IBPB-1-2/4510-345/16/MS - CIT w zakresie ustalenia, czy otrzymane przez spółkę odszkodowanie nie powoduje konieczności dokonania korekty kosztów uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z 9 lutego 2016 r. (data wpływu do tut. BKIP 4 marca 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy otrzymane przez Spółkę odszkodowanie nie powoduje konieczności dokonania korekty kosztów uzyskania przychodów (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 4 marca 2016 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy otrzymane przez Spółkę odszkodowanie nie powoduje konieczności dokonania korekty kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka zawarła ze spółką X umowę o świadczenie usług marketingowych. Zapłatę za umówione świadczenie w wysokości 2.430.146,73 Spółka zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów. Spółka pozwała następne spółkę X o zapłatę kwoty 2.430.146,73 zł wraz z odsetkami podnosząc, że pozwana podczas wykonywania umowy o świadczenie usług marketingowych popełniła czyn nieuczciwej konkurencji.

Wyrokiem z dnia 21 sierpnia 2015 r. Sąd Arbitrażowy zasądził od spółki X na rzecz Spółki kwotę 1.279.934,34 zł tytułem niezasadnie pobranych opłat wraz z ustawowymi odsetkami.

Sąd Arbitrażowy wyjaśnił, że Mając na uwadze, że racje obu Stron są w tej części powództwa wyważone, Zespół Orzekający uwzględnił część powództwa (obejmującego zwrot wynagrodzenia za usługi marketingowe określone w punkcie 4 lit. a Warunków Handlowych 2010, 2011, 2012) w połowie, a w pozostałej połowie tę część powództwa oddalił (...) usługi marketingowe były świadczone. Przesłanką rozstrzygnięcia o deliktowym charakterze opłaty była zasadniczo jedynie dysproporcja świadczeń oraz praw i obowiązków Stron (...) Powód korzystał jednak realnie z wykonanych usług marketingowych Pozwanego (...)" (wyrok Sądu Arbitrażowego z dnia 21 sierpnia 2015 r., sygn. akt SA/184/II/2014).

Po otrzymaniu zasądzonej kwoty Spółka uznała ją za przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.), nie korygowała natomiast uprzednio zaliczonego do kosztów uzyskania przychodów wydatku na rzecz spółki X.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zapłacona wcześniej na rzecz spółki X kwota 2.430.146,73 zł jest kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.), a fakt nienależycie wykonanego zobowiązania przez kontrahenta, wobec uznania otrzymanego odszkodowania za przychód, nie powoduje konieczności korekty tych kosztów... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, ponieważ wydatki zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów, w myśl art. 15 ust. 1 UCIT pozostają kosztami uzyskania przychodów, mimo nienależytego wykonania zobowiązania przez kontrahentów.

Spółka nie ma obowiązku korygowania kosztów uzyskania przychodów. W myśl art. 15 ust. 1 UCIT, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu. Analiza normatywnego zwrotu "w celu" wskazuje, że odnosi się on zarówno do przychodów i źródeł faktycznie osiągniętych, jak i tych, których podatnik mógł racjonalnie (obiektywnie) oczekiwać, że zostaną osiągnięte. Nienależyte wykonanie zobowiązania to zupełnie inna sytuacja, niż jego niewykonanie w ogóle. Obowiązek skorygowania kosztów uzyskania przychodów ma miejsce dopiero wówczas, gdy umowa nie zostanie wykonana.

Skoro otrzymane odszkodowanie zostało zaliczone do przychodów Wnioskodawcy, a pozwany z uwagi na art. 16 ust. 1 pkt 22 UCIT nie mógł zaliczyć go do swoich kosztów uzyskania przychodów, to wobec wykonania, choć nienależycie, zapłaconego wcześniej w świadczeniach, nie powstaje obowiązek skorygowania kosztów uzyskania przychodów w Spółce. Wydatek miał charakter celowy, albowiem został poniesiony w celu uzyskania przychodów, zbyt wygórowane natomiast wynagrodzenie w stosunku do wykonanego przez kontrahenta świadczenia nie dyskwalifikuje wydatku z kręgu kosztów uzyskania przychodów. W dacie poniesienia tych wydatków Spółka mogła racjonalnie (obiektywnie) oczekiwać, że dzięki nim zostaną osiągnięte przychody wynikające z nabytej usługi marketingowej. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 66 UCIT, do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć poniesionych wydatków oraz wartości przekazanych rzeczy, praw lub wykonanych usług, wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, w szczególności w związku z popełnieniem przestępstwa określonego w art. 229 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.). Umowa jednakże była skuteczna, a jej nienależyte wykonanie nie wpływa na celowość poniesionego wydatku, a przez to możliwość jego zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów. Uznanie otrzymanego odszkodowania za przychód w Spółce i brak możliwości zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodów u spółce X nie naraża Skarbu Państwa na uszczerbek z uwagi na zaprezentowany sposób rozliczenia transakcji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określa art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm. - dalej "u.p.d.o.p."). Zgodnie z ww. przepisem, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Treść przywołanego art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów, dla celów podatku dochodowego, składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków, po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

