DI/100000/43/835/2023 - Możliwość nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim oraz na urlopie wychowawczym nagrody specjalnej z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy złożonym w dniu 27 sierpnia 2023 r. w przedmiocie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim oraz na urlopie wychowawczym nagrody specjalnej z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej.

Dnia 27 sierpnia 2023 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem złożonym dnia 19 września 2023 r. oraz o opłatę w wysokości 40 zł dokonaną dnia 20 września 2023 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że Spółka - Wnioskodawca jest organem prowadzącym niepubliczne placówki oświatowe.

Zgodnie z art. 92a ustawy "Karta Nauczyciela" w roku 2023 nauczycielowi pozostającemu w dniu 20 września 2023 r. w stosunku pracy w szkole przyznaje się nagrodę specjalną z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej. Środki na wypłatę tej nagrody będą pochodziły z dotacji celowej, udzielanej przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole i placówce, w których nauczyciel jest uprawniony do otrzymania nagrody, prowadzonym przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną.

Nagrodę, o której mowa w ust. 1. wypłaca szkoła, w której nauczyciel pozostawał w stosunku pracy w dniu 20 września 2023 r. Nagroda ta nie przysługuje nauczycielowi, który w okresie od dnia 1 września 2023 r. do dnia 20 września 2023 r. przebywa nieprzerwanie na urlopie bezpłatnym. Ustawa nie czyni innych wyłączeń odnośnie prawa do nagrody, zatem będzie ona przysługiwać również nauczycielom, przebywającym na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim oraz na urlopie wychowawczym.

U wnioskodawcy zatrudnione są osoby, które przebywają, bądź w terminie wypłaty nagrody będą przebywały na urlopach związanych z rodzicielstwem.

W związku z powyższym Wnioskodawca kieruje pytanie czy opisana powyżej nagroda specjalna powinna być wliczana do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników, przebywających na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim oraz na urlopie wychowawczym.

W opinii Wnioskodawcy nagroda specjalna powinna być wliczona do podstawy wymiaru składek ZUS pracowników przebywających na urlopach, związanych z rodzicielstwem.

Wnioskodawca wskazał, że wprawdzie zgodnie z § 2 pkt 24 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi, że podstawy wymiaru składek nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są ono wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku, jednak w przypadku nagrody specjalnej z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej trudno jednoznacznie stwierdzić, że jest ona wypłacana za okres pobierania togo zasiłku. Ponadto pracownicy Wnioskodawcy przebywający na urlopie wychowawczym nie pobierają zasiłku, zatem zapisy powyższego rozporządzenia nie będą miały zastosowania.

W piśmie złożonym dnia 19 września 2023 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie Zakładu do uzupełnienia wniosku Wnioskodawca wskazał, że nagroda specjalna z okazji 150. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, o której mowa we wniosku stanowi przychód pracownika {nauczyciela} ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 z późn. zm.).

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, zważył co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy). Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r.

Prawo przedsiębiorców w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne. Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 34 ust. 3 ustawy - Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca we wniosku o wydanie interpretacji przedstawia zaistniały stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe oraz własne stanowisko w sprawie. Z przepisu tego wynika wymóg kompleksowości opisu stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego dokonanego przez wnioskodawcę - Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może bowiem w trybie wydawania interpretacji indywidualnej prowadzić postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy wszczętej wniesieniem wniosku o wydanie interpretacji Indywidualnej zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Jednoznaczny sposób ujęcia w art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przez ustawodawcę zakresu przedmiotowego wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej, uniemożliwia Zakładowi wydanie interpretacji w sprawach dotyczących m.in. rozstrzygnięcia czy dany składnik wynagrodzenia stanowi przychód z tytułu stosunku pracy. Jak stanowi art. 34 ust. 17 ustawy - Prawo przedsiębiorców, zasady i tryb udzielania interpretacji przepisów prawa podatkowego reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.). Dlatego też. Zakład wydając interpretację w danej sprawie poprzestaje na oświadczeniu Wnioskodawcy, iż świadczenia, o których stanowi wniosek stanowią bądź nie stanowią przychodu w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudniania w ramach stosunku pracy (umowa o pracę), traktując takie oświadczenie jako element opisu zdarzenia przyszłego.

Stanowisko wyrażone przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców uznać należy za nieprawidłowe.

Co do zasady podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika jest ustalana zgodnie z art. 18 ust. 1 oraz art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Nie uwzględnia się w tej podstawie jedynie kwot wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy oraz zasiłków - wskazanych w art. 18 ust. 2 tej ustawy, lub przychodów uzyskanych ze stosunku pracy określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 728, z późn. zm.).

Jednocześnie należy mieć na uwadze, że w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego i przebywania na urlopie wychowawczym tytuł pracowniczy ulega "zawieszeniu". Na jego miejsce zastosowanie ma tytuł związany z pobieraniem świadczenia lub przybywaniem na urlopie związanym z rodzicielstwem. Oznacza to, że w takiej sytuacji nie zachodzi zbieg tych tytułów do ubezpieczeń. Zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych ubezpieczonych określa art. 18 ust. 5b albo ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Natomiast ustalenie podstawy wymiaru składek pracownika następowałoby w sytuacji, w której uzyskałby on, w okresie posiadania ww. tytułu związanego z rodzicielstwem, przychód pracowniczy związany z wcześniejszym okresem, w którym wykonywał on pracę, np. otrzymał premię kwartalną, wynagrodzenie roczne itp. Inna wypłata lub otrzymane świadczenie niezwiązane z wcześniejszym okresem świadczenia pracy nie może stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W konsekwencji kwota nagrody wypłacanej nauczycielowi na podstawie art. 92a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984, z późn. zm.) w okresie, w którym podlega on ubezpieczeniom społecznym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub w wysokości zasiłku macierzyńskiego albo z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

W świetle powyższych stanowiska Wnioskodawcy wskazującego, iż nagroda specjalna, o której mowa we wniosku powinna być wliczona do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne należy uznać za nieprawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy opisu zdarzenia przyszłego wniosku przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 38 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców mniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...). Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej zus, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.