IBPBI/1/415-1340/14/ESZ - Ustalenie skutków podatkowych nabycia w drodze darowizny ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 października 2014 r. (data wpływu do tut. Biura 29 października 2014 r.), uzupełnionym 21 stycznia 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze darowizny ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej - jest prawidłowe.

W dniu 29 października 2014 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, m.in. dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie skutków podatkowych nabycia w drodze darowizny ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki jawnej. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 13 stycznia 2015 r. Znak: IBPP3/443-1302/14/EJ, IBPBI/1/415-1340/14/ESZ, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 21 stycznia 2015 r.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki jawnej powstałej na mocy obligatoryjnego przekształcenia spółki cywilnej. Wspólnikami są Wnioskodawca oraz jego małżonka. Spółka jest czynnym płatnikiem (winno być podatnikiem) podatku VAT; prowadzi księgi rachunkowe (tzw. pełna księgowość). W skład majątku wchodzą nieruchomości. Między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa ustalona sądownie. Stosunek udziałów w spółce wynosi: Wnioskodawca - 80%; małżonka Wnioskodawcy - 20%. W 1998 r. wspólnicy wówczas spółki cywilnej nabyli nieruchomość na rzecz spółki. Powyższa czynność była zwolniona z podatku VAT. Do chwili obecnej w jednym z budynków znajduje się magazyn spółki. Od 2013 r. spółka jawna posiada dwóch wspólników, tj. ww. małżonków. Żona Wnioskodawcy (ze względu na stan zdrowia i zamierzony wyjazd, co uniemożliwi prowadzenie spraw spółki) planuje wystąpienie ze Spółki na koniec 2014 r. Wspólnicy podejmą jednomyślną uchwałę (zgodnie z art. 58 i 67 § 1 Kodeksu spółek handlowych, dalej: "k.s.h."), o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzania likwidacji. Żona Wnioskodawcy przekaże mężowi notarialnie ogół praw i obowiązków w spółce (zgodnie z art. 10 k.s.h.). Przenoszone składniki majątkowe stanowią przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Celem takich działań ma być utrzymanie przedsiębiorstwa spółki w dotychczasowym kształcie i kontynuowanie prowadzonej działalności jako jednoosobowej działalności gospodarczej (zgodnie z § 7 pkt 2 umowy spółki). Następnie Wnioskodawca wystąpi do KRS o wykreślenie spółki z rejestru. Wnioskodawca będzie prowadził działalność (najpóźniej do 1 grudnia 2014 r.) nadal pod swoim numerem NIP, imieniem i nazwiskiem, natomiast małżonka Wnioskodawcy nie będzie prowadziła działalności gospodarczej.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 19 stycznia 2015 r., wskazano m.in., że: Wnioskodawca nabędzie (nadal jest to zdarzenie przyszłe) cały majątek spółki jawnej w drodze darowizny. Małżonkowie zawrą umowę darowizny na piśmie (jeśli spółka będzie posiadała nieruchomości będzie to umowa darowizny notarialna; jeśli spółka nie będzie posiadała nieruchomości - umowa zostanie zawarta na piśmie i zgłoszona do naczelnika urzędu skarbowego w określonym terminie). Żona przekaże mężowi (Wnioskodawcy) opisany majątek nieodpłatnie. Czynność prawna będzie podlegała podatkowi od spadków i darowizn (...).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z darowaniem Wnioskodawcy (jednemu ze wspólników spółki jawnej) udziału lub majątku firmy (wyposażenia, towarów handlowych itp.) Wnioskodawca będzie zwolniony z podatku od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, będzie on zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm., dalej: "k.s.h."), spółka osobowa to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna. Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. (art. 8 § 2 k.s.h.). Stosownie do treści art. 22 K.s.h, spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką, z uwzględnieniem art. 31. Przy czym, treść art. 8 k.s.h. wskazuje, że spółka jawna, której celem jest prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, może we własnym imieniu (odrębnie od swoich wspólników) nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. W myśl art. 28 k.s.h., majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia.

Zgodnie z art. 10 § 1 k.s.h., ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi. Natomiast w myśl art. 10 § 2 ww. ustawy, ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Czynność zbycia ogółu praw i obowiązków przez wspólnika spółki jawnej, jak i poszczególnych składników majątku tej spółki, podlega zasadzie swobody umów; może więc nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny. Stosownie do treści art. 3 pkt 2 ww. ustawy, podatkowi nie podlega nabycie w drodze (...) darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Z powyższych przepisów wynika zatem, że co do zasady, darowizna dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, co wyklucza możliwość jej opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć jednakże należy, że na mocy wskazanego powyżej art. 3 pkt 2 ustawy o spadków i darowizn przepisy tej ustawy nie mają zastosowania do darowizn składników majątku w nim wymienionych, tj. praw autorskich i praw pokrewnych, praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych praw. Powyższe oznacza, że jeśli przedmiotem darowizny są składniki majątku wskazane w powyższym przepisie, które na mocy ustawy nie podlegają przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn to nie stosuje się do nich wyłączenia, określnego w art. 2 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z tej też przyczyny darowizna ww. składników majątku podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera pojęcia "darowizna", dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Natomiast z treści art. 890 § 1 Kodeksu cywilnego, wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu - czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego.

Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Świadczenie darczyńcy jest bezpłatne wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Zatem podstawowym elementem darowizny, niezbędnym do uznania, że dane świadczenie jest darowizną, jest jej nieodpłatność. Świadczenie jest nieodpłatne wówczas, gdy otrzymujący świadczenie nie świadczy nic w zamian, ani też nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w przyszłości. Jedynym celem, jaki leży u podstaw darowizny, jest chęć przysporzenia majątkowego na rzecz drugiej strony. Decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danej czynności podatkiem od spadków i darowizn lub podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w formie spółki jawnej. Wspólnikami tej spółki jest Wnioskodawca i jego małżonka. Żona Wnioskodawcy planuje wystąpienie ze Spółki na koniec 2014 r. Wspólnicy podejmą jednomyślną uchwałę, o rozwiązaniu spółki bez przeprowadzania likwidacji. Przed rozwiązaniem spółki żona Wnioskodawcy przekaże Wnioskodawcy przysługujący jej notarialnie ogół praw i obowiązków w spółce jawnej.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że darowizna ww. składnika majątku (ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej przysługujących żonie Wnioskodawcy) na rzecz Wnioskodawcy nie spowoduje u niego powstania (uzyskania) przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie zauważyć należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej nie jest ocena skutków podatkowych rozwiązania spółki jawnej, bowiem z wniosku jednoznacznie wynika, że do wskazanej w nim darowizny dojdzie przed rozwiązaniem tej spółki.

Wskazać również należy, że w zakresie podatku od towarów i usług, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.