0114-KDIP1-3.4012.767.2021.1.KP - Moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku scedowanej wierzytelności

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 grudnia 2021 r. wpłynął Pani wniosek z 10 grudnia 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku scedowanej wierzytelności.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawczyni prowadząca jednoosobową działalność, wpisana do rejestru VAT czynnego i rozliczająca się "metodą kasową" wykonuje usługi transportu opodatkowane podatkiem VAT w wysokości 23%. Wnioskodawczyni wystawia faktury sprzedażowe firmie X będącej również podatnikiem podatku VAT czynnym na zasadach ogólnych.

29 czerwca 2021 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę cesji wierzytelności. W umowie cesji wierzytelności Wnioskodawczyni jako cedent przelała wierzytelności na cesjonariusza wierzytelności z chwilą podpisania umowy. Przedmiotem wierzytelności są płatności za faktury wystawione przez cedenta z tytułu wykonanych usług transportowych opodatkowane stawką VAT w wysokości 23%. Cesjonariusz przyjął wierzytelność, z którego pobiera 2% uzyskanej kwoty wierzytelności, która zostanie przekazana cedentowi (Wnioskodawczyni). Cesjonariusz zobowiązał się do przekazania wynagrodzenia należnego cedentowi z tytułu przelewu wierzytelności do 10 września 2021 r.

Firma X będąca dłużnikiem wobec Wnioskodawczyni z tytułu wykonywania usług transportowych w piśmie z 30 czerwca 2021 r. zostaje poinformowana o przeniesieniu wierzytelności wynikające z faktur opisanych w załączniku (lista wyszczególnionych faktur). Firma X reguluje płatności z faktur dołączonych do zawiadomienia o cesji wierzytelności wpłacając na konto cesjonariusza. Firma X wykazuje w JPK VAT faktury, które uregulował w miesiącu dokonanej zapłaty na konto cesjonariusza. Cedent - Wnioskodawczyni rozliczająca się "metodą kasową", rozliczyła te faktury wynikające z umowy cesji wierzytelności w miesiącu otrzymanych zapłat od cesjonariusza. Wnioskodawczyni ujęła w rozliczeniu JPK VAT faktury w dacie faktycznie otrzymanej zapłaty (przekazanej przez cesjonariusza).

Pytanie

Czy Wnioskodawczyni powinna rozliczyć wpłaty z faktur opodatkowanych stawką 23% podatku VAT, które były przedmiotem umowy cesji wierzytelności w dacie zapłaty Firmy X na konto cesjonariusza, czyli w deklaracji JPK VAT w miesiącu otrzymanych wierzytelności od firmy X na konto cesjonariusza ? Czy Wnioskodawczyni powinna według przyjętej metody rozliczenia podatku VAT tj. "metody kasowej" ująć faktury w deklaracji JPK VAT w dacie otrzymania wpłaty od cesjonariusza?

Pani stanowisko w sprawie

Wnioskodawczyni rozliczająca podatek VAT "metodą kasową" w odniesieniu do dokonywanych przez Nią dostaw towarów i usług na rzecz firmy X wykazała faktury (objęte umową cesji wierzytelności) w deklaracji JPK VAT z dniem otrzymania zapłaty przez cesjonariusza. Obowiązek podatkowy VAT powstaje bowiem z dniem otrzymania całości lub części zapłaty (mały podatnik, metoda kasowa) art. 21 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Wnioskodawczyni nie rozliczyła faktur w deklaracji JPK VAT zatem w dacie uregulowania płatności przez firmę X za faktury, które były objęte w zawiadomieniu o cesji, gdyż firma X wpłaciła kwotę zobowiązania z tytułu faktur na konto cesjonariusza.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą,

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy,

przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy,

ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy,

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu, mieści się w pojęciu usługi. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne musi istnieć stosunek prawny między świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy,

wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu,

wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...).

Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego zgodnie, z którym

umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw.

Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę. W wyniku przelewu przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. Wierzytelność przechodzi na nabywcę w takim stanie, w jakim była w chwili zawarcia umowy o przelew, a więc ze wszystkimi związanymi z nią prawami i brakami (np. przedawnieniem).

Z powyższego wynika, że przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności, które następuje na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz zbywcy wierzytelności (cedenta). Spełnienie świadczenia wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Zatem przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 25 lit. a ustawy,

przez małego podatnika rozumie się podatnika podatku od towarów i usług u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro.

Stosownie do przepisu art. 29a ust. 1 ustawy,

podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z zasadą ogólną, zawartą w art. 19a ust. 1 ustawy,

obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.

Przy czym dla podmiotów rozliczających się metodą kasową, obowiązek podatkowy został określony w art. 21 ustawy.

I tak, w myśl art. 21 ust. 1 ustawy,

mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:

1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,

2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi - w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1 - po uprzednim zawiadomieniu na piśmie naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę, zwaną dalej "metodą kasową"; otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

Zgodnie z art. 21 ust. 2 ustawy,

przepis ust. 1 stosuje się do czynności wykonanych w okresie, w którym podatnik stosuje metodę kasową.

Metoda kasowa stanowi zatem szczególny sposób ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego, w którym powstanie obowiązku podatkowego zostało powiązane z uregulowaniem należności.

W myśl art. 99 ust. 1 ustawy,

podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c, art. 133 i art. 138g ust. 2.

Zgodnie z art. 99 ust. 2 ustawy,

mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.

Na podstawie art. 99 ust. 7c ustawy,

deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 1-3, zawierają dane niezbędne do rozliczenia podatku, obliczenia jego wysokości, w tym wysokości podstawy opodatkowania, podatku należnego i podatku naliczonego, a także dane dotyczące podatnika.

W myśl art. 99 ust. 11b ustawy,

deklaracje, o których mowa w ust. 1-3, 3c-6, 8-9 i 11a, składa się wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Ponadto zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy,

podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane pozwalające na prawidłowe rozliczenie podatku i sporządzenie informacji podsumowującej, w szczególności dane dotyczące:

W myśl art. 109 ust. 3c ustawy,

podatnicy, o których mowa w art. 99 ust. 2 i 3, są obowiązani przesyłać do urzędu skarbowego, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ewidencję, o której mowa w ust. 3, na zasadach określonych w art. 99 ust. 11c:

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawczyni prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą zarejestrowana jako czynny podatnik VAT rozliczająca się "metodą kasową" wykonuje usługi transportu opodatkowane podatkiem VAT w wysokości 23%. Wnioskodawczyni wystawia faktury sprzedażowe firmie X będącej również podatnikiem podatku VAT czynnym na zasadach ogólnych. 29 czerwca 2021 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę cesji wierzytelności. W umowie cesji wierzytelności Wnioskodawczyni jako cedent przelała wierzytelności na cesjonariusza wierzytelności z chwilą podpisania umowy. Przedmiotem wierzytelności są płatności za faktury wystawione przez cedenta z tytułu wykonanych usług transportowych opodatkowane stawką VAT w wysokości 23%. Cesjonariusz przyjął wierzytelność, z którego pobiera 2% uzyskanej kwoty wierzytelności, która zostanie przekazana cedentowi (Wnioskodawczyni). Cesjonariusz zobowiązał się do przekazana wynagrodzenia należnego cedentowi z tytułu przelewu wierzytelności do 10 września 2021 r. Firma X będąca dłużnikiem wobec Wnioskodawczyni z tytułu wykonywania usług transportowych w piśmie z 30 czerwca 2021 r. zostaje poinformowana o przeniesieniu wierzytelności wynikające z faktur opisanych w załączniku/lista wyszczególnionych faktur). Firma X reguluje płatności z faktur dołączonych do zawiadomienia o cesji wierzytelności wpłacając na konto cesjonariusza. Firma X wykazuje w JPK VAT faktury, które uregulował w miesiącu dokonanej zapłaty na konto cesjonariusza. Cedent - Wnioskodawczyni rozliczająca się "metodą kasową", rozliczyła te faktury wynikające z umowy cesji wierzytelności w miesiącu otrzymanych zapłat od cesjonariusza. Wnioskodawczyni ujęła w rozliczeniu JPK VAT faktury w dacie faktycznie otrzymanej zapłaty (przekazanej przez cesjonariusza).

Wnioskodawczyni ma wątpliwości czy powinna rozliczyć wpłaty z faktur opodatkowanych stawką 23% podatku VAT, które były przedmiotem umowy cesji wierzytelności w dacie zapłaty Firmy X na konto cesjonariusza, czyli w deklaracji JPK VAT w miesiącu otrzymanych wierzytelności od firmy X na konto cesjonariusza czy według przyjętej metody rozliczenia podatku VAT tj. "metody kasowej" ująć faktury w deklaracji JPK VAT w dacie otrzymania wpłaty od cesjonariusza.

Uwzględniając przedstawione we wniosku okoliczności sprawy należy wskazać, że w analizowanym przypadku Wnioskodawczyni świadczy odpłatne usługi na rzecz firmy X będącej podatnikiem VAT czynnym. Zatem obowiązek podatkowy u Wnioskodawczyni - małego podatnika rozliczającego się metodą kasową, z tytułu sprzedaży dokonanej na rzecz firmy X - podatnika VAT czynnego, udokumentowanej fakturami, w przypadku przejęcia przez cesjonariusza wierzytelności z niej wynikającej na mocy umowy cesji i otrzymania na jej podstawie środków pieniężnych (zapłaty), powstaje zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dniem otrzymania zapłaty od cesjonariusza.

Tym samym Wnioskodawczyni będzie zobowiązana wykazać transakcje sprzedaży objętą umową cesji w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do dokonywanych dostaw towarów lub świadczonych usług powstał u Niej obowiązek podatkowy.

Zatem należy się zgodzić z Wnioskodawczynią, że rozliczając podatek VAT "metodą kasową" w odniesieniu do dokonywanych przez Nią dostaw towarów i usług na rzecz firmy X wykazała faktury (objęte umową cesji wierzytelności) w deklaracji JPK VAT w dacie otrzymania zapłaty przez cesjonariusza.

Dodatkowe informacje

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).