IBPP1/443-754/14/MG - Ustalenie prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu bezumownego korzystania z lokalu użytkowego

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 10 listopada 2014 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPP1/443-754/14/MG Ustalenie prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu bezumownego korzystania z lokalu użytkowego

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 lipca 2014 r. (data wpływu 28 lipca 2014 r.) uzupełnionym pismem z 28 października 2014 r. (data wpływu 31 października 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie w prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu bezumownego korzystania z lokalu użytkowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 lipca 2014 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu bezumownego korzystania z lokalu użytkowego.

Wniosek został uzupełniony pismem z 28 października 2014 r. (data wpływu 31 października 2014 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 17 października 2014 r. nr IBPP1/443-754/14/MG.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od września 1995 r. do marca 2013 r. włącznie, Wnioskodawca wynajmował lokal użytkowy od Spółdzielni Mieszkaniowej w K, w celu prowadzenia działalności gospodarczej. W związku z zaległościami Wnioskodawcy w opłatach za czynsz, Spółdzielnia rozwiązała z Wnioskodawcą umowę najmu z dniem 31 grudnia 2010 r. Również w grudniu 2010 r. Spółdzielnia wystawiła Wnioskodawcy ostatnią fakturę VAT z jedną pozycją na fakturze o treści "najem lokalu". W piśmie z dnia 29 grudnia 2010 r., informującym o rozwiązaniu umowy najmu, Spółdzielnia pisze: "Jednocześnie informujemy, że od dnia 1 stycznia 2011 r. przedmiotowy lokal będą zajmować Państwo bez tytułu prawnego oraz, że za okres ten do czasu przekazania lokalu Spółdzielni naliczone zostanie odszkodowanie".

W styczniu 2011 r. Spółdzielnia wystawia Wnioskodawcy fakturę VAT z jedną pozycją na fakturze o treści "opłata za bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego". Faktury VAT o takiej

samej treści, Spółdzielnia wystawia Wnioskodawcy za każdy następny miesiąc, aż do maja 2012 r. włącznie. W czerwcu 2012 r. Spółdzielnia wystawia Wnioskodawcy zamiast faktury VAT notę księgową z jedną pozycją o treści "odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego". Nota wystawiona jest na kwotę w identycznej wysokości jak kwota brutto wykazywana na fakturach VAT, wystawianych w poprzednich okresach. Kolejne noty (zamiast faktur VAT) Spółdzielnia wystawia za każdy następny miesiąc, aż do marca 2013 r. włącznie. Na podstawie not księgowych Wnioskodawca nie może pomniejszać kwoty podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony, zawarty w kwocie brutto wykazywanej w notach księgowych.

Przez cały okres od momentu wypowiedzenia umowy najmu (tekst jedn.: od stycznia 2011 r. do marca 2013 r. włącznie) Wnioskodawca korzysta normalnie z lokalu, prowadząc działalność gospodarczą.

W tym samym okresie Spółdzielnia wysyła do Wnioskodawcy pisma z wezwaniami do zapłaty zaległych kwot, wyznacza również wielokrotnie kolejne terminy, w których wzywa Wnioskodawcę do przekazania lokalu. Lokalu w wyznaczonych terminach Wnioskodawca nie przekazuje. Wnioskodawca wysyła ze swojej strony prośby o możliwość dalszego korzystania z lokalu. Równocześnie Wnioskodawca wysyła propozycje spłat kolejnych zaległych kwot. Spółdzielnia w większości przypadków zgadza się na terminy spłat zaległości, jeżeli nie - negocjowane są inne terminy na drodze porozumienia. Zaległości Wnioskodawca spłaca w miarę swoich możliwości. Wnioskodawca ma stały kontakt ze Spółdzielnią zarówno pisemny jak i osobisty (wielokrotne wizyty w dziale ekonomicznym Spółdzielni, spotkania z prezesem). W przypadku niedotrzymania ze strony Wnioskodawcy pełnych wpłat w wyznaczonych terminach, Spółdzielnia ogranicza swoje działania do wysyłania kolejnych wezwań do zapłaty, informacji o zamiarze skierowania do sądu pozwu o zapłatę należności i wyznaczania kolejnych terminów przekazania lokalu. W piśmie z dnia 4 listopada 2011 r. (kolejne wezwanie do zapłaty w uzgodnionym terminie i w przypadku braku zapłaty wezwanie do przygotowania lokalu do przekazania Spółdzielni), Spółdzielnia po raz pierwszy pisze o zamiarze wystąpienia do sądu z pozwem o eksmisję. Pomimo tego Spółdzielnia pozwu o eksmisję do sądu nie wnosi. Przez kolejne 12 miesięcy powtarza się stosowana przez obie strony procedura opisana powyżej (wezwania do zapłaty, wyznaczanie terminów przekazania lokalu, kolejne wpłaty ze strony Wnioskodawcy zaległych kwot).

