IBPP2/443-1075/15/WN - VAT w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) oraz § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, w związku z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 czerwca 2015 r. sygn. akt I FSK 828/14 oraz wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 30 stycznia 2014 r. sygn. akt III SA/Gl 1404/13 (data wpływu prawomocnego orzeczenia 15 grudnia 2015 r.), stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2012 r. (data wpływu 12 grudnia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 6 marca 2013 r. (data wpływu 11 marca 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 grudnia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 6 marca 2013 r. (data wpływu 11 marca 2013 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 25 lutego 2013 r. znak: IBPP2/443-1237/12/WN.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej również Spółka) prowadzi działalność w zakresie usług finansowych oraz usług pośrednictwa finansowego. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca m.in. nabywa wierzytelności (cesja wierzytelności zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego) zarówno pojedyncze, jak i "masowe"- obejmujące kilkadziesiąt lub nawet kilkaset wierzytelności pojedynczych. Wierzytelność "masową" Wnioskodawca nabywa na podstawie jednej umowy, za jedną cenę, bez oceny ryzyka ściągalności poszczególnych wierzytelności wchodzących w jej skład. Wszystkie wierzytelności nabywane są po cenie niższej niż ich nominalna wartość. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Dodatkowo w piśmie uzupełniającym wniosek Wnioskodawca wyjaśnił, że termin "wierzytelność masowa", który użyty został w treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, oznacza wiele wierzytelności nabytych od jednego wierzyciela na podstawie jednej umowy.

Zatem poniższe odpowiedzi na pytania organu, które zostały zawarte w wezwaniu, odnosząc się do tzw. "pakietu wierzytelności masowych", odnoszą się równocześnie do wszystkich wierzytelności (pojedynczych) wchodzących w skład tego pakietu:

1. Wnioskodawca nabywa pakiet wierzytelności "masowych" za określoną w umowie cenę. Za uwolnienie wierzyciela od konieczności podejmowania działań windykacyjnych Wnioskodawca nie otrzymuje dodatkowego wynagrodzenia od zbywcy, Wnioskodawca płaci jedynie za wierzytelności cenę określoną w umowie.

2. Wnioskodawca w momencie podpisania umowy nie ocenia ryzyka ściągalności poszczególnych wierzytelności wchodzących w skład pakietu (nie ma takiej możliwości), więc różnica między wartością nominalną wierzytelności, a ceną jej sprzedaży nie odzwierciedla rzeczywistej ekonomicznej wartości wierzytelności w chwili jej sprzedaży. Pakiet zawiera różne wierzytelności - wśród dłużników są tacy, którzy chwilowo stracili płynność finansową ale są także firmy, z którymi nie ma kontaktu, firmy w upadłości. W momencie zakupu wierzytelności Wnioskodawca często ma informacje, które wierzytelności są sporne, które wierzytelności będące przedmiotem sprzedaży znajdują się na etapie postępowania sądowego, na jakim etapie egzekucji jest wierzytelność. Dane o dłużnikach Wnioskodawca otrzymuje od wierzyciela, a podejmując decyzję o zakupie za określoną cenę Wnioskodawca opiera się tylko na pobieżnej weryfikacji - sprawdzeniu czy firma istnieje, czy jest w bazie klientów itp.

3. Kalkulacja ceny nabycia oparta jest o pobieżną weryfikację. Wnioskodawca szacuje jaką kwotę może odzyskać, analizując informację o dłużnikach otrzymaną od zbywcy. Szacunek ten oparty jest na logicznych zasadach ekonomii, co oznacza, że Wnioskodawca stara się uzyskać wyższą kwotę, niż nominalna cena nabycia wierzytelności.

4. Poza zapłatą ceny nabycia umowa cesji nie nakłada na Wnioskodawcę obowiązku dokonywania innych świadczeń na rzecz zbywcy wierzytelności.

5. Wnioskodawca nie ma możliwości powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności na rzecz zbywcy.

6. W podpisanych umowach nie zawarto postanowień pozwalających na zmianę umówionej ceny wierzytelności w zależności od powodzenia działań windykacyjnych.

