DI/100000/43/788/2023 - Brak obowiązku podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy świadczenia usług zarządzania, zawartej z osobą, która pozostaje równocześnie w stosunku pracy

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku (...) doręczonym dnia 8 sierpnia 2023 r. w przedmiocie obowiązku podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy świadczenia usług zarządzania, zawartej z osobą, która pozostaje równocześnie w stosunku pracy.

Dnia 8 sierpnia 2023 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez (...) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem złożonym w dniu 30 sierpnia 2023 r. Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, iż dnia 1 lipca 2020 r. zawarto umowę o świadczenie usług zarządzania z Prezesem Zarządu Spółki z o.o. (100% kapitału jednostki samorządowej). Prezes Zarządu z tytułu umowy o świadczenie usług w zakresie Zarządzania został zgłoszony z kodem 04 11 00. Dokonano zgłoszenia do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego i zdrowotnego. Do ubezpieczenia chorobowego dokonano zgłoszenia na zasadach dobrowolności.

Jednocześnie w okresie 1 lipca 2020 r. do 31 grudnia 2022 r. osoba ta posiadała u innego Pracodawcy umowę zlecenie od której odprowadzano składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Od dnia 1 stycznia 2023 r. u innego pracodawcy osoba ta posiadała umowę o pracę.

Do zakresu obowiązków Prezesa należy prowadzenie spraw spółki, reprezentowanie spółki wobec podmiotów trzecich, zgodnie z obowiązującymi zasadami reprezentacji spółki, osobistym zarządzaniu powierzonymi obszarami działalności spółki przypisanymi do funkcji z uwzględnieniem uprawnień pozostałych organów Spółki oraz realizacja wyznaczonych celów zarządczych. W umowy o świadczenie usług zarządzania jest zapis "Zarządzający zobowiązany jest wykonywać swoje obowiązki, co do zasady w siedzibie Spółki w dni robocze (od poniedziałku do piątku z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy) oraz w zależności od potrzeb Spółki, w innych miejscach na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i poza jej granicami, przy czym świadczenie Usług poza siedzibą Spółki nie może zakłócać jej płynnego funkcjonowania. Świadczenie usług poza siedzibą Spółki trwające nieprzerwanie powyżej 3 (trzech) dni kalendarzowych wymaga wcześniejszego uzgodnienia z przewodniczącym Rady Nadzorczej z co najmniej IGedno) dniowym wyprzedzeniem, a w przypadku niemożności dokonania tego z przyczyn obiektywnych z innym upoważnionym członkiem Rady Nadzorczej oraz sporządzenie sprawozdania ze świadczonych usług poza siedzibą spółki wraz z wystawieniem faktury/rachunku za usługi świadczone w miesiącu."

We własnym stanowisku w sprawie Wnioskodawca wskazał, że zatrudnienie na podstawie umowy o świadczenie usług zarządzania z Prezesem Zarządu Spółki z o.o. stanowi tytuł do objęcia ubezpieczeniami na zasadach takich jak w przypadku zleceniobiorców. Z uwagi na brak zgłoszenia do ubezpieczenia z innego tytułu Prezes podlega zgłoszeniu do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego i zdrowotnego oraz do ubezpieczenia chorobowego dokonano zgłoszenia na zasadach dobrowolności.

Uzupełniając wniosek pismem złożonym w dniu 30 sierpnia 2023 r. Wnioskodawca wskazał, że umowa o pracę zawarta od 1 stycznia 2023 r. z innym podmiotem przez osobę, o której mowa we wniosku trwa nadal. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca jest wyższa od kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców w przedmiocie obowiązku podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy o świadczenie usług zarządzania, zawartej z osobą, która pozostaje równocześnie w stosunku pracy, uznać należy za nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna). Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 34 ust. 2 ustawy).

Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa wart. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek. Zagadnienia dotyczące podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz opłacania i ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne regulują przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Katalog osób podlegających obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ustawodawca określił w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W rezultacie dla rozstrzygnięcia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne istotne jest, czy dana osoba posiada jeden z tytułów do ubezpieczenia określonych wskazanym przepisem. Jednocześnie wyliczenie tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zawarte w powyższym artykule ma charakter katalogu wyczerpującego, zamkniętego i nie podlega wykładni rozszerzającej.

Z brzmienia art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. Stosownie zaś do art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 tej ustawy osoby, które są pracownikami podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom chorobowemu i wypadkowemu.

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ww. ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące. Osoby wskazane w art. 6 ust. 1 pkt 4 ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie na mocy art. 11 ust. 2 tej ustawy.

W tym miejscu należy wyjaśnić, że co do zasady umowa o zarządzanie spółką jest w istocie umową nienazwaną o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 7b, 10, 20 i 21, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, otrzymywania stypendium doktoranckiego, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1a zgodnie z którym ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1b i art. 16 ust. 10 a.

Zgodnie z powołanym art. 9 ust. 1a ustawy pracownik posiadający jednocześnie dodatkowy tytuł do ubezpieczeń (inny niż pracowniczy), którego podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia - podlega ubezpieczeniom również ze wspomnianego dodatkowego tytułu. Oznacza to, że osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę osiągające ze stosunku pracy przychody, stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w kwotach niższych niż wymienione wyżej, które równocześnie mają inne tytuły do ubezpieczeń są obowiązkowo obejmowane ubezpieczeniami również z innych tytułów.

Wnioskodawca we wniosku oraz piśmie stanowiącym jego uzupełnienie wskazał, że osoba, z którą ma zawartą umowę o świadczenie usług zarządzania jest jednocześnie zatrudniona na podstawie umowy o pracę przez podmiot trzeci i uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie w przeliczeniu na okres miesiąca w kwocie wyższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

W takiej sytuacji umowa o świadczenie usług zarządzania nie jest objęta składkami na ubezpieczenia społeczne w konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy uznać należy za nieprawidłowe.

Ponadto wobec brzmienia ww. art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład informuje, iż wydając interpretację indywidualną organ nie posiada kompetencji do wypowiadania się w kwestii obowiązku podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu, gdyż ustawodawca takiej możliwości nie przewidział. Wobec tego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zawiadamia zgodnie z art. 66 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, iż wnioskodawcy przysługuje prawo do zwrócenia się w tym zakresie do Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, co wynika z art. 109a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561 z późn. zm.). Takie podanie złożone zgodnie z niniejszym zawiadomieniem, w terminie 14 dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie jego zaistnienia. Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia. Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, odwołanie do właściwego Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (...) Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.