Gonet Wojciech, Marquardt Piotr, Stawiński Michał, Podatki w obrocie nieruchomościami w praktyce notarialnej

Obrót nieruchomościami dotyczy czynności rozporządzających, tj. zbycia i obciążenia nieruchomości. Zawarcie tych umów zwykle skutkuje konsekwencjami podatkowymi dla stron umowy, a także obowiązkiem notariusza w zakresie pobrania podatku jako płatnika podatku od czynności cywilnoprawnych i podatku od spadków i darowizn. Na notariuszu ciąży również obowiązek poinformowania stron o konsekwencjach zawarcia umowy w zakresie dotyczącym podatków dochodowych. Zdarza się, że strony nieświadome konieczności zapłaty podatku dochodowego po zawarciu umowy, będąc poinformowanymi o tym przed zawarciem aktu notarialnego, rezygnują z czynności lub odstępują od aktu. Dlatego w monografii szczegółowo przedstawiono konsekwencje podatkowe obrotu nieruchomościami w zakresie dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych, mimo że notariusze nie są płatnikami tych podatków. Profesjonalny charakter dokonywanych przez notariuszy czynności oraz oczekiwanie od klientów udzielenia wyczerpującej informacji na temat wszystkich możliwych konsekwencji podatkowych zawieranych umów wymaga od notariusza także wiedzy dotyczącej podatków dochodowych od osób prawnych i fizycznych.

Niektóre zagadnienia w zakresie podatku od towarów i usług, jak pojęcie przedmiotu opodatkowania, zwolnień, stawek podatkowych, są wspólne dla wielu umów, gdyż ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się ogólnym pojęciem dostawy towarów lub usług. Szczegółowo omówiono zagadnienia podatku od towarów i usług przy umowie sprzedaży i darowizny. W pozostałych umowach zwrócono uwagę na ich specyfikę w podatku od towarów i usług oraz zawarto odesłania do punktów, w których szczegółowo opisano analogiczne zagadnienia. Tę samą technikę zastosowano w przypadku prezentowania zagadnień dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od spadków i darowizn przy poszczególnych umowach.

W ograniczonym zakresie zaprezentowano ewolucję orzeczeń sądowych oraz indywidualnych interpretacji podatkowych, które na przestrzeni lat się zmieniały. W monografii starano się przede wszystkim przedstawić aktualne orzecznictwo wraz z interpretacjami podatkowymi oraz wskazać utrwalone linie orzecznicze i interpretacyjne, gdyż to ma największe znaczenie w codziennym stosowaniu prawa podatkowego. Niektóre zagadnienia zostały dodatkowo zobrazowane przykładami.

Autorzy składają podziękowania Panu Mateuszowi Czechowskiemu, aplikantowi IV roku aplikacji notarialnej w Izbie Notarialnej w Warszawie, za pomoc w połączeniu poszczególnych fragmentów napisanych przez każdego współautora w spójną całość.

W monografii uwzględniono stan prawny na 2.01.2019 r.