Przybysz Piotr, Poszerzone postępowanie sprawdzające

Poszerzone postępowanie sprawdzające

Celem poszerzonego postępowania sprawdzającego jest stwierdzenie, czy osoba sprawdzana daje rękojmię zachowania tajemnicy, to jest - czy jest zdolna do spełnienia ustawowych wymogów dla zapewnienia ochrony informacji niejawnych przed ich nieuprawnionym ujawnieniem.

W toku postępowania sprawdzającego dokonuje się ustaleń dotyczących różnych aspektów życia osoby sprawdzanej (patrz art. 24 ust. 2 i 3 ustawy Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228) oraz dokonuje się ich oceny pod kątem zdolności osoby sprawdzanej do zachowania tajemnicy.

Przeprowadzenie poszerzonego postępowania sprawdzającego jest konieczne w następujących przypadkach:

a) osoba sprawdzana ma objąć stanowisko lub pełnić służbę albo wykonywać czynności zlecone, wymagające dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą „tajne” lub „ściśle tajne”;

b) osoba sprawdzana jest pełnomocnikiem ochrony, zastępcą pełnomocnika ochrony albo kandydatem na te stanowiska;

c) osoba sprawdzana jest kierownikiem jednostki organizacyjnej, w której są przetwarzane informacje niejawne o klauzuli „poufne” lub wyższej;

d) osoba sprawdzana ubiega się o dostęp do informacji niejawnych międzynarodowych lub o dostęp, który ma wynikać z umowy międzynarodowej zawartej przez Rzeczpospolitą Polską.

Kierownik jednostki organizacyjnej (osoba uprawniona do powołania lub mianowania) występuje na piśmie do ABW lub SKW o przeprowadzenie poszerzonego postępowania sprawdzającego. Ustawa nie zawiera upoważnienia do określenia wzoru wniosku o wszczęcie postępowania sprawdzającego.

Do niezbędnych elementów wniosku należy zaliczyć:

– wskazanie osoby sprawdzanej - imię, nazwisko, data urodzenia;

– określenie rodzaju przeprowadzonego postępowania sprawdzającego ze wskazaniem klauzuli tajności informacji niejawnych, do których osoba sprawdzana może mieć dostęp;

– pieczątka imienna, podpis osoby występującej oraz określenie jednostki organizacyjnej.

Poszerzone postępowanie sprawdzające jest prowadzone przez ABW lub SKW. W sprawie podziału uprawnień między te służby do prowadzenia postępowań sprawdzających patrz art. 23 ust. 3 i 4 ustawy Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228. W sprawie uprawnień innych służb do prowadzenia postępowań sprawdzających patrz art. 23 ust. 5 ustawy Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228.

Od chwili przyjęcia wniosku rozpoczyna się bieg terminu do zakończenia czynności w toku postępowania sprawdzającego - pod warunkiem, że do wniosku była dołączona ankieta bezpieczeństwa osobowego wypełniona przez osobę, której postępowanie ma dotyczyć. W odmiennym przypadku termin ten biegnie od dnia otrzymania wypełnionej ankiety przez organ prowadzący postępowanie sprawdzające. Osobie sprawdzanej można wyznaczyć termin na przesłanie wypełnionej ankiety bezpieczeństwa osobowego. Można też wyznaczyć jej termin na uzupełnienie braków w ankiecie. Terminy te nie są wiążące - mają charakter instrukcyjny.

Postępowanie sprawdzające powinno zakończyć się w terminie 3 miesięcy. Termin ten może być przedłużony przez organ prowadzący postępowanie sprawdzające. Ustawa nie określa maksymalnego terminu do przeprowadzenia czynności sprawdzających. Osobę sprawdzaną należy powiadomić o przedłużeniu terminu oraz określić przewidywany termin zakończenia postępowania. Osobę tę można poinformować o powodach przedłużania postępowania, o ile nie naruszy to zasad ochrony informacji niejawnych.