W odpowiedzi na kolejną prośbę Wnioskodawcy o możliwość dalszego korzystania z lokalu do końca 2012 r., Spółdzielnia odpowiada Wnioskodawcy w piśmie z dnia 20 listopada 2012 r.: "...Zarząd Spółdzielni może rozważyć Państwa propozycję dot. korzystania z lokalu użytkowego pod warunkiem wpłaty do dnia jutrzejszego tj. 21 listopada 2012 r. bieżących opłat za lokal za m-c listopad i grudzień 2012... oraz przedstawienia planu spłaty pozostałego zadłużenia w opłatach za zajmowany lokal za okres od III-X br...."

Odpisując na powyższe pismo, w tym samym dniu, Wnioskodawca przedstawił swoje możliwe terminy spłat należności oraz Wnioskodawca zwrócił się do Spółdzielni z prośbą o przywrócenie wystawiania faktur VAT za wynajem lokalu, co pozwoli znacznie, w sytuacji Wnioskodawcy, obniżyć koszty wynajmu o kwotę naliczonego podatku VAT. Spółdzielnia odpowiada Wnioskodawcy na piśmie z dnia 6 grudnia 2012 r.: "Od dnia 1 stycznia 2011 r. przedmiotowy lokal zajmuje P/Spółka bez tytułu prawnego. Spółdzielnia dokonuje miesięcznych obciążeń Państwa Spółki jako odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu na podstawie not księgowych. Wyjaśniamy, że należne odszkodowanie z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie prawa do swobodnego dysponowania lokalem i wynikłe z tego tytułu szkody".

W dniu 21 grudnia 2012 r., Spółdzielnia wnosi pozew do sądu o zapłatę należności.

Natomiast w dniu 14 lutego 2013 r., Spółdzielnia wnosi pozew do sądu o eksmisję z lokalu użytkowego.

Pozew o eksmisję z lokalu zostaje wniesiony po 25 miesiącach od momentu rozwiązania z Wnioskodawcą umowy najmu przez Spółdzielnię.

W dniu 29 marca 2013 r. lokal został przez Wnioskodawcę oddany na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego, spisanego w dniu 29 marca 2013 r. W związku z tym Spółdzielnia wycofała pozew o eksmisję, który stał się bezprzedmiotowy.

W uzupełnieniu Wnioskodawca podał, że wniosek dotyczy indywidualnej sprawy Wnioskodawcy, czyli firmy E. s.c, w zakresie podatku VAT. Przedmiotowy wniosek i przedstawiony w nim opis stanu faktycznego dotyczy skutków podatkowych powstałych dla Wnioskodawcy. Skutki podatkowe powstałe dla Wnioskodawcy polegają na tym, że na podstawie not księgowych wystawianych Wnioskodawcy przez Spółdzielnię Mieszkaniową tytułem (zdaniem Spółdzielni)"odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu", za okres od 1 czerwca 2012 r. do 31marca 2013 r. Wnioskodawca nie mógł w miesięcznych deklaracjach VAT-7, wysyłanych do Urzędu Skarbowego, pomniejszać kwoty podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony, zawarty w kwocie brutto wykazywanej w notach księgowych, ponieważ wg przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, tylko na podstawie faktur VAT podatnik może pomniejszać kwotę podatku VAT należnego o podatek VAT naliczony i wykazywać to w deklaracjach VAT-7.

