0111-KDIB2-3.4014.121.2024.3.ASZ - Przelew wierzytelności jako nieobjęty PCC
Pismo z dnia 17 maja 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0111-KDIB2-3.4014.121.2024.3.ASZ Przelew wierzytelności jako nieobjęty PCC
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe
Szanowny Panie
stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od czynności cywilnoprawnych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
13 marca 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 13 marca 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przelewu wierzytelności. Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 19 kwietnia 2024 r. (wpływ 24 kwietnia 2024 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
29 stycznia 2019 r. zawarł Pan wraz z małżonką umowę przelewu wierzytelności jako dzierżawcy (jako cesja wierzytelności pieniężnej na budowę i remont budynku handlowo-usługowego przy ul. (...)). Zapłacili Państwo (...) zł na potrzeby prowadzonej działalności przez Pana małżonkę Panią (...) pod firmą (...). Po przejęciu budynku przeznaczyli Państwo środki własne oraz zaciągnęli kredyt na działalność w kwocie (...) zł.
17 grudnia 2020 r. aktem notarialnym ustanowili Państwo rozdzielność majątkową. 26 kwietnia 2021 r. prawomocnym wyrokiem sądu rozwiedli się Państwo.
6 lipca 2023 r. zawarli Państwo umowę przelewu wierzytelności o zwrot nakładów nabytych 29 stycznia 2019 r. obejmującą budynek handlowo-usługowy przy ul. (...), stojący na działce należącej do Spółdzielni Mieszkaniowej w (...). Cesjonariusz zapłacił (...) zł (po (...) zł każdemu cedentowi).
Z pozyskanych środków 3 listopada 2023 r. zakupił Pan niezabudowaną nieruchomość rolną o pow. 0,14 ha za kwotę (...) zł.
Wskazał Pan, że wykluczenie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności oznacza, że na podatniku spoczywa obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, jeśli jest nabywcą danej wierzytelności. Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.
Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy - Kodeks cywilny.
Zgodnie zaś z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu jest odpłatne zbycie:
nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów
- jeżeli zostaje dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.
Żaden z powyższych punktów nie jest przedmiotem umowy przelewu wierzytelności w związku z powyższym zwraca się Pan z prośbą o interpretację oraz o pomoc w ostatecznym załatwieniu kwestii podatkowej.
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że stroną umowy przelewu wierzytelności, która została zawarta 6 lipca 2023 r. byli:
Cedenci: (...), (...),
Cesjonariusze: (...), (...).
Przedmiotem umowy jest cesja wierzytelności pieniężnej przysługującej Cedentowi jako dzierżawcy gruntu.
Umowa przelewu wierzytelności, nie przyjęła formy prawnej czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 295) - nie przyjęła postaci umowy sprzedaży.
Z tytułu zawartej umowy nie był Pan opodatkowany podatkiem od towarów i usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Cesjonariusze byli zwolnieni z opodatkowania tym podatkiem.
Organ zaznacza, że przywołując za Panem treść opisu stanu faktycznego pominął tę jego część, która znajduje się w treści uzupełnienia a odnosi się wyłącznie do zagadnienia dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych.
Pytanie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych po przeformułowaniu
Czy jest Pan zobligowany do wniesienia podatku od czynności cywilnoprawnych?
Pana stanowisko w sprawie
Pana zdaniem, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa przelewu wierzytelności nie koreluje z wymienionymi punktami powyższej ustawy. W związku z powyższym nie ma Pan obowiązku wniesienia opłaty podatkowej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.
UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 295):
Podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
(uchylona),
umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
(uchylona),
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki.
W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy:
Podatkowi podlegają:
zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.
Zawarty w zacytowanym przepisie katalog czynności podlegających opodatkowaniu jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że tylko czynności enumeratywnie w nim wskazane mogą powodować powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Należy wskazać, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.
Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:
Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.
Zgodnie z art. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży:
przy umowie sprzedaży - na kupującym;
przy umowie zamiany - na stronach czynności;
przy umowie darowizny - na obdarowanym;
przy umowie dożywocia - na nabywcy własności nieruchomości;
przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności - na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności;
przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności - na użytkowniku lub nabywającym prawo służebności;
przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - na biorącym pożyczkę lub przechowawcy;
przy ustanowieniu hipoteki - na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;
przy umowie spółki cywilnej - na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki - na spółce.
Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.).
Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:
Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
Przelew wierzytelności jest konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.
Z treści art. 510 § 1 ww. Kodeksu cywilnego wynika, że:
Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Według art. 511 cyt. Kodeksu cywilnego:
Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelności powinien być również pismem stwierdzony.
Stosownie do art. 555 Kodeksu cywilnego:
Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.
Rzeczami w rozumieniu Kodeksu cywilnego są tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na nieruchomości (grunty, budynki oraz części budynków tzw. nieruchomości lokalowe) i na rzeczy ruchome. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.
Podkreślić należy, że umowa cesji jako niewymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie, w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.
Z kolei, jeśli umowa cesji przybierze postać umowy sprzedaży, to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że 29 stycznia 2019 r. zawarł Pan wraz z małżonką umowę przelewu wierzytelności jako dzierżawcy (jako cesja wierzytelności pieniężnej na budowę i remont budynku handlowo - usługowego). Zapłacili Państwo (...) zł na potrzeby prowadzonej działalności przez Pana małżonkę. Po przejęciu budynku przeznaczyli Państwo środki własne oraz zaciągnęli kredyt na działalność w kwocie (...) zł. 6 lipca 2023 r. zawarli Państwo umowę przelewu wierzytelności o zwrot nakładów nabytych 29 stycznia 2019 r. obejmującą budynek handlowo-usługowy, stojący na działce należącej do Spółdzielni Mieszkaniowej w (...). Cesjonariusz zapłacił (...) zł (po (...) zł każdemu cedentowi).
W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan, że przedmiotem umowy była cesja wierzytelności pieniężnej przysługującej Panu jako dzierżawcy gruntu.
Należy zauważyć, że w treści art. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustawodawca określił, iż obowiązek podatkowy, co do zasady, ciąży na podmiocie, który nabywa jakieś prawo czy rzecz. Z wniosku i jego uzupełnienia wynika, że została zawarta umowa cesji wierzytelności pieniężnej przysługującej Panu jako dzierżawcy gruntu. Zatem to nie Pan nabył przedmiotową wierzytelność. Tym samym z tytułu zawarcia umowy przelewu wierzytelności nie był Pan zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Ta interpretacja stanowi ocenę Pana stanowiska wyłącznie w zakresie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych wydano odrębne rozstrzygnięcie.
Przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem, została wydana wyłącznie dla Pana. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, tylko Pan może czerpać z wydanej interpretacji ochronę prawną. Interpretacja ta stanowi ocenę Pana stanowiska wyłącznie w zakresie powstania po Pana stronie skutków podatkowych w podatku od czynności cywilnoprawnych.
POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji
- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i musi się Pan zastosować do interpretacji.
- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Ma Pan prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa.