE - świadczenie musi być skonkretyzowane, ale i potencjalne. Ma to szczególne znaczenie w zakresie otrzymanej zaliczki od Klienta.

Jeśli bony towarowe nie opiewają na konkretne usługi, przyjmuje się powszechnie, że ich sprzedaż nie podlega opodatkowaniu VAT. W przedmiotowym stanie faktycznym nie dochodzi jednak do sytuacji, w której Wnioskodawca sprzedaję na rzecz Klientów bony, które nie opiewają na konkretne usługi - jest w istocie odwrotnie, Klient dokonuje rodzaju przedpłaty za usługę, którą otrzyma w późniejszym terminie. Usługa gastronomiczna sprzedawana w formie bonu jest znana już Klientowi w momencie zapłaty za bon. Klient sam wybiera usługę gastronomiczną na którą chce nabyć przedmiotowy bon.

Taki bon spełnia w istocie funkcję "vouchera", który uprawnia do odbioru konkretnej usługi, ale w terminie wybranym przez Klienta. W przepisach uVAT nie znajdujemy definicji bonu (czy też bonu towarowego czy karty podarunkowej). Z tych względów, zgodnie z zasadami wykładni językowej należy odwołać się do powszechnego rozumienia pojęcia "bon". Zgodnie z definicją słownikową pojęcia "bon", jest to dowód uprawniający do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych towarów, sumy pieniędzy lub usług (por. Internetowy Słownik języka polskiego - Wydawnictwo Naukowe PWN. http://sjp.pwn.pl/szukaj/bon).

W kontekście definicji bonu należy podkreślić, iż w pewnych przypadkach (jak w sytuacji przedstawionej przez Wnioskodawcę) bon może opiewać na konkretne świadczenie, które zostanie odebrane przez Klienta w późniejszym terminie. Wtedy, jak zostało podkreślone powyżej - bon taki spełnia bardziej definicję "vouchera" niż bonu towarowego opiewającego na bliżej nieokreślone świadczenie.

Będący przedmiotem analizy bon sprzedawany przez Wnioskodawcę, zaspokaja konkretne zapotrzebowanie na usługę wyrażone przez Klienta. Jest więc autonomicznym świadczeniem, które jest realizowany poprzez zakupienie bonu i odebranie świadczenia w późniejszym terminie. Mając na to na względzie - sprzedaż przedmiotowego bonu jest w istocie sprzedażą konkretnie wybranej usługi, która zostanie wykonana w późniejszym terminie, zaś Wnioskodawca przyjmie zapłatę za jej wykonanie w momencie sprzedaży bonu.

Odpłatne przekazanie bonu przez Wnioskodawcę powinno być zatem rozpatrywane przede wszystkim w kontekście świadczenia usług w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ już przekazanie bonu na rzecz Klienta powoduje, iż nabywa on uprawnienie do żądania wykonania konkretnie określonego świadczenia w dowolnie wybranym momencie przez Klienta.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem VAT jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie:

* dana czynność ujęta została w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT (przesłanka przedmiotowa) oraz

* czynność wykonana została przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku VAT (przesłanka podmiotowa).

W przedstawionym stanie faktycznym mamy zatem do czynienia z wystąpieniem obydwu przesłanek, które przemawiają za opodatkowaniem wykonanej czynności przez Wnioskodawcę.

W kontekście rozpoznania obowiązku podatkowego - zapłata za bon (voucher), która ma miejsce przed świadczeniem usług spełnia w ocenie Wnioskodawcy definicję zaliczki bądź przedpłaty. Przyszłe świadczenie w momencie wydania bonu jest już dostatecznie określone przez Wnioskodawcę oraz Klienta, a także jego cena i szczególne cechy otrzymanej usługi. W tym zakresie warto przytoczyć tezę postawioną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 4 stycznia 2011 r., ITPP1/443-1046/10/RS, że opodatkowanie wpłat otrzymanych przed dostawą towarów może nastąpić jedynie w przypadku, gdy podatnik VAT będzie w stanie powiązać (przyporządkować) dokonaną wpłatę z konkretnym zamówieniem (konkretną dostawą), czyli skonkretyzowanym towarem.