W związku z powyższym, Wnioskodawca jednoznacznie wyjaśnia, że jako Wnioskodawca jest zainteresowanym w przedmiotowej sprawie w rozumieniu przepisu art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Wniosek dotyczy indywidualnej sprawy Wnioskodawcy, czyli dotyczy zastosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie, która była przedmiotem rozliczeń Wnioskodawcy, firmy E. s.c., z organem podatkowym, czyli Urzędem Skarbowym, Transakcja ta znajduje następujące odzwierciedlenie w deklaracjach podatkowych VAT-7: za miesiące czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik, listopad i grudzień, roku 2012 oraz za miesiące styczeń, luty i marzec, roku 2013, w tychże deklaracjach Wnioskodawca nie mógł uwzględnić kwot, wynikających z not księgowych. Czyli pozycje 51 i 52 deklaracji VAT-7 (12), nie zawierają kwot wynikających z not księgowych. Kwoty z not księgowych mogły być tylko i zostały wpisane do rejestru zakupów VAT, w kolumnie nr 8 ("wartość zakupu brutto") i przeniesione w kwocie brutto do KPiR, jako "pozostałe wydatki" stanowiące koszty uzyskania przychodu. W związku z powyższym, jako Wnioskodawca, z łącznej kwoty "brutto" wynikającej z not księgowych tj. 37602,50 zł, Wnioskodawca nie mógł odliczyć kwoty podatku VAT naliczonego w kwocie 7031,39 zł wpisując ją w pozycji 52 deklaracji VAT-7 (12), i analogicznie odpowiedniej wartości netto w pozycji 51 deklaracji VAT-7 (12). Reasumując, skutkiem podatkowym Wnioskodawcy jest strata finansowa w wysokości 7031,39 zł podatku VAT naliczonego, który nie mógł być odliczony od podatku VAT należnego i tym samym powiększył kwotę podatku należnego o wartość 7031,39 zł, która to kwota musiała zostać odprowadzona do Urzędu Skarbowego tytułem kwoty podatku VAT podlegającej wpłacie do Urzędu Skarbowego, wykazywanej w pozycjach 58 deklaracji VAT-7 (12), zgodnie z rozliczeniem wynikającym z tychże deklaracji przesyłanych do Urzędu Skarbowego co miesiąc od czerwca 2012 r. do marca 2013 r.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym, od dnia 8 września 1995 r. Wnioskodawca wykorzystywał lokal użytkowy wyłącznie do czynności opodatkowanych. Spółdzielnia zgadzała się na bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego przez Wnioskodawcę. Zdaniem Wnioskodawcy, Spółdzielnia zgadzała się na bezumowne korzystanie z lokalu do dnia 14 lutego 2013 r., czyli do dnia wniesienia pozwu do sądu o eksmisję. Wnioskodawca potwierdza, że Spółdzielnia przed datą 14 lutego 2013 r. podejmowała działania mogące świadczyć o tym, że np. od momentu wystawienia pierwszej noty księgowej tytułem (zdaniem Spółdzielni)"odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu" traktowała ten moment jako zaprzestanie zgody na bezumowne korzystanie z lokalu. Inne przykłady świadczące o zaprzestaniu zgody na korzystanie z lokalu (przed 14 lutego 2013 r.) to wysyłane wezwania do przekazania lokalu w wyznaczanych wielokrotnie terminach. Takie działania miały miejsce. Wnioskodawca zdecydowanie jednak określa dopiero datę 14 lutego 2013 r. jako datę zaprzestania zgody na bezumowne korzystanie z lokalu, ponieważ pomimo wcześniejszych działań Spółdzielni, jeszcze 20 listopada 2012 r. Wnioskodawca otrzymuje pismo, że "Zarząd Spółdzielni może rozważyć Państwa propozycję dot. korzystania z lokalu użytkowego... (patrz, cytat pole nr 68 poprzedniego wniosku ORD-IN). Wszelkie działania Spółdzielni poprzedzające wniesienie pozwu o eksmisję (opisane szczegółowo w złożonym poprzednio wniosku ORD-IN), świadczą zdaniem Wnioskodawcy o "dorozumianym przedłużeniu umowy najmu a z pewnością o dorozumianym przedłużeniu bezumownego korzystania z lokalu". Dlatego Wnioskodawca z całą odpowiedzialnością określa realną i faktyczną datę zaprzestania zgody Spółdzielni na bezumowne korzystanie z lokalu na dzień 14 lutego 2013 r. Wnioskodawca określa równocześnie datę 14 lutego 2013 r. jako datę podjęcia faktycznych działań Spółdzielni w celu odzyskania lokalu (wniesienie pozwu o eksmisję). Data 14 lutego 2013 r. jest także datą zaprzestania zgody Spółdzielni na przebywanie Wnioskodawcy w lokalu i datą podjęcia w związku z tym konkretnego, zdecydowanego działania przez Spółdzielnię poprzez wniesienie pozwu o eksmisję.

Opis zamieszczony w poprzednim wniosku ORD-IN, w polu nr 68, jest dość długi i szczegółowy. Zdaniem Wnioskodawcy poprzedni opis wraz z powyższym uzupełnieniem dają pełny obraz stanu faktycznego. Obydwa opisy należy traktować jako uzupełniające się.

W związku z powyższym zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku):

Czy jako Wnioskodawca (E.) będący zarejestrowanym podatnikiem VAT, może na podstawie przepisów prawa podatkowego (patrz pole nr 61) zaliczyć do podatku VAT naliczonego i rozliczyć z Urzędem Skarbowym kwotę tegoż podatku zawartą w kwotach brutto wykazywanych w notach księgowych wystawionych Wnioskodawcy przez Spółdzielnię za usługę wynajmu lokalu świadczoną na rzecz Wnioskodawcy, która to usługa według ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu 23 procentowym podatkiem VAT.

Jeżeli noty księgowe nie są dokumentami, na podstawie których Wnioskodawca może rozliczyć z Urzędem Skarbowym kwotę podatku VAT naliczonego, to czy Wnioskodawca ma prawo zwrócić się do Spółdzielni o wystawienie korekt not księgowych i wystawienie faktur VAT za usługę wynajmu lokalu, która to usługa według ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu 23 procentowym podatkiem VAT.

Jakie dokładnie czynności i procedury musi przeprowadzić Wnioskodawca i jakimi dokumentami musi dysponować w celu skutecznego i zgodnego z przepisami prawa podatkowego rozliczenia z Urzędem Skarbowym podatku VAT naliczonego z tytułu wynajmu lokalu od Spółdzielni.