7. Pomiędzy cedentem wierzytelności a Spółką nie istnieje odrębny (od zawartej pomiędzy nimi umowy) stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.

8. Umowa sprzedaży wierzytelności nie ustanawia upoważnienia dla Spółki do występowania wobec dłużnika po to, by wyegzekwować wierzytelność na rachunek zbywcy wierzytelności.

9. Spółka nabywa wierzytelności na własny rachunek, oraz na własne ryzyko.

10. Wierzytelności w dacie nabycia stanowią wierzytelności wymagalne.

11. Wierzytelności dotyczą niezapłaconych przez dłużnika względem cedenta wierzytelności zobowiązań. Zobowiązania te wynikają ze stosunków pomiędzy cedentem a dłużnikiem, dotyczących np. przewozu przesyłek, niezwrócenia pożyczki w umownym terminie itp. Wnioskodawca kupuje wierzytelności, które u zbywcy były przychodem należnym (faktury), ale także odsetki od należności głównych. Zdarza się, że zbywca w związku z upływem terminu płatności prowadził działania windykacyjne (co przedstawia w załącznikach do umowy cesji wierzytelności), ale zdarza się też, że takich działań nie prowadził.

12. Część zakupionych wierzytelności to wierzytelności trudne, których egzekucja będzie z dużą dozą prawdopodobieństwa bezskuteczna. Okoliczności, które pozwalają na ich zakwalifikowanie jako "wierzytelności trudnych" to np. postępowanie upadłościowe dłużnika.

Wnioskodawca doprecyzował ponadto, iż oczekuje od organu odpowiedzi jedynie na zadane we wniosku pytanie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługa nabycia wierzytelności od podmiotu, dla którego była ona przychodem należnym, jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługa nabycia wierzytelności od podmiotu, dla którego wierzytelność ta była przychodem należnym, jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Nabywanie wierzytelności trudnych i w ten sposób finansowanie sprzedawców tych wierzytelności, jest świadczoną przez Wnioskodawcę usługą, którą należy zaliczyć do "usług w zakresie długów", o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem usługa ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce (gdyż zarówno zbywca wierzytelności jak i Wnioskodawca mają swoją siedzibę na terytorium RP) i jest wymieniona w wykazie usług zwolnionych od podatku. W konsekwencji zdaniem Strony świadczone przez nią usługi nabycia wierzytelności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od towarów i usług.

W interpretacji indywidualnej z 25 marca 2013 r. znak: IBPP2/443-1237/12/WN uznano stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji Wnioskodawca, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 stycznia 2014 r. przedmiotowej skargi, wyrokiem z dnia 30 stycznia 2014 r. sygn. akt III SA/Gl 1404/13 uchylił ww. interpretację indywidualną znak: IBPP2/443-1237/12/WN.

W ww. wyroku Sąd zauważył, że w rozpoznawanej sprawie istotę zagadnienia prawnego objętego wnioskiem o interpretację stanowi rozstrzygnięcie, jak należy traktować podatkowo cesję wierzytelności, w ramach której cedent przelał na rzecz zainteresowanego wierzytelność i ma ona charakter definitywny, w tym znaczeniu, że z umową nie były połączone żadne inne świadczenia na rzecz cedenta.

W Ocenie Sądu, samo nabycie wierzytelności prowadzi wyłącznie do zmiany osoby wierzyciela i wstąpienia nabywcy - cesjonariusza w miejsce zbywcy - cedenta i zapłaty ceny (niższej od wartości nominalnej). Opis zdarzenia odpowiada bardziej definicji dostawy niż usługi. Ze stanu faktycznego podanego we wniosku przez podatnika wykluczono, aby strony zawarły w umowie cesji dodatkowe postanowienie obligujące cesjonariusza do dodatkowych czynności poza zapłatą ceny ustalonej przez strony. Cena zapłacona cesjonariuszowi z tytułu tego rodzaju czynności jest w szczególności różnicą między wartością nominalną cedowanych wierzytelności, a ceną ich sprzedaży, która odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży i jest uzależniona od wątpliwych perspektyw na ich spłatę i zwiększonego ryzyka niewypłacalności dłużników. Nie jest zatem wynagrodzeniem za usługę. Przy czym, co istotne bez znaczenia pozostaje, że cesjonariusz wierzytelności nabywa je w celu ich ściągnięcia, gdyż w momencie realizacji tej czynności czyni to na własny rachunek i ryzyko, a nie na rachunek i ryzyko cedenta wierzytelności, którego sprzedaż pozbawiona jest takiego ryzyka.

