Szwajdler Wojciech (red.), Aspekty prawne planowania i zagospodarowania przestrzennego

Niniejsza publikacja stanowi efekt badań naukowych prowadzonych wspólnie przez pracowników Katedry Publicznego Prawa Gospodarczego oraz Katedry Prawa Administracyjnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne jest przedmiotem zainteresowania różnych dziedzin nauki. Monografia Aspekty prawne planowania i zagospodarowania przestrzennego stanowi syntetyczne, a zarazem spójne opracowanie przedstawiające najważniejsze zagadnienia dotyczące regulacji prawnych z zakresu planowania. Główny nurt badań koncentrował się na pełniącej pierwszoplanową rolę w tym zakresie ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W związku z powyższym to właśnie na instytucjach i procedurach unormowanych w tej ustawie skupiły się prowadzone rozważania, kwestie dotyczące innych ustaw analizowano jedynie w uzupełniającym zakresie.

Prawo planowania i zagospodarowania przestrzennego rozstrzyga o możliwości realizacji konkretnej inwestycji, kształtuje również treść i sposób wykonywania prawa własności nieruchomości gruntowych. Od dawna w doktrynie formułowane są postulaty, żeby jak największą część terenów objąć miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Brak tych planów utrudnia przebieg nie tylko procesu inwestycyjno-budowlanego, ale także realizację innych zadań z zakresu administracji publicznej, w tym w szczególności polityki zrównoważonego rozwoju. Na terenach pozbawionych miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego możliwość realizacji prawa zabudowy i sposób wykonywania prawa własności wynika z decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Podejmowanie obydwu tych decyzji stanowi proces stosowania prawa, natomiast tworzenie i uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest procesem tworzenia prawa. W pracy przedstawiano powyższy dualizm w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego i jego wpływ na sytuację prawną właścicieli oraz użytkowników wieczystych nieruchomości.

Rozdział 1 przedstawia genezę planowania przestrzennego i zagadnienia o charakterze podstawowym, z uwzględnieniem zasad oraz wpływu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na treść i wykonywanie prawa własności nieruchomości gruntowych. Do podstawowych instytucji planowania przestrzennego na szczeblu gminnym należą: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Materialnoprawne przesłanki tych instytucji zostały zawarte w rozdziałach: 2, 3, 6 oraz 7. Charakter prawnoporównawczy mają natomiast rozdziały dotyczące odpowiednich procedur ich tworzenia czy wydawania, tj. rozdział 4 i 8. Rozdział 5 poświęcono charakterowi prawnemu decyzji o warunkach zabudowy i decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Rozważania dotyczące planowania na poziomie krajowym, wojewódzkim i powiatowym zawarto w rozdziale 9. W ostatnim, 10 rozdziale podsumowano zagadnienia problemowe instytucji i procedur planowania i zagospodarowania przestrzennego. Przedstawiono również aktualny przebieg prac legislacyjnych związanych z reformą regulacji prawnych dotyczących procesu inwestycyjno-budowlanego. Ostatnia część poświęcona została wskazaniu pewnych rozwiązań, które mogą przyczynić się do poprawy jakości planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Publikacja adresowana jest do studentów prawa i administracji, pracowników administracji, którzy uczestniczą w procesie uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i uczestniczą w procesie stosowania prawa, a także wszystkich zainteresowanych tą problematyką.