0112-KDIL1-3.4012.94.2022.2.KK - Miejsce opodatkowania usług pomocniczych do usług transportowych

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

11 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 9 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT wykonywanych przez Wnioskodawcę usług.

Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 20 kwietnia 2022 r. (wpływ 25 kwietnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Główną działalnością firmy "A" jest sprzedaż i kupno nowych oraz używanych maszyn do obróbki metalu, a także świadczenie usług w zakresie relokacji maszyn, urządzeń, całych linii i zakładów produkcyjnych na zlecenie kontrahentów.

W grudniu 2021 r. firma "A" podpisała kontrakt z zagranicznym kontrahentem spoza UE - "B".

Przedmiotem umowy jest wykonanie całkowitego mechanicznego/hydraulicznego i elektrycznego demontażu, pakowania, znakowania, kodowania, załadunku wszystkich ruchomości i wyposażenia istniejącej linii walcowni zlokalizowanej w (...), którą firma "B" zakupiła od "C" Sp. z o.o.

Wykonanie usług odbywa się w Polsce. Firma "A" zajmuje się jedynie demontażem walcowni w (...), pakowaniem i załadunkiem elementów na podstawiony do (...) transport przez kontrahenta "B".

Cały wywóz (export) poza granice kraju leży po stronie kontrahenta ("B"), na co została podpisana przez Niego odrębna umowa z innym podmiotem.

W piśmie z 20 kwietnia 2022 r. - stanowiącym uzupełnienie wniosku - wskazał Pan, że:

1. Kontrahent, na rzecz którego Wnioskodawca świadczy opisane we wniosku usługi nie posiada siedziby działalności lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. Kontrahent działający pod nazwą "B" jest zorganizowaną spółką, istniejącą zgodnie z prawem Sułtanatu (...), z siedzibą pod adresem: (...), która jest wpisana do rejestru Izby Przemysłowo-Handlowej (...) pod numerem (...).

2. Kontrahent, na rzecz którego Wnioskodawca świadczy opisane we wniosku usługi, jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.). Poświadczeniem tego stanu prawnego jest fakt zarejestrowania kontrahenta jako podatnika podatku od wartości dodanej (VAT), który posługuje się numerem NIP: (...). (W załączeniu do niniejszego pisma dołączył Pan "Certyfikat rejestracji VAT" kontrahenta - "B").

Pytanie

Czy Wnioskodawca powinien udokumentować wykonywanie usług wystawiając fakturę bez kwoty VAT należnego, z adnotacją "odwrotne obciążenie" bądź czy wykonywane usługi podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, w zaistniałej sytuacji świadczenie usług na rzecz kontrahenta zagranicznego spoza UE podlega opodatkowaniu VAT w Polsce, ze względu na zakres wykonywanych usług pomocniczych do transportu, zatem stosowne jest zastosowanie i naliczenie krajowej stawki podatku VAT.

Rodzajem usług, dla których obowiązek opodatkowania może być przeniesiony na nabywcę usługi (czyli mogą one spełniać cechy usług eksportowych), są usługi, dla których miejsce świadczenia określone jest według miejsca ich faktycznego wykonywania - tak jest w przypadku Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 28h ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług, jest miejsce, w którym te usługi są faktycznie wykonywane. Ma to miejsce w zakresie świadczenia usług pomocniczych do usług transportowych, takich jak załadunek, rozładunek, przeładunek i podobne czynności, a także usług wyceny rzeczowego majątku ruchomego.

W praktyce Wnioskodawca wywiązując się z warunków umowy demontażu, świadczy dla zagranicznego kontrahenta usługi w zakresie pakowania, znakowania oraz załadunku wszystkich ruchomości wyposażenia walcowni, które stanowią usługi pomocnicze do usług transportowych. Firma świadczy powyższe usługi dla zagranicznego kontrahenta (...) w Polsce, mianowicie w (...). W związku z czym miejscem świadczenia usług jest terytorium kraju, a zatem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT jest polska firma, czyli Wnioskodawca. W tej sytuacji Wnioskodawca wystawiając fakturę za świadczone usługi na rzecz Kontrahenta (...), ma obowiązek naliczyć krajową stawkę podatku VAT.

Wątpliwości podatnika budzi to, czy w zaistniałej sytuacji, nie dochodzi jednak do świadczenia usług eksportowych zgodnie z art. 28b ustawy o VAT.

W przypadku świadczenia usług dla kontrahenta z państw poza UE, sprzedaż nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Będzie ona stanowiła eksport usług.

Pod pojęciem "eksport usług" rozumiane są usługi wykonywane przez polskich przedsiębiorców na rzecz kontrahentów posiadających swoją siedzibę, miejsce wykonywania działalności lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza granicami Polski.

Na podstawie art. 28b ustawy o VAT, opiera się obowiązek opodatkowania podatkiem VAT eksportowych usług, zgodnie z którym miejscem świadczenia usług, bez względu na to, gdzie są one faktycznie świadczone, jest zawsze miejsce, w którym nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności lub stały adres lub miejsce zamieszkania. W rzeczywistości oznacza to, że podmiotem właściwym do rozliczenia podatku jest zagraniczny nabywca usługi. Dla polskiego usługodawcy jest ona wówczas czynnością niepodlegającą opodatkowaniu tym podatkiem. Wówczas podatnik ten wystawia fakturę bez kwoty VAT należnego, z adnotacją "odwrotne obciążenie".