Należy zatem uznać, iż zgodnie z art. 19a ust. 8 uVAT - jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

W stanie faktycznym przedstawionym przez Wnioskodawcę, Klient płaci całość zapłaty przed wykonaniem usługi. Usługa zostanie wykonana w terminie dowolnie wybranym przez Klienta, ale jest już dostatecznie określona, aby można było ją traktować jako konkretne świadczenie do którego stosuje się art. 5 ust. 1 uVAT w zw. z art. 8 ust. 1 uVAT.

Ponadto, organy podatkowe określały już, że w pewnych okolicznościach już sprzedaż (bonu) vouchera może prowadzić do powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 26 sierpnia 2014 r., ITPP1/443-623/14/DM, rozpatrywał przypadek samorządowej instytucji kultury, dokonującej sprzedaży biletów wstępu na wystawę interaktywną (opodatkowanie stawką 8% zgodnie z pozycją 182 załącznika nr 3 do uVAT.).

Podatnik ten sprzedaje także vouchery (wymienne na bilet wstępu na wystawę). Przy sprzedaży voucherów podpisywana jest umowa z kontrahentem, w której określa się ilość, rodzaj voucherów oraz termin ich wykorzystania. Niewykorzystane w określonym terminie vouchery nie podlegają zwrotowi.

Organ potwierdził prawidłowość stanowiska, że wpłatę środków pieniężnych w związku z nabyciem voucherów można jednoznacznej przyporządkować do konkretnej usługi, zaś wpłacona kwota stanowi 100% należności i nie podlega zwrotowi - stąd obowiązek podatkowy powstaje w momencie otrzymania całości zapłaty (zgodnie art. 19a ust. 8 uVAT.).

Podsumowując:

1. Sprzedawany bon (voucher) przez Wnioskodawcę na rzecz Klienta dotyczy konkretnie określonej usługi gastronomicznej, którą Klient wybrał w momencie zakupu bonu, zaś jej realizacja nastąpi w terminie wskazanym przez Klienta.

2. Strony transakcji określiły dostatecznie warunki świadczenia i jego cechy, tak, że sprzedawany bon dotyczy odpłatnego świadczenia usług.

3. Całość zapłaty regulowana przez Klienta, stanowi w ocenie Wnioskodawcy, zaliczkę bądź przedpłatę, której otrzymanie przed wykonaniem usługi przez Wnioskodawcę rodzi obowiązek podatkowy w miesiącu otrzymania od Klienta zapłaty tj. zgodnie z art. 19a ust. 8 uVAT.

Ad. 2.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 uVAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą m.in. "sprzedaż". Ponadto, zgodnie z art. 111 ust. 1 uVAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, tj. poprzez wystawianie paragonów fiskalnych.

Jako "sprzedaż" art. 2 pkt 22 ustawy o VAT traktuje odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jak zostało podkreślone powyżej - Wnioskodawca sprzedaje bony na konkretne usługi (które spełniają funkcję vouchera), a więc otrzymana przedpłata od Klienta stanowi zaliczkę bądź przedpłatę w rozumieniu art. 19a ust. 8 uVAT. Obowiązek podatkowy w tym zakresie powstanie zatem w momencie otrzymania kwoty należnej za sprzedawany bon. Jako, że Wnioskodawca jest obowiązany udokumentować powstanie tego obowiązku podatkowego zgodnie z przepisami uVAT, to będzie on obowiązany wystawić na rzecz Klienta fakturę VAT bądź paragon fiskalny.

Należy podkreślić, iż zasadnym w opisywanym przypadku w związku z przekazaniem bonów (voucherów) jest wystawianie faktury (zgodnie z art. 106i ust. 2 w związku z art. 106b ust. 1 pkt 4 uVAT).

Wprawdzie nadal zastosowanie znajduje zasada, że przekazania vouchera nie można utożsamiać ani z dostawą towaru, ani ze świadczeniem usług, to jednak jeśli w momencie dokonania przedpłaty bądź zaliczki, towary czy usługi są szczegółowo określone, innymi słowy przyszłe świadczenie jest określone w sposób jednoznaczny co do rodzaju towaru bądź usługi, a strony stosunku prawnego (Wnioskodawca oraz Klient) w momencie wpłaty zaliczki, nie mają woli dokonywania jego zmian w przyszłości - stąd opisywaną kwotę pieniężną należy traktować jako zaliczkę czy przedpłatę na poczet konkretnego świadczenia.

W związku z tym otrzymane kwoty pieniężne na poczet wykonania konkretnych usług stanowią zapłatę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przez towary stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy o VAT).

Zasady dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług uregulowane zostały w art. 19a ustawy o VAT.

