Skibińska Małgorzata, Zwolnienia grupowe

Zwolnienia grupowe

Wypowiadanie umów o pracę, co do zasady reguluje k.p. W przypadku dokonywania zwolnień grupowych zastosowanie mają przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2018 r. poz. 1969 z późn. zm.) - dalej u.z.g.

Grupowe zwolnienia z pracy dotyczą:

1. pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 20 pracowników,

2. przez zatrudnienie należy rozumieć wszystkich pracowników, bez względu na charakter umowy o pracę (umowy terminowe i bezterminowe) oraz bez względu na wymiar czasu pracy (umowy zawarte na tzw. cały etat, jak i na część etatu), liczy się każdego pracownika za jeden,

3. zwolnienia dokonywane są w drodze wypowiedzenia umowy o pracę lub na zasadzie porozumienia stron, z przyczyn niedotyczących pracowników, w okresie nieprzekraczającym 30 dni, jeżeli obejmują:

a) 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,

b) 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100 pracowników, jednakże mniej niż 300 pracowników,

c) 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 pracowników lub więcej.

4. W przypadku zwolnień na zasadzie porozumienia stron z inicjatywny pracodawcy, zwolnienie grupowe jest wtedy, gdy w liczbach opisanych powyżej, to co najmniej 5 pracowników.

5. Do zatrudnienia obejmującego 20 pracowników wlicza się wszystkich zatrudnionych u pracodawcy bez względu na rodzaj umowy o pracę (umowy bezterminowe, terminowe), bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy (umowy o pracę, wybór, powołanie, mianowanie), a także stan faktyczny - pracownicy świadczący pracę, a także, których stan uległ „zawieszeniu” (wszelkie urlopy, chorobowe, oddelegowania do działalności związkowej, posłowie, radni, itp.).

6. Pomimo, że pracownicy mianowani „wchodzą” do limitu zatrudnienia 20 pracowników, to zgodnie z art. 11 u.z.g. w stosunku do tych pracowników ustawa ta nie ma zastosowania.

7. Termin 30 dni, w którym dokonywane są zwolnienia pracowników należy odnieść (liczyć) od dnia, w którym pracodawca „wręczył pierwszemu” pracownikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę.

Prawo pracy obciąża pracodawcę ryzykiem związanym z zatrudnieniem pracownika. Z tego też względu pracodawca dokonując większej redukcji zatrudnienia pracowników musi się liczyć z konsekwencjami finansowymi związanymi z tymi redukcjami. Ponadto w przypadku funkcjonowania u pracodawcy zakładowej organizacji związkowej winien jest z nią przeprowadzić stosowne konsultacje.

Decydując się na zwolnienia grupowe, pracodawca zobowiązany jest do dokonania analizy skutków finansowo-prawnych swojej decyzji pod kątem:

1) ilu pracowników zamierza zwolnić,

2) jakie grupy pracownicze podlegają redukcji zatrudnienia,

3) jakie środki finansowe są niezbędne na pokrycie świadczeń dla zwalnianych pracowników,

4) czy przewidziani do zwolnienia pracownicy nie korzystają z ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy,

5) ustalić tryb konsultacji zwolnień grupowych z zakładowymi organizacjami związkowymi,

6) konieczność powiadomienia o tym fakcie powiatowego urzędu pracy.