W przypadku kiedy okaże się, że Wnioskodawca musi posiadać faktury VAT i są one konieczne do rozliczenia z Urzędem Skarbowym naliczonego podatku VAT w przedmiotowej sprawie a Spółdzielnia odmówi wystawienia Wnioskodawcy faktur VAT, co Wnioskodawca powinien zrobić, do kogo, do jakiej instytucji się zwrócić w celu odzyskania naliczonego podatku VAT.

Czy istnieją procedury, jeżeli tak to jakie, które umożliwią Wnioskodawcy odzyskanie naliczonego podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, Spółdzielnia Mieszkaniowa postąpiła niezgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług oraz niezgodnie z przepisami prawa Kodeksu cywilnego, wystawiając Wnioskodawcy zamiast faktur VAT noty księgowe tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego.

Przez cały okres od stycznia 2011 r. do marca 2013 r. włącznie, Wnioskodawca korzysta z lokalu użytkowego, za co Spółdzielnia nalicza opłaty. Ponieważ w tym czasie Wnioskodawca korzysta z lokalu bezumownie, Spółdzielnia informuje pisemnie, że za cały ten okres, do momentu przekazania lokalu, naliczać będzie odszkodowanie. Spółdzielnia nie nalicza jednak odszkodowania od stycznia 2011 r. Odszkodowanie zaczyna naliczać dopiero od czerwca 2012 r. Fakt ten sugeruje, że zdaniem Spółdzielni okres użytkowania lokalu od stycznia 2011 r. do maja 2012 różnił się czymś od okresu od czerwca 2012 r. do marca 2013 r. W rzeczywistości nie było żadnej różnicy. Dlaczego Spółdzielnia zmieniając "opłatę za bezumowne korzystanie z lokalu" na "odszkodowanie..." nie występuje równocześnie ze skutecznym pozwem do sądu o eksmisję z lokalu, przynajmniej w tym właśnie momencie, chociaż od rozwiązania umowy mija już 17 miesięcy (!). Dlaczego Spółdzielnia nie występuje z pozwem do sądu o eksmisję wcześniej, po kilku miesiącach od rozwiązania umowy najmu i kilku bezskutecznych wezwaniach do przekazania lokalu.

Spółdzielnia przez cały okres 25 miesięcy od momentu rozwiązania umowy prowadzi z Wnioskodawcą pisemne i ustne ustalenia dotyczące użytkowania lokalu, które są opisane szczegółowo w polu nr 68 niniejszego wniosku. Po 23 miesiącach bezumownego korzystania z lokalu, Spółdzielnia odpowiadając na prośbę Wnioskodawcy o dalsze korzystanie z lokalu nadal oficjalnie stwierdza na piśmie, że może rozważyć propozycję dotyczącą korzystania z lokalu... (patrz: opis pole nr 68 niniejszego wniosku). Równocześnie odmawia jednak przywrócenia wystawiania faktur VAT, utrzymując, że nie świadczą dla Wnioskodawcy usługi najmu, natomiast obciążają Wnioskodawcę odszkodowaniem za bezumowne korzystanie z lokalu i z tego tytułu wystawiają noty księgowe.

Wszystkie opisane i zaistniałe okoliczności wskazują na to, że korzystanie przez Wnioskodawcę z lokalu użytkowego odbywało się za zgodą i wiedzą Spółdzielni zarówno w okresie kiedy Wnioskodawca otrzymywał faktury VAT za bezumowne korzystanie z lokalu (nazwijmy go umownie "okresem 1") jak również, co jest najbardziej istotne, w okresie kiedy Wnioskodawca otrzymywał noty księgowe tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu (nazwijmy go umownie "okresem 2").

"Okres 1" nie różnił się niczym jeżeli chodzi o działania Spółdzielni od "okresu 2". Spółdzielnia w "okresie 2" nie podejmuje żadnych innych dodatkowych działań oprócz analogicznych do tych z "okresu 1", co najważniejsze, nie wnosi pozwu o eksmisję aż do dnia 14 lutego 2013 r. Zmienia natomiast faktury VAT na noty księgowe tytułem odszkodowania. Gdyby Spółdzielnia równocześnie z rozpoczęciem wystawiania not wniosła do sądu pozew o eksmisję, można by było uznać, że ewidentnie i zdecydowanie nie zgadza się na dalsze użytkowanie lokalu i należy się jej z tego tytułu odszkodowanie. W zaistniałej sytuacji jednak, ponieważ działania Spółdzielni są analogiczne jak w "okresie 1", należy uznać, że w "okresie 2" Spółdzielnia udziela de facto milczącego przedłużenia umowy najmu a z pewnością już milczącego przedłużenia bezumownego korzystania z lokalu.

