Fajgielski Paweł, Realizacja żądań osoby, której dane dotyczą (korygowanie, wstrzymanie przetwarzania lub usunięcie danych osobowych)

Realizacja żądań osoby, której dane dotyczą (korygowanie, wstrzymanie przetwarzania lub usunięcie danych osobowych)

Zgodnie z art. 175 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. poz. 1000), art. 1, art. 2, art. 3 ust. 1, art. 4-7, art. 14-22, art. 23-28, art. 31 oraz rozdziały 4, 5 i 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922 oraz z 2018 r. poz. 138 i 723) zachowują moc w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych w celu rozpoznawania, zapobiegania, wykrywania i zwalczania czynów zabronionych, prowadzenia postępowań w sprawach dotyczących tych czynów oraz wykonywania orzeczeń w nich wydanych, kar porządkowych i środków przymusu w zakresie określonym w przepisach stanowiących podstawę działania służb i organów uprawnionych do realizacji zadań w tym zakresie, w terminie do dnia wejścia w życie przepisów wdrażających dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylającą decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 89).

Zgodnie z art. 166 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. poz. 1000), z dniem wejścia w życie przedmiotowej ustawy Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych staje się Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Osoba, która została powołana na stanowisko Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922 oraz z 2018 r. poz. 138 i 723), pozostaje na stanowisku do czasu upływu kadencji, na którą została powołana.

Ogólne uprawnienie osoby, której dane dotyczą do żądania dokonania korekty bądź usunięcia jej danych, jeśli są one nieprawdziwe, niepełne lub zostały zebrane w sposób sprzeczny z ustawą, przewidziane zostało w art. 51 ust. 4 Konstytucji RP.

Ustawa o ochronie danych osobowych nakłada na administratora danych obowiązek szczególnej staranności przy przetwarzaniu danych, w celu ochrony osób, których dane dotyczą. Spełnienie tego obowiązku obejmuje m.in. konieczność respektowania zasady merytorycznej poprawności danych, a więc dbałości o to, aby dane były aktualne, wolne od błędów i przetwarzane zgodnie z przepisami ustawy.

W przypadku rozbieżności między stanem faktycznym a treścią danych ustawa przyznaje osobie, której dane dotyczą uprawnienie do żądania od administratora danych skorygowania przetwarzanych danych. Ciężar wykazania nieprawidłowości spoczywa na podmiocie danych. Ustawodawca wyłączył jednak możliwość korygowania danych na zasadach określonych w ustawie o ochronie danych osobowych, jeżeli tryb korygowania danych określają przepisy szczególne. W przypadku, gdy dane osobowe budzą wątpliwości, które nie mogą być wyjaśnione, administrator powinien zablokować kwestionowane dane, do czasu, kiedy wątpliwości zostaną rozstrzygnięte. Żądanie podmiotu danych może być dalej idące i dotyczyć zaprzestania przetwarzania danych (usunięcia danych), jeżeli zostały one zebrane z naruszeniem ustawy albo są już zbędne do realizacji celu, dla którego zostały zebrane.

Jeżeli osoba, której dane dotyczą na podstawie uzyskanych od administratora informacji stwierdzi, że dane są niekompletne, nieaktualne, nieprawdziwe lub zostały zebrane z naruszeniem ustawy albo są już zbędne do realizacji celu, dla którego zostały zebrane, może (na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 6 u.o.d.o.) zwrócić się do administratora z żądaniem uzupełnienia, uaktualnienia, sprostowania danych osobowych, czasowego lub stałego wstrzymania ich przetwarzania lub ich usunięcia.

Ciężar dowodu (wykazania nieprawidłowości, nielegalności przetwarzania bądź zbędności danych) ciąży na osobie, której dane dotyczą. W praktyce podmiot danych powinien okazać dokument potwierdzający aktualne i prawidłowe dane albo w inny sposób wykazać zasadność swojego roszczenia.

Korygowanie danych osobowych może być przedmiotem regulacji przepisów innych ustaw niż u.o.d.o. W takiej sytuacji zastosowanie znajdują przepisy szczególne.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 listopada 1999 r., II SAB 153/99, niepubl. (za: G. Sibiga, Postępowanie w sprawach ochrony danych osobowych, Warszawa 2003, s. 75) stwierdził, że oczywiste pomyłki w decyzjach administracyjnych prostuje organ, który je uczynił, w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Osoba, której dane dotyczą, nie może się w tym zakresie skutecznie powoływać na u.o.d.o., ale ma prawo jedynie korzystać ze środków przewidzianych w k.p.a.