SPS-023-16547/10 - Zasady tworzenia miejsc pracy i szkoleń dla osób bezrobotnych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn. zm.) "szkolenie oznacza pozaszkolne zajęcia mające na celu uzyskanie, uzupełnienie lub doskonalenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych lub ogólnych potrzebnych do wykonywania pracy". W świetle powyższej definicji należy uznać, że szkolenie przygotowujące do uzyskania prawa jazdy kategorii B będzie spełniać wymogi określone w ww. definicji, jeżeli osobom skierowanym na to szkolenie prawo jazdy kat. B będzie potrzebne do wykonywania pracy. Zatem nie ma prawnych przeszkód, aby w takiej sytuacji skierować osobę bezrobotną na szkolenie przygotowujące do uzyskania prawa jazdy kategorii B.

Osoby zainteresowane uzyskaniem skierowania na szkolenie przygotowujące do egzaminu na prawo jazdy w świetle art. 40 ust. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy mogą złożyć wniosek o wydanie skierowania na powyższe szkolenie, jeżeli uzasadnią celowość takiego szkolenia. Stosowane przez bezrobotnych uzasadnianie celowości szkolenia zwiększeniem szans na znalezienie zatrudnienia wydaje się zbyt ogólne. Osoba zainteresowana uzyskaniem skierowania na szkolenie przygotowujące do egzaminu na prawo jazdy powinna dokładnie określić rodzaj poszukiwanej pracy związany z wymogiem posiadania prawa jazdy. Natomiast przedłożenie oświadczenia pracodawcy o zatrudnieniu osoby bezrobotnej po uzyskaniu przez nią prawa jazdy kat. B jest ważną przesłanką do wydania skierowania na szkolenie przygotowujące do uzyskania tego prawa jazdy.

Niemniej należy stwierdzić, że decyzje w sprawie sfinansowania określonych szkoleń, w tym szkoleń przygotowujących do uzyskania prawa jazdy, pozostają w kompetencjach starostów, którzy odpowiadają za realizację polityki rynku pracy i efektywność wydatkowanych na ten cel środków Funduszu Pracy.

Z danych statystycznych dot. kierunków organizowanych szkoleń w latach 2008-2009 wynika, iż szkolenia w zakresie usług transportowych (w tym szkolenia przygotowujące do uzyskania prawa jazdy) są najczęściej organizowanymi szkoleniami przez urzędy pracy. W 2008 r. przeszkolono w tym zakresie 32.291 bezrobotnych, co stanowiło 19,5% ogółu przeszkolonych, natomiast w 2009 r. - 27.900 bezrobotnych, co stanowiło 17% ogółu przeszkolonych. Nie są jednak gromadzone szczegółowe dane dot. liczby osób przeszkolonych w zakresie poszczególnych kategorii prawa jazdy.

Instytucja przyznawania bezrobotnemu środków Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej znajduje unormowanie w przepisie art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Szczegółowe warunki przyznawania ww. środków określają przepisy rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 17 kwietnia 2009 r. w sprawie dokonywania refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 62, poz. 512, z późn. zm.). Ponadto, zgodnie z przepisami ww. rozporządzenia, przyznane jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej stanowią pomoc de minimis i są udzielane zgodnie z przepisami Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu do pomocy de minimis. Zgodnie z art. 1 ust. 1 lit. g) cyt. rozporządzenia Komisji (WE) nr 1998/2006 pomoc może być udzielana we wszystkich sektorach, z wyjątkiem pomocy na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego przyznawanej podmiotom gospodarczym prowadzącym działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarowego.

Transport drogowy nie obejmuje niezarobkowego przewozu drogowego. Zgodnie z art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874 z późn. zm.) niezarobkowy przewóz drogowy oznacza przewóz na potrzeby własne, każdy przejazd pojazdu po drogach publicznych z pasażerami lub bez, załadowanego lub bez ładunku, przeznaczonego do nieodpłatnego krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego osób lub rzeczy, wykonywany przez przedsiębiorcę pomocniczo w stosunku do jego podstawowej działalności gospodarczej, spełniający łącznie następujące warunki:

Z pisma pani poseł wynika, że bezrobotny zamierza podjąć działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług związanych z turystyką konną lub nauką jazdy konnej, a w ramach przyznanych środków zakupić konie, przyczepę do przewozu koni i akcesoria do pielęgnacji zwierząt. W świetle powyższego należy zauważyć, że do wnioskowanej działalności nie znajduje zastosowania przepis art. 4 pkt 4 lit. d) ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. Ponadto zakupiona przyczepa służyłaby do obsługi zgłoszonej działalności, natomiast nie stanowiłaby środka transportu, przy pomocy którego wnioskodawca świadczyłby usługi drogowego transportu towarów (rzeczy), o którym mowa w art. 1 ust. 1 lit. g) rozporządzenia Komisji (WE) nr 1998/2006.

W związku z powyższym, na podstawie przepisów rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 17 kwietnia 2009 r. w sprawie dokonywania refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej, istnieje możliwość sfinansowania podjęcia działalności gospodarczej w zakresie usług związanych z turystyką konną lub nauką jazdy konnej oraz w ramach przyznanych środków dokonania zakupu koni, przyczepy do przewozu koni i akcesoriów do pielęgnacji zwierząt.

Zgodnie z art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy podmiot prowadzący działalność gospodarczą, który otrzymał refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, jest obowiązany dokonać zwrotu otrzymanych środków wraz z odsetkami, jeżeli zatrudniał na utworzonym stanowisku pracy skierowanego bezrobotnego lub skierowanych bezrobotnych w pełnym wymiarze czasu pracy łącznie przez okres krótszy niż 24 miesiące, albo naruszył inne warunki umowy o refundację.

W przypadku wystąpienia przerwy w zatrudnieniu na refundowanym stanowisku pracy skierowanego bezrobotnego, np. związanej z otwarciem nowego baru, w celu dotrzymania przez wnioskodawcę warunków umowy, za możliwe rozwiązanie należy uznać wydłużenie trwania umowy o okres czasu, w którym bezrobotny nie pracował na utworzonym dla niego stanowisku pracy. Pozwoli to na wywiązanie się przez pracodawcę z warunku zatrudnienia na refundowanym stanowisku pracy przez wymagany okres 24 miesięcy. Ostateczną decyzję o zasadności przedłużenia okresu trwania umowy podejmuje starosta jako strona umowy.

Z art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wynika, że środki na podjęcie działalności gospodarczej są przyznawane osobom bezrobotnym. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. f) omawianej ustawy bezrobotnym jest osoba, która nie posiada wpisu do ewidencji działalności albo nie podlega, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników.

Ponadto, stosownie do art. 33 ust. 4 pkt 2 powołanej ustawy, starosta pozbawia statusu bezrobotnego bezrobotnego, który otrzymał jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2; pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od następnego dnia po dniu otrzymania środków na podjęcie działalności gospodarczej.

Jednocześnie należy wskazać, że zgodnie z § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z dnia 17 kwietnia 2009 r. w sprawie dokonywania refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej, w umowie o przyznanie środków na podjęcie działalności gospodarczej bezrobotny jest zobowiązany do wydatkowania w terminie określonym w umowie, w okresie od dnia zawarcia umowy do 30 dnia od dnia podjęcia działalności gospodarczej, zgodnie z przeznaczeniem, środków otrzymanych przez bezrobotnego.