Innymi słowy wszystkie działania Spółdzielni opisane przez Wnioskodawcę świadczą o tym, że nastąpiło tutaj dorozumiane przedłużenie umowy najmu a z pewnością dorozumiane przedłużenie bezumownego korzystania z lokalu. W związku z tym, Spółdzielnia powinna była nadal wystawiać Wnioskodawcy faktury VAT za bezumowne korzystanie z lokalu, tak jak to miało miejsce w "okresie 1". Idąc dalej, nawet odszkodowanie, w przypadku zaistnienia dorozumianego przedłużenia umowy najmu, jest faktycznie opłatą/wynagrodzeniem za świadczenie usług i według ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, co powinno być udokumentowane wystawioną fakturą VAT. Podsumowując można uogólnić, biorąc pod uwagę całość opisanych dość szczegółowo działań Spółdzielni, że cały okres 25 miesięcy od momentu rozwiązania umowy najmu można potraktować jako dorozumiane przedłużenie umowy najmu, czyli w rzeczywistości świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT, za którą Spółdzielnia powinna była wystawiać faktury VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy (stanowisko przedstawione w uzupełnieniu wniosku), Wnioskodawca ma pełne prawo, jako zarejestrowany podatnik VAT, do odliczenia i rozliczenia z Urzędem Skarbowym naliczonego podatku VAT z tytułu wynajmu lokalu od Spółdzielni. Problem, który powstał, tzn. na dzień dzisiejszy według wiedzy Wnioskodawcy, brak możliwości rozliczenia naliczonego podatku VAT w przedmiotowej sprawie, wynika z braku posiadania przez Wnioskodawcę należnych jemu faktur VAT, których nie wystawiła Wnioskodawcy Spółdzielnia, zastępując je notami obciążeniowymi. W opisie stanu faktycznego jak i w jego uzupełnieniu oraz opisie własnego stanowiska w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawca udowodnił i wykazał jego zdaniem, że Spółdzielnia przez cały okres, za który wystawiała noty obciążeniowe, zgadzała się na użytkowanie przez Wnioskodawcę lokalu, w ewidentnie dorozumiany sposób przedłużała Wnioskodawcy umowę najmu a z pewnością przedłużała okres bezumownego korzystania przez Wnioskodawcę z lokalu. W jednym i w drugim przypadku faktycznie było to zwykłe świadczenie usługi przez Spółdzielnię, które według ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i za tą usługę jako jej odbiorca Wnioskodawca powinien otrzymywać od Spółdzielni jako świadczącej usługę, faktury VAT. Powstała sytuacja następująca: Wnioskodawca jest poszkodowany jako podatnik VAT na kwotę 7031,39 zł podatku naliczonego. Wnioskodawca nie zgadza się na pokrycie tej straty spowodowanej zdaniem Wnioskodawcy niewłaściwym udokumentowaniem przez Spółdzielnię świadczonej przez nią usługi. W tym miejscu Wnioskodawca chce wyjaśnić jeszcze raz, uprzedzając ewentualne kolejne wątpliwości Izby Skarbowej, że wniosek ORD-IN wraz z jego uzupełnieniem dotyczy Wnioskodawcy, czyli firmy E. s.c. Przytaczane przez Wnioskodawcę (np. powyżej i wcześniej) wszelkie opisy działań Spółdzielni itd. są konieczne w celu wyczerpującego przedstawienia sprawy. Nie mają natomiast na celu rzekomego żądania od Izby Skarbowej oceny i interpretacji działań Spółdzielni jako odrębnego od Wnioskodawcy podmiotu. Innymi słowy, żeby uniknąć na przyszłość wątpliwości Izby Skarbowej, Wnioskodawca czyli E. s.c. oświadcza, że nie interesują Wnioskodawcy w sensie oceny przez Izbę Skarbową działania Spółdzielni jako odrębnego od Wnioskodawcy podmiotu.

Zdaniem Wnioskodawcy i do tego Wnioskodawca zmierza zadając przeformułowane i dodatkowe pytania, musi istnieć odpowiednia procedura prawno-skarbowa, która umożliwi Wnioskodawcy rozliczenie przedmiotowego podatku VAT.

Wnioskodawca uważa, że może rozliczyć naliczony podatek VAT na podstawie posiadanych dokumentów tj. not księgowych. Wnioskodawca nie może przecież odpowiadać za zdaniem Wnioskodawcy błędne udokumentowanie sprzedaży przez Spółdzielnię. Wnioskodawca przypomina w tym miejscu, że pomimo prośby Wnioskodawcy, Spółdzielnia odmówiła przywrócenia wystawiania Wnioskodawcy faktur VAT (było to już opisywane we wniosku ORD-IN). Jeżeli ma to sens (dlatego Wnioskodawca zadaje Izbie Skarbowej drugie związane właśnie z tym pytanie), to Wnioskodawca powinien zwrócić się do Spółdzielni ponownie o wystawienie faktur VAT.

Pozostałe trzy pytania Wnioskodawca musi pozostawić bez przedstawiania względem nich własnego stanowiska będącego (jak stwierdza wezwanie Izby Skarbowej)"wprost odpowiedzią na zadane pytanie". Pytania Wnioskodawca zadaje po to, żeby uzyskać na nie odpowiedź Izby Skarbowej. Co do pierwszych dwóch pytań Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko powyżej bo było to możliwe. Trzy ostatnie pytania wymagają odpowiedzi kompetentnej instytucji, w tym wypadku Izby Skarbowej, dlatego do tejże instytucji Wnioskodawca zwraca się z prośbą o odpowiedź. Poza tym trzy ostatnie pytania mogą okazać się bezprzedmiotowe w zależności od odpowiedzi Izby Skarbowej na dwa pierwsze pytania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U.

z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą o VAT - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego

w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu, niebędące dostawą towarów.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że świadczenie usług na gruncie podatku od towarów i usług ma szersze znaczenie niż świadczenie usług w rozumieniu potocznym. Stosownie do treści powołanych przepisów, każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, uznawane jest na gruncie ustawy za usługę. Zatem pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie.

Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z dnia 1 kwietnia 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, iż wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, iż czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Pojęcie "odpłatności" pojawiło się również w orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r. C-154/80, które zapadło na tle przepisów I Dyrektywy VAT z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w zakresie podatków obrotowych (67/227/EWEC). Trybunał wskazał, że termin "zapłata" stanowi integralną część przepisów prawa wspólnotowego, które nie odwołuje się do prawa państw członkowskich dla ustalenia jego znaczenia i zakresu. Stąd też wykładnia tego wyrażenia nie może być pozostawiona dyskrecjonalnemu władztwu każdego państwa członkowskiego. Ponadto Trybunał przypomniał, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego. W końcu - jak wskazał Trybunał - świadczenie wzajemne musi stanowić pewną wartość subiektywną, gdyż podstawą opodatkowania jest świadczenie wzajemne rzeczywiście otrzymane, nie zaś wartość otrzymana według kryteriów obiektywnych.

Na uwagę zasługuje tutaj orzeczenie w sprawie C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden (Holandia), gdzie trybunał zauważył, iż czynność "podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy".

W przedmiotowej sprawie zagadnieniem wymagającym interpretacji jest ustalenie czy w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT oraz czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z bezumownym korzystaniem z lokalu użytkowego.

Aby rozstrzygnąć tę kwestię na wstępie należy wskazać, że kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks Cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

Zgodnie z art. 222 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Stosownie do art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jak stanowi art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego - jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Jak wynika natomiast z art. 225 Kodeksu cywilnego, obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

O tym, czy bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, decydować będą w każdym przypadku konkretne okoliczności.

W sytuacji, gdy korzystający z nieruchomości, bez żadnej umowy i bez zgody właściciela zajął jego nieruchomość, a właściciel tej nieruchomości dążąc do jej odzyskania podejmie w tym kierunku kroki prawne np. wytoczy przeciwko niemu powództwo o wydanie rzeczy, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. W takiej sytuacji świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość odszkodowania - nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania nieruchomością i wynikłe z tego tytułu szkody.

Inaczej należy jednak oceniać sytuację, gdy korzystający z nieruchomości użytkuje ją za zgodą właściciela (nawet dorozumianą) płacąc z tego tytułu określone kwoty, a także sytuację kiedy właściciel rzeczy (np. nieruchomości) - z różnych względów - toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy.

W tych okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy spełnia definicję zapłaty z tytułu świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, które (to świadczenie) na podstawie art. 5 ust. 1 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Kwestie najmu zostały również uregulowane w przepisach Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 659 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Na mocy art. 660 Kodeksu cywilnego umowa najmu nieruchomości lub pomieszczenia na czas dłuższy niż rok powinna być zawarta na piśmie. W razie niezachowania tej formy poczytuje się umowę za zawartą na czas nieoznaczony.