W konsekwencji, aby dany wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

* został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),

* jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

* pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

* poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,

* został właściwie udokumentowany,

* nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z powyższego wynika więc, że jeżeli wydatki nie zostały wyłączone z kosztów podatkowych na mocy art. 16 u.p.d.o.p., mogą stanowić, co do zasady, koszt uzyskania przychodu na gruncie art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., pod warunkiem wykazania ich związku z uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. zawiera enumeratywną listę wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co oznacza, że każdy koszt dający się zakwalifikować do którejkolwiek z pozycji wymienionej na tej liście nie będzie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, nawet jeśli był poniesiony w celu osiągnięcia przychodów. Jednocześnie zauważyć należy, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 u.p.d.o.p.

Ze przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka zawarła ze spółką X umowę o świadczenie usług marketingowych. Zapłatę za umówione świadczenie w wysokości 2.430.146,73 Spółka zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów. Spółka pozwała następne spółkę X o zapłatę ww. kwoty wraz z odsetkami podnosząc, że pozwana podczas wykonywania umowy o świadczenie usług marketingowych popełniła czyn nieuczciwej konkurencji. Wyrokiem z dnia 21 sierpnia 2015 r. Sąd Arbitrażowy zasądził od spółki X na rzecz Spółki kwotę 1.279.934,34 zł tytułem niezasadnie pobranych opłat wraz z ustawowymi odsetkami. Po otrzymaniu zasądzonej kwoty Spółka uznała ją za przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie korygowała natomiast uprzednio zaliczonego do kosztów uzyskania przychodów wydatków na rzecz spółki X.

Biorąc pod uwagę istotę sprawy, należy podkreślić, że zgodnie z brzmieniem wskazanej normy prawnej, o której mowa w art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Ustawodawca, dla zaliczenia konkretnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów wprowadza zatem szereg wymogów, które te wydatki winny spełniać (tekst jedn.: poniesienie wydatku przez podatnika, jego definitywny charakter, związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, celowość wydatku nakierowana na osiągnięcie przychodu, zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła, właściwe udokumentowanie, niepodleganie wydatków pod normę z art. 16 ust. 1).

Niezależnie od innych przesłanek, kluczowym wymogiem kwalifikacji wydatków do kosztów uzyskania przychodów jest wykazanie celowości poniesienia danego wydatku.

W ocenie tut. Organu można mówić, że dany wydatek został poniesiony "w celu" osiągnięcia przychodu, zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, gdy jego poniesienie ma lub może mieć wpływ na powstanie lub też zwiększenie przychodów.

W konsekwencji, możliwość zaliczania danych wydatków do kosztów uzyskania przychodów ma przede wszystkim skłaniać podatników do podejmowania racjonalnych decyzji gospodarczych, w tym znaczeniu, że przysparzać one będą konkretnych przychodów podatkowych, lub też zachowają źródło przychodów w niezmienionym stanie albo zabezpieczą to źródło przed uszczupleniem czy też zmniejszeniem.

Wskazać należy, że koszty poniesione na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej to wydatki związane z samym funkcjonowaniem podmiotu jako całości. Do kosztów podatkowych można zaliczyć te koszty zachowania i zabezpieczenia przychodów, które są wynikiem gospodarczych potrzeb źródła przychodów, związanych z jego eksploatacją w sferze materialnej i organizacyjnej, tak aby utrzymać ciągłość tego źródła przychodu w znaczeniu zapewnienia podatnikowi możności osiągania z niego trwale zysków.

W konsekwencji, koszty ponoszone w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, to koszty ponoszone w celu utrzymania w sprawności źródła przychodów, jego uchowania i uchronienia tak, aby mogło funkcjonować i dawać przychody w przyszłości. To także koszty ponoszone w celu podtrzymania istnienia źródła przychodów, skutecznej realizacji przedsięwzięć, uczynienia źródła przychodów mocnym i trwałym, odpornym na działanie czynników obniżających jego sprawność.

Odnosząc powyższe do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego należy stwierdzić, że Spółka nie powinna korygować kosztów uzyskania przychodów o wysokość zasądzonej kwoty.

Tym samym stanowisko Spółki należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, że w zakresie pytania Nr 1 zostały wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.