W wyroku z dnia 29 października 2008 r. C-246/08 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przypomniał, że jeżeli działalność usługodawcy polega wyłącznie na świadczeniu usług bez bezpośredniego świadczenia wzajemnego, brak jest podstawy opodatkowania i usługi te nie podlegają tym samym podatkowi VAT (teza 43). Świadczenie usług tylko wtedy dokonywane jest odpłatnie w rozumieniu art. 2 pkt 1 Szóstej Dyrektywy, jeżeli pomiędzy usługodawcą, a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych, a wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywisty ekwiwalent usługi świadczonej na rzecz usługobiorcy (teza 44).

Zdaniem Sądu, kwestia odpłatności i bezpośredniego związku pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym wynagrodzeniem była wielokrotnie podnoszona w orzecznictwie TS UE (por. wyrok z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie 102/86, wyrok z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, wyrok z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93). Natomiast w uzasadnieniu wyroku w sprawie C-93/10 TS UE stwierdził, że artykuł 2 pkt 1 i art. 4 ust. 1 Szóstej Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. Odpowiednikami tych przepisów są art. 2 ust. 1 lit. c oraz art. 9 ust. 1 obecnie obowiązującej Dyrektywy 112.

Zatem warunkiem koniecznym dla uznania transakcji za odpłatną usługę, czyli czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego lub należnego, jako świadczenia wzajemnego. Sąd orzekający podziela pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażony w wyroku z dnia 19 marca 2012 r. sygn. akt I FPS 5/11, że "żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od tej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy". Ponieważ nabycie wierzytelności nie podlega ustawie VAT, nie może mieć również zastosowania w sprawie art. 43 ust. 1 pkt 40 tej ustawy stanowiący katalog czynności korzystających ze zwolnienia od tego podatku. Zwolnienie z podatku VAT nie jest pojęciem tożsamym z niepodleganiem ustawie o podatku od towarów i usług.

Od ww. wyroku WSA z 30 stycznia 2014 r. sygn. akt III SA/Gl 1404/13 Minister Finansów wniósł skargę kasacyjną.

Wyrokiem z dnia 18 czerwca 2015 r. sygn. akt I FSK 828/14 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Ministra Finansów od ww. wyroku i podzielił pogląd wyrażony przez Sąd pierwszej instancji.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r.,poz. 270 z późn. zm.), ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność była przedmiotem zaskarżenia.

Mając na uwadze ocenę prawną wyrażoną przez WSA w wyroku z 30 stycznia 2014 r. sygn. akt III SA/Gl 1404/13 oraz NSA w wyroku z 18 czerwca 2015 r. sygn. akt I FSK 828/14, oraz stan prawny mający w sprawie zastosowanie, stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego, uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie interpretacji należy wyjaśnić, że Wnioskodawca we własnym stanowisku wskazał, że świadczone usługi nabycia wierzytelności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W celu wyjaśnienia, czy Wnioskodawca oczekuje interpretacji również w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych tut. organ wezwał Wnioskodawcę.

W odpowiedzi na powyższe, Wnioskodawca wskazał, że wnosi o udzielenie odpowiedzi w zakresie pytania tj. w zakresie podatku od towarów i usług. Tym samym zgodnie z wolą Wnioskodawcy przedmiotowa interpretacja rozstrzyga wyłącznie w zakresie podatku od towarów i usług, zaś wszelkie kwestie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych nie będą rozpatrzone.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Stosownie do brzmienia art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z powyższych przepisów wynika zatem, iż nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych wprawdzie nieodpłatnie, lecz do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 tej ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności, jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Jednakże w tym przypadku o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej sprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawo-gospodarczych przez nabywcę, sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. A zatem usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-gospodarczych. Nabycie wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub też w celu dalszej jej odsprzedaży mieści się niewątpliwie w zakresie usług pośrednictwa finansowego. W tak ujmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). W takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy wierzytelności od ciężaru jej egzekwowania.

Zatem umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona usługi, określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych. Stanowi zatem świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy.

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży.

Zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

W kwestii sprzedaży wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 27 października 2011 r., w sprawie C-93/10. W powyższym orzeczeniu TSUE wskazał, iż artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania ww. dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży.

O ile więc ustalona przez strony umowy cesji cena wierzytelności jest niższa od jej wartości nominalnej i jednocześnie różnica między wartością nominalną tej wierzytelności, a ceną jej sprzedaży, odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży, nie możemy mówić o odpłatnym świadczeniu usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca nabywa wierzytelności (cesja wierzytelności zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego) zarówno pojedyncze, jak i "masowe"- obejmujące kilkadziesiąt lub nawet kilkaset wierzytelności pojedynczych. Wierzytelność "masową" Wnioskodawca nabywa na podstawie jednej umowy, za jedną cenę, bez oceny ryzyka ściągalności poszczególnych wierzytelności wchodzących w jej skład. Wszystkie wierzytelności nabywane są po cenie niższej niż ich nominalna wartość.

Wnioskodawca nabywa pakiet wierzytelności "masowych" za określoną w umowie cenę. Za uwolnienie wierzyciela od konieczności podejmowania działań windykacyjnych Wnioskodawca nie otrzymuje dodatkowego wynagrodzenia od zbywcy, Wnioskodawca płaci jedynie za wierzytelności cenę określoną w umowie.

W przypadku umów cesji wierzytelności, gdy dochodzi do nabycia wierzytelności przez cesjonariusza od cedenta za umówioną cenę - np. mniejszą lub równą nominalnej wartości wierzytelności - i nie ustalono między stronami żadnego wynagrodzenia z tytułu tak określonej usługi nabycia wierzytelności, czynność ta - w sytuacji, gdy umowa jest zawarta na własne ryzyko cesjonariusza (nabywcy) - nie stanowiąc odpłatnej usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, nie podlega opodatkowaniu.

Stanowisko powyższe potwierdzone zostało w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, w którym TSUE stwierdził, że "Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży".

Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 wskazał: "Przyjąć zatem należy, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.".

Biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku WSA z 30 stycznia 2014 r. sygn. akt III SA/Gl 1404/13 potwierdzone przez NSA w wyroku z 18 czerwca 2015 r. sygn. akt I FSK 828/14 oraz powołane przepisy ustawy, należy stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku, skoro - jak wskazał Wnioskodawca - w związku z zawarciem umowy cesji wierzytelności nie otrzyma od cedenta jakiegokolwiek wynagrodzenia, to w przedmiotowej sprawie nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

W zaistniałej sytuacji, Wnioskodawca nie dokona również nieodpłatnego świadczenia usług, zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, podlegającym opodatkowaniu, bowiem treść wniosku nie wskazuje, by nabywane przez niego wierzytelności miały służyć do celów innych niż jego działalność gospodarcza.

Zatem w opisanej sytuacji czynność nabycia wierzytelności nie stanowi czynności odpłatnej podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Tym samym, jako że zwolnienie od podatku VAT nie jest pojęciem tożsamym z niepodleganiem ustawie o podatku od towarów i usług, czynności wykonywane w związku z nabyciem wierzytelności w okolicznościach opisanych we wniosku, nie korzystają jak twierdzi Wnioskodawca ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, lecz stanowią czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy, że wykonywane czynności korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40, jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.