IBPB-2-1/4514-294/15/BJ - PCC w zakresie opodatkowania nabycia udziałów w celu umorzenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. , poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 września 2015 r. (data wpływu do Biura - 15 września 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia udziałów w celu umorzenia - jest prawidłowe.

W dniu 15 września 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia udziałów w celu umorzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, polskim rezydentem podatkowym.

W przyszłości może nastąpić umorzenie udziałów Spółki należących do wspólnika w drodze nabycia tych udziałów przez Spółkę za zgodą wspólnika, tj. w formie umorzenia dobrowolnego bądź też umorzenia przymusowego, o którym mowa w art. 199 § 1 ustawy - Kodeks spółek handlowych albo tzw. umorzenia automatycznego (art. 199 § 4 Kodeksu spółek handlowych).

W każdym przypadku, na podstawie art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych, umorzenie udziałów będzie przeprowadzone bez wynagrodzenia na rzecz tego wspólnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie udziałów w celu umorzenia tych udziałów bez wynagrodzenia podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie udziałów w celu umorzenia tych udziałów bez wynagrodzenia nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Artykuł 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626, z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a także orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne.

Wskazany katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Oznacza to, że ustawodawca wyłączył spod opodatkowania inne podobne czynności, które nie zostały wymienione we wskazanym przepisie. W konsekwencji czynności niewymienione wprost w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie zawiera "umorzenia udziałów", a w szczególności zbycia udziałów na spółkę w celu umorzenia tych udziałów, w tym także bez wynagrodzenia.

Stosownie do art. 199 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030, z późn. zm.), udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mogą być umorzone między innymi w drodze nabycia udziałów przez wspólnika na rzecz spółki (umorzenie dobrowolne). Zgodnie z art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych, umorzenie udziałów wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział.

Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Stosownie do art. 555 Kodeksu cywilnego, przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw.

Z powyższego wynika, że elementami przedmiotowo istotnymi umowy sprzedaży są: oznaczenie przedmiotu sprzedaży oraz ceny. Innymi słowy, za umowę sprzedaży zostanie uznana tylko taka umowa, która definiuje zarówno przedmiot sprzedaży, jak i cenę należną sprzedającemu.

W przypadku nabycia udziałów w celu umorzenia nie występuje "cena sprzedaży" udziałów. Tym bardziej element odpłatności nie występuje w przypadku nabycia udziałów w celu umorzenia bez wynagrodzenia. Nie oznacza to jednak, że umorzenie udziałów bez wynagrodzenia może być utożsamione np. z umową darowizny. Darowizna jest szczegółowo uregulowana w art. 888 i kolejnych Kodeksu cywilnego. Zarówno Kodeks spółek handlowych w przypadku umorzenia udziałów bez wynagrodzenia nie odsyła do przepisów o umowie darowizny. Analogicznie Kodeks cywilny również nie przewiduje, że przepisy o darowiźnie mają zastosowanie do dobrowolnego umorzenia udziałów bez wynagrodzenia. Dodatkowo art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wskazuje, że darowizna może podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych tylko w przypadku gdy zaistnieją określone, dodatkowe okoliczności, tj. gdy darowizna wiąże się z przeniesieniem na obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Natomiast Spółka przejmując nieodpłatnie udziały od wspólnika nie zobowiązuje się, ani też nie przejmuje na siebie jakichkolwiek długów, ciężarów lub zobowiązań powstałych wcześniej po stronie udziałowca. Dlatego w tym aspekcie trudno doszukiwać się nawet podobieństwa pomiędzy nieodpłatnie nabytymi udziałami, a czynnością opisaną w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Nabycie udziałów od udziałowca jest elementem większej całości, jaką jest instytucja umorzenia udziałów. Umorzenie udziałów wynika z Kodeksu spółek handlowych i tam jest ściśle uregulowane. Wymaga podjęcia stosownych uchwał i zarejestrowania w Krajowym Rejestrze Sądowym (w tym w szczególności w przypadku obniżenia kapitału zakładowego). Jakiekolwiek podobieństwa, czy to natury prawnej czy ekonomicznej do innych czynności prawnych nie oznaczają jednakże, że umorzenie udziałów może być z tymi czynnościami utożsamiane. Umorzenie udziałów jest czynnością prawną sui generis i jako takie nie ma swoich "odpowiedników" uregulowanych poza Kodeksem spółek handlowych.

O tym, że nabycie przez Spółkę udziałów od wspólnika celem ich umorzenia jest czynnością szczególną, która nie może być utożsamiana z żadną inną czynnością prawną wypowiadały się także organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych, których kilka Wnioskodawca wskazał.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej - interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy w powyższym zakresie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.