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm., zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Z powołanego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wymienione czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia jest terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 1 ustawy:

Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Odnosząc się do powyższego podkreślić należy, że opodatkowaniu podatkiem VAT w danym państwie podlegają tylko te czynności, które zostaną uznane - na tle przepisów o miejscu świadczenia - za wykonane w tym państwie. Zatem określenie miejsca świadczenia danej transakcji determinuje jej miejsce opodatkowania.

Stosownie do art. 28a ustawy:

Na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

Wskazany powyżej art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ogólna zasada dotycząca określania miejsca świadczenia usług na rzecz podatników zawarta została w art. 28b ust. 1 ustawy, zgodnie z którym:

Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi art. 28b ust. 2 ustawy:

W przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 28h ustawy:

W przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami usług:

a) pomocniczych do usług transportowych, takich jak załadunek, rozładunek, przeładunek lub podobnych usług,

b) wyceny rzeczowego majątku ruchomego oraz na rzeczowym majątku ruchomym - miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane.

Z powyższych przepisów ustawy wynika zatem, że co do zasady, usługa świadczona na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy inna niż wskazana w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy, podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, chyba że jest świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, wówczas miejscem świadczenia tej usługi jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego ta usługa jest świadczona.

Zgodnie z art. 106a pkt 2 ustawy, przepisy rozdziału 1 działu XI "Dokumentacje" stosuje się do:

Dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:

Na mocy art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy:

Faktura powinna zawierać w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy "odwrotne obciążenie".

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca podpisał kontrakt z zagranicznym kontrahentem spoza UE - "B" (...).

Przedmiotem umowy jest wykonanie całkowitego mechanicznego/hydraulicznego i elektrycznego demontażu, pakowania, znakowania, kodowania, załadunku wszystkich ruchomości i wyposażenia istniejącej linii walcowni zlokalizowanej w (...), którą firma "B" zakupiła od "C" Sp. z o.o.

Wykonanie usług odbywa się w Polsce. Wnioskodawca zajmuje się jedynie demontażem walcowni w (...), pakowaniem i załadunkiem elementów na podstawiony do (...) transport przez kontrahenta "B".

Cały wywóz (export) poza granice kraju leży po stronie kontrahenta ("B"), na co została podpisana przez Niego odrębna umowa z innym podmiotem.

Kontrahent, na rzecz którego Wnioskodawca świadczy opisane we wniosku usługi nie posiada siedziby działalności lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski i jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Wątpliwości Wnioskodawcy w analizowanej sprawie dotyczą wskazania, czy Wnioskodawca powinien udokumentować wykonywanie usług wystawiając fakturę bez kwoty VAT należnego, z adnotacją "odwrotne obciążenie" bądź czy wykonywane usługi podlegają opodatkowaniu VAT w Polsce.

Zgodnie z przywołaną wyżej zasadą terytorialności opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają określone czynności, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju. Zatem w celu rozstrzygnięcia wątpliwości Wnioskodawcy należy wskazać miejsce świadczenia usług na rzecz kontrahenta, o których mowa we wniosku.

Jak wskazał Wnioskodawca, kontrahent Wnioskodawcy jest podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy.

Do świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta usługi polegającej na demontażu walcowni, pakowaniu i załadunku elementów na podstawiony przez Kontrahenta transport nie znajdą zastosowania przepisy art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy.

Należy też zauważyć, że zgodnie z przytoczonymi przepisami, dla usług pomocniczych do usług transportowych, takich jak rozładunek, przeładunek czy załadunek towarów, ustawodawca przewidział szczególne przepisy (art. 28h ustawy) w zakresie określenia miejsca świadczenia usług tylko w sytuacji gdy są one świadczone na rzecz podmiotów nie będących podatnikami. Natomiast w sytuacji gdy usługi te są świadczone na rzecz podatników znajdą zastosowanie zasady ogólne. Mając na uwadze, że Wnioskodawca świadczy ww. usługi na rzecz podmiotu, który jest podatnikiem w rozumieniu art. 28a ustawy to miejsce świadczenia tych usług będzie określone na podstawie zasady ogólnej wynikającej z art. 28b ustawy - tj. będzie nim miejsce siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy - tj. w analizowanej sprawie terytorium (...). Wobec powyższego usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie będą podlegały opodatkowaniu w Polsce. Zatem w przypadku świadczenia przez Wnioskodawcę na rzecz kontrahenta opisanych we wniosku usług, znajduje zastosowanie tzw. mechanizm odwrotnego obciążenia. W konsekwencji Wnioskodawca jest zobowiązany do wystawienia faktury dokumentującej świadczenie usług, a wystawiona faktura dokumentująca świadczenie usługi stosownie do art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy, powinna zwierać adnotację "odwrotne obciążenie", natomiast nie może zawierać podatku VAT.

Podsumowując, Wnioskodawca powinien udokumentować wykonywanie usług wystawiając fakturę bez kwoty VAT należnego, z adnotacją "odwrotne obciążenie".

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Tutejszy Organ informuje ponadto, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytań) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisywanym stanie faktycznym, które nie zostały objęte pytaniami oraz własnym stanowiskiem w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Zainteresowanego w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Ponadto należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 2325 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.".

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).