Zgodnie z art. 674 Kodeksu cywilnego, jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nieoznaczony.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym od 8 września 1995 r. Od września 1995 r. Wnioskodawca wynajmował lokal użytkowy od Spółdzielni Mieszkaniowej w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioskodawca wykorzystywał lokal użytkowy wyłącznie do czynności opodatkowanych. W związku z zaległościami w opłatach za czynsz Spółdzielnia Mieszkaniowa rozwiązała z Wnioskodawcą umowę najmu z dniem 31 grudnia 2010 r. Również w grudniu 2010 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa wystawiła Wnioskodawcy ostatnią fakturę VAT z jedną pozycją na fakturze o treści najem lokalu. W piśmie z 29 grudnia 2010 r. dotyczącym rozwiązania umowy najmu Spółdzielnia informuje Wnioskodawcę, że od 1 stycznia 2011 r. przedmiotowy lokal będzie zajmował bez tytułu prawnego oraz, że za okres ten do czasu przekazania lokalu Spółdzielni naliczone zostanie odszkodowanie. Od 1 stycznia 2011 r. do 14 lutego 2013 r. nie była zawarta między Wnioskodawcą a Spółdzielnią Mieszkaniową umowa najmu lokalu użytkowego, dająca prawo do dysponowania lokalem, w konsekwencji przedmiotowy lokal był użytkowany bez tytułu prawnego. Spółdzielnia Mieszkaniowa nie wyrażała zgody na bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego przez Wnioskodawcę. Z wniosku wynika, że Spółdzielnia Mieszkaniowa wysyłała do Wnioskodawcy pisma z wezwaniami do zapłaty zaległych kwot, wyznaczała również wielokrotnie kolejne terminy, w których wzywała Wnioskodawcę do przekazania lokalu, pismem z dnia 4 listopada 2011 r. poinformowała Wnioskodawcę o zamiarze wystąpienia do sądu z pozwem o eksmisję. Wnioskodawca zwrócił się z prośbą do Spółdzielni Mieszkaniowej o możliwość dalszego korzystania z lokalu do końca 2012 r. a w odpowiedzi na prośbę Wnioskodawcy Spółdzielnia Mieszkaniowa stwierdziła, że może rozważyć propozycję Wnioskodawcy dotyczącą korzystania z lokalu użytkowego pod warunkiem wpłaty do 21 listopada 2012 r. bieżących opłat za lokal za miesiąc listopad i grudzień 2012 r. oraz przedstawienia planu spłaty pozostałego zadłużenia. Ponadto Spółdzielnia Mieszkaniowa na prośbę Wnioskodawcy o przywrócenie faktur VAT za wynajem lokalu odpowiedziała, że Wnioskodawca przedmiotowy lokal zajmuje bez tytułu prawnego i dokonywane przez Spółdzielnię miesięczne obciążenia Wnioskodawcy stanowią odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu a nie płatność za świadczenie usługi lecz rekompensatę za pozbawienie prawa do swobodnego dysponowania lokalem i wynikłe z tego tytułu szkody. W konsekwencji Spółdzielnia Mieszkaniowa w dniu 21 grudnia 2012 r. wniosła do sądu pozew o zapłatę należności. Natomiast w dniu 14 lutego 2013 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa wystąpiła do sądu z pozwem o eksmisję Wnioskodawcy.

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że Spółdzielnia Mieszkaniowa rozwiązując umowę najmu (wypowiedzenie umowy) przestała świadczyć na rzecz Wnioskodawcy usługę. Postępowanie Spółdzielni Mieszkaniowej jednoznacznie wskazuje, że nie zgadzała na bezumowne korzystanie przez Wnioskodawcę z przedmiotowego lokalu. Spółdzielnia Mieszkaniowa podjęła działania mające na celu odzyskanie lokalu użytkowego. Tym samym należy uznać, że Wnioskodawca korzystał z lokalu użytkowego wbrew woli Spółdzielni Mieszkaniowej.

Wnioskodawca we wniosku określa wprawdzie dopiero datę 14 lutego 2013 r. jako datę podjęcia faktycznych działań Spółdzielni w celu odzyskania lokalu (wniesienie pozwu o eksmisję) i twierdzi, że data ta jest także datą zaprzestania zgody Spółdzielni na przebywania Wnioskodawcy w lokalu i datą podjęcia w związku z tym konkretnego, zdecydowanego działania przez Spółdzielnię poprzez wniesienie pozwu o eksmisję.

W ocenie tut. organu, Spółdzielnia już od momentu rozwiązania umowy najmu za wypowiedzeniem nie zgadzała się na dalszy wynajem lokalu i czyniła kroki w celu jego odzyskania. Świadczą o tym wyznaczane od stycznia 2011 r. wielokrotnie terminy, w których Spółdzielnia wzywała Wnioskodawcę do przekazania lokalu, poinformowanie w piśmie z 4 listopada 2011 r. po raz pierwszy o zamiarze wystąpienia do sądu z pozwem o eksmisję i ostatecznie wniesienie tego pozwu 14 lutego 2013 r. Podjęcie takich działań przez Spółdzielnię nie może świadczyć o tym, że Spółdzielnia zgadzała się na bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego przez Wnioskodawcę.

Wnioskodawca twierdzi również we wniosku, że jeszcze 20 listopada 2012 r. otrzymał pismo, że "Zarząd Spółdzielni może rozważyć Państwa propozycję dotyczącą korzystania z lokalu użytkowego...", co zdaniem Wnioskodawcy ma potwierdzać o dorozumianym przedłużeniu umowy najmu, jednak z pisma tego wprost wynika, że Spółdzielnia nie zgadzała się na korzystanie z lokalu przez Wnioskodawcę i stwierdziła, że może dopiero rozważyć w przyszłości kwestię korzystania z lokalu, po spełnieniu wyznaczonych przez Spółdzielnie warunków.