Według art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Stosownie do art. 19a ust. 8 ustawy, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem ust. 5 pkt 4.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego wynika, że art. 29a ust. 1 cyt. ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca świadczy usługi gastronomiczne na rzecz klientów indywidualnych, jak i większych grup. Jednym z elementów prowadzonej przez Wnioskodawcę akcji marketingowej jest sprzedaż bonów tj. dokumentów na okaziciela o określonej wartości nominalnej, na realizację określonych w usług gastronomicznych w terminie nie dłuższym niż 1 rok. Bony nie są realizowane po upływie terminu ich ważności. Przedmiotowe bony, uprawniają do bezgotówkowego zakupu usług gastronomicznych i dotyczą wybranej przez Klienta usługi gastronomicznej, która zostanie zrealizowana w przyszłości - tj. do momentu ważności bonu. Klient dokonuje konkretyzacji usługi w momencie jej realizacji, w momencie zakupu bon dotyczy usługi bliżej nieokreślonej. W przypadku, gdy wartość zakupionej usługi gastronomicznej przewyższa kwotę na jaką opiewa bon, Klient jest obowiązany dopłacić wynikającą z tego tytułu różnicę gotówką. Na podstawie bonu realizowane będą wyłącznie usługi gastronomiczne o stawce 8% podatku od towaru i usług. Dodatkowo personel jest zobowiązany przed realizacją bonu do wskazania jakich usług gastronomicznych dotyczy. Ogólnodostępny jest regulamin sprzedaży bonów, w którym określony jest dokładnie zakres usług.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia czy moment wydania bonu na realizację w przyszłości usług gastronomicznych rodzi powstanie obowiązku podatkowego, który należy udokumentować poprzez wystawienie faktury lub paragonu wydrukowanego z kasy fiskalnej.

Należy zauważyć, że przepisy w zakresie podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia bonu. Natomiast Słownik Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN) definiuje "bon" jako "dowód uprawniający do otrzymania w oznaczonym terminie pewnych towarów, sumy pieniędzy lub usług".

W świetle powyższego, a także przywołanego wcześniej przepisu art. 2 pkt 6 ustawy o VAT bon, nie mieści się w definicji towaru w rozumieniu ww. przepisu ustawy o VAT, gdyż nie jest towarem, lecz jedynie dokumentem uprawniającym do nabycia usług świadczonych przez Wnioskodawcę (jak wskazał Wnioskodawca bon dotyczy bliżej nieokreślonej usługi gastronomicznej). Zastępuje on środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary i usługi, natomiast wydanie tego bonu następuje w zamian za dokonanie wpłaty środków pieniężnych przez nabywcę tego bonu na rzecz Wnioskodawcy. Konsekwentnie zatem, czynności sprzedaży ww. bonów klientom nie można utożsamiać z dostawą towarów, czy świadczeniem usług, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dokonania wpłaty środków pieniężnych przez nabywcę na rzecz Wnioskodawcy, a w konsekwencji wydania bonu nie można również uznać za świadczenie usług za odpłatnością.

Z wniosku nie wynika aby Wnioskodawca stawiał jakiekolwiek ograniczenia lub warunki jakie klient musiałby spełnić aby nabyć bon. W konsekwencji w przedmiotowej sytuacji nie mamy również do czynienia ze świadczeniem usług na rzecz klientów Wnioskodawcy.

A zatem, czynność odpłatnego przekazania bonu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Ponadto dokonana przez klientów Wnioskodawcy wpłata środków pieniężnych w związku z nabyciem bonów nie stanowi zaliczki ani przedpłaty w rozumieniu. art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

Należy zauważyć, że ustawodawca nie zamieścił w treści ustawy o podatku od towarów i usług definicji zaliczki ani przedpłaty. Zgodnie ze "Słownikiem języka polskiego PWN", zaliczka to część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet należności. Zatem zaliczkę wpłaca się na poczet przyszłej dostawy towarów lub przyszłego wykonania usługi przed faktyczną dostawą lub faktycznym wykonaniem usługi. Natomiast przez przedpłatę należy rozumieć określoną sumę pieniędzy, stanowiącą część ceny towaru lub usługi, wpłacaną z góry w celu uzyskania gwarancji zakupu lub wykonania usługi w określonym terminie.

Stosownie do powyższego, zaliczka jak również przedpłata jako zapłata na poczet przyszłej należności musi być powiązana z konkretną transakcją.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego dokonana przez klientów Wnioskodawcy wpłata środków pieniężnych w związku z nabyciem bonu nie jest związana z nabyciem określonej i konkretnej usługi, bowiem bon ten uprawnia klientów do zakupu jakichkolwiek usług gastronomicznych oferowanych przez Wnioskodawcę. Jak wskazał Wnioskodawca we wniosku to od klienta zależy z jakich elementów składać się będzie usługa i to on dokonuje konkretyzacji usługi w momencie jej realizacji, natomiast w momencie zakupu bonu dotyczy on usługi bliżej nieokreślonej.

Kwestia możliwości opodatkowania VAT przedpłat na poczet przyszłych dostaw była wielokrotnie przedmiotem analizy TSUE. Przykładowo w wyroku z dnia 21 lutego 2006 r. w sprawie C-419/02 BUPAHospitals Ltd, Goldsborough Developments Ltd przeciwko Commissioners of Customs Excise, w której orzeczono, że w zakresie art. 10 ust. 2 akapit drugi VI Dyrektywy nie mieści się przedpłata, taka jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem krajowym, dokonana w kwocie ryczałtowej na towary wskazane w sposób ogólny w wykazie, który może zostać w każdej chwili zmieniony za porozumieniem nabywcy i sprzedawcy, z którego nabywca może ewentualnie wybrać towary, na podstawie umowy, którą może on w każdej chwili rozwiązać, odzyskując w całości niewykorzystaną przedpłatę.

Trybunał podkreślił też, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają dostawy towarów i świadczenie usług, a nie płatności dokonane z tytułu tych transakcji (zob. wyrok z dnia 9 października 2001 r. w sprawie C-108/99 Cantor Fitzgerald International). Tym samym opodatkowaniu podatkiem VAT nie powinny podlegać zapłaty za dostawy towarów i świadczenie usług, które nie zostały dotychczas określone w sposób wyraźny.

W oparciu o powyższe wyroki TSUE należy stwierdzić, że opodatkowaniu podlega konkretna czynność a nie zapłata. Zatem opodatkowaniu podlegają tylko i wyłącznie takie zaliczki, które dotyczą szczegółowo określonych towarów i usług.

W konsekwencji, należy stwierdzić, że pobierana przez Wnioskodawcę opłata za wydanie bonu nie jest formą przedpłaty lub zaliczki, gdyż klienci nabywając przedmiotowe bony wpłacają odpowiednią kwotę na bliżej nieokreśloną usługę gastronomiczną a jej konkretyzacja, tj. niejako wybór z oferowanej przez Wnioskodawcę listy, wykazu (Wnioskodawca podał, że personel przed realizacją bonu jest zobowiązany do wskazania klientowi jakich usług gastronomicznych dotyczy oraz że zakres usług jest określony w regulaminie), następuje - dopiero w momencie realizacji usługi. Tym samym dokonana wpłata za wydanie bonu nie może być uznana za zaliczkę zatem nie podlega w momencie wydania bonu opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

W omawianej sprawie zapłata, która ma miejsce przed świadczeniem usługi gastronomicznej nie spełnia w całej rozciągłości definicji przedpłaty. Przyszła usługa nie jest jeszcze w momencie zapłaty szczegółowo określona - nieznany jest konkretny rodzaj usługi gastronomicznej świadczonej przez Wnioskodawcę, tj. rodzaj posiłku lub napoju, ich ilość oraz cena.

Wnioskodawca wskazał bowiem we wniosku, że bon zawiera jedynie wskazanie kwoty nominalnej na jaką opiewa i za jaką można zrealizować usługi, oraz wskazanie, że służy on do wykorzystania na usługę gastronomiczną, wobec której stosuje się preferencyjną stawkę 8%, oraz wskazanie stawki 8% i kwoty podatku od towaru i usług właściwej dla usług gastronomicznych.

Tak więc z chwilą wykonania usługi, a więc w momencie realizacji transakcji sprzedaży usługi gastronomicznej powstanie obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT.

Reasumując, należy stwierdzić, że czynność sprzedaży przez Wnioskodawcę bonów, o których mowa we wniosku, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, natomiast środki pieniężne, które otrzymuje Wnioskodawca w związku z odpłatnym wydaniem tych bonów swoim klientom nie stanowią zaliczki ani przedpłaty w rozumieniu art. 19a ust. 8 ustawy o VAT.

W tej sytuacji nie wystąpi tutaj obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług. Należy przy tym podkreślić, że dotyczy to również sytuacji, gdy bon nie zostanie zrealizowany w wymaganym terminie i traci swoją moc z uwagi na upływ terminu na który został wydany.

Należy zauważyć, że dopiero realizacja bonu, czyli fizyczne nabycie usługi gastronomicznej przez klienta, regulującego zapłatę poprzez wręczenie bonu, jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Wykonanie usługi za bon podlega opodatkowaniu VAT na zasadach ogólnych według stawek właściwych dla danej usługi. Wówczas w przedmiotowej sprawie znajdą zastosowanie przepisy art. 19a i 29a ustawy o VAT.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, że sprzedaż bonu na rzecz Klienta, który uprawnia do otrzymania konkretnej usługi gastronomicznej, rodzi obowiązek podatkowy na gruncie podatku od towarów i usług, zaś otrzymaną kwotę za sprzedany bon należy traktować jako zaliczkę bądź przedpłatę w całej wysokości i rozpoznać obowiązek podatkowy w miesiącu otrzymania zapłaty za przedmiotowy bon, należało uznać za nieprawidłowe.

Odnośnie kwestii obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej lub poprzez wystawienie faktury VAT sprzedaży bonów przez Wnioskodawcę należy wskazać, że zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy o VAT, ilekroć mowa jest o fakturze - rozumie się przez to dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

W myśl art. 106i ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

Ponadto zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Z uwagi na to, że czynność odpłatnego wydania bonu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem nie będąc odpłatną dostawą towarów ani odpłatnym świadczeniem usług nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem, wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, a zatem nie stanowi sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, Wnioskodawca nie może tej transakcji, w świetle art. 106b ust. 1 ustawy o VAT dokumentować fakturą.

Z tych samych względów przedmiotowe odpłatne przekazanie bonu osobom fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolnikom ryczałtowym nie podlega również ewidencjonowaniu za pomocą kas rejestrujących, o którym mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż obowiązek stosowania kas rejestrujących związany jest z realizacją sprzedaży a więc wydaniem towaru lub świadczeniem usługi. Należy podkreślić, że obowiązek ten dotyczy wyłącznie sprzedaży, która została dokonana na rzecz tych wyżej wymienionych podmiotów.

Przy czym nadmienić należy, iż przepisy o podatku od towarów i usług nie zawierają zakazu dokumentowania sprzedanego bonu innym dokumentem wewnętrznym. Zatem w przypadku, kiedy transakcji między dwoma podmiotami nie można udokumentować fakturą czy też paragonem, wówczas w celu potwierdzenia transakcji może zostać wystawiona nota księgowa lub dokument wewnętrzny.

Należy zauważyć, że realizacja bonu, czyli fizyczne nabycie towaru lub usługi przez klienta, regulującego zapłatę poprzez wręczenie tego bonu, będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Wydanie towarów lub wykonanie usługi za bony podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadach ogólnych według stawek właściwych dla danego towaru lub usługi.

W tym dopiero momencie Wnioskodawca będzie zobowiązany do udokumentowania sprzedaży poprzez wystawienie faktury lub paragonu na zasadach określonych w Rozdziale 1 dział XI i art. 111 ustawy o VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym Wnioskodawca będzie obowiązany wystawić na rzecz Klienta fakturę VAT bądź paragon fiskalny w momencie otrzymania kwoty należnej za sprzedawany bon, należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń TSUE z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 pomiędzy R.J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), z 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81, z 5 lutego 1980 r. w sprawie C-154/80 należy stwierdzić, że pozostają one bez wpływu na przedmiotowe rozstrzygnięcie, gdyż ww. wyroki zapadły na tle konkretnego stanu faktycznego sprawy i nie dotyczyły sprzedaży bonów.

W orzeczeniach tych wskazano bowiem, że dla wystąpienia opodatkowania podatkiem od towarów i usług konieczne staje się zaistnienie bezpośredniego związku płatności z konkretną czynnością oraz istnienie konsumenta tej czynności.

Na marginesie należy też zauważyć, że powołane przez Wnioskodawcę interpretacje indywidualne zostały wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano stan faktyczny i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tut. organ nie jest nimi związany. Powyższe oznacza, że interpretacje przepisów prawa podatkowego należy traktować indywidualnie, zwłaszcza, gdy nie dotyczą identycznych stanów faktycznych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.