Zatem opłaty czynione przez Wnioskodawcę na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej nie stanowią odpłatności za świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy. Świadczenie nieoparte na tytule prawnym wskazującym na istnienie obowiązku świadczenia usługi oraz wysokości wynagrodzenia nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przypadku bezumownego korzystania z cudzej własności właścicielowi przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za bezprawne korzystanie z jego nieruchomości. Zapłata określonej kwoty pieniężnej wiąże się z prawem żądania naprawienia wynikłej szkody z tytułu bezprawnego korzystania z nieruchomości. Żądanie wynagrodzenia (roszczenia pieniężnego) w swojej istocie nie stanowi należności za wykonanie usług, lecz odszkodowanie. Przedmiotowego odszkodowania nie można traktować jako należności z tytułu świadczenia usługi, jest bowiem rekompensatą za niemożność pobierania pożytków i używania nieruchomości w okresie bezumownego korzystania.

Tym samym, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, bezumowna czynność, dokonywana - jak wynika z wniosku - bez zgody (ani wyraźnej, ani dorozumianej) Spółdzielni Mieszkaniowej wobec Wnioskodawcy, nie stanowi transakcji opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, a zapłata z tego tytułu odszkodowania nie stanowi należności za jej wykonanie. W związku z powyższym takie odszkodowanie z tytułu bezumownego korzystania z lokalu przez Wnioskodawcę nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stanowisko Wnioskodawcy, że Spółdzielnia Mieszkaniowa świadczyła na rzecz Wnioskodawcy usługę, należało zatem uznać za nieprawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy w omawianej sprawie dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z bezumownym korzystaniem z lokalu użytkowego dla celów prowadzenia działalności gospodarczej.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2013 r.) kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

a.

z tytułu nabycia towarów i usług,

b.

potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,

c.

od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.), kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a.

nabycia towarów i usług,

b.

dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

W myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Przedstawione uregulowania prawne wskazują, iż ustawodawca umożliwił podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego na określonych zasadach, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Biorąc pod uwagę przytoczone przepisy prawa należy ponadto stwierdzić, że ustawodawca wyraźnie wskazał, na podstawie jakich dokumentów podatnicy mogą dokonać odliczenia podatku naliczonego, z tytułu nabywanych towarów i usług. Odliczenie jest możliwe w sytuacjach, gdy wydatki są udokumentowane fakturami VAT. Należy zauważyć, że przepisy dotyczące podatku od towarów i usług - poza pewnymi wyjątkami wyraźnie w powołanych wyżej przepisach wskazanymi - nie przewidują innego niż faktura dokumentu, dającego nabywcy towarów i usług możliwość odliczenia podatku z tytułu ich nabycia.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz przywołane przepisy należy stwierdzić, że Wnioskodawca, czynny podatnik VAT przedmiotowy lokal użytkowy wykorzystywał wyłącznie do czynności opodatkowanych. Z uwagi jednak na fakt, że Spółdzielnia Mieszkaniowa nie zgadzała się na bezumowne korzystanie z lokalu przez Wnioskodawcę przez cały okres od 1 stycznia 2011 r. do 29 marca 2013 r., nie świadczyła tym samym na rzecz Wnioskodawcy usługi. Bezumowne korzystanie z lokalu nie powinno być więc przez Spółdzielnię Mieszkaniową w ww. okresie dokumentowane fakturą VAT.

Z uwagi na fakt, że na rzecz Wnioskodawcy w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 29 marca 2013 r. nie była świadczona usługa, Wnioskodawcy na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT z posiadanych za okres od stycznia 2011 r. do maja 2012 r. faktur VAT, nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego w nich zawartego bowiem dokumentują one czynność niepodlegającą opodatkowaniu.

Wnioskodawcy nie przysługuje również prawo do odliczenia podatku naliczonego z posiadanych not księgowych, gdyż nie są one fakturami VAT i dokumentują one czynność niepodlegającą opodatkowaniu, odszkodowanie z tytułu bezumownego korzystania przez Wnioskodawcę z lokalu użytkowego.

Mając powyższe na względzie, stanowisko Wnioskodawcy, że może rozliczyć naliczony podatek VAT na podstawie not księgowych, należało uznać za nieprawidłowe.

W kwestii, czy Wnioskodawca ma prawo zwrócić się do Spółdzielni o wystawienie korekt not księgowych i wystawienie faktur VAT za usługę wynajmu lokalu, która to usługa według ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu 23% stawką podatku VAT, należy stwierdzić, iż z uwagi na fakt, że bezumowne korzystanie nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, Wnioskodawca nie może żądać od Spółdzielni Mieszkaniowej wystawienia faktur VAT, dokumentujących opłaty za bezumowne korzystanie od czerwca 2012 r. do marca 2013 r.

Mając na względzie powyższe stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Z uwagi, że bezumowne korzystanie przez Wnioskodawcę z lokalu użytkowego nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu oraz ww. czynność nie powinna być udokumentowana fakturami VAT, odpowiedź na pytania 3, 4, i 5 staje się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Niniejsza interpretacja wydana została w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy i dla kontrahenta Wnioskodawcy nie wywołuje skutków prawnych, o których mowa w art. 14k-14n ustawy - Ordynacja podatkowa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl