Kaczocha Mateusz, Akty prawa miejscowego. Tworzenie. Procedura. Kontrola

Akty prawa miejscowego jako źródła prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które je ustanowiły, muszą spełniać określone wymagania zarówno merytoryczne, jak i formalno-prawne, wynikające z Konstytucji RP, ustaw, a także z Zasad techniki prawodawczej. Celem niniejszej publikacji jest omówienie tych wymagań i wskazanie, w jaki sposób mają one być spełnione. Akty prawa miejscowego powinny być bowiem aktami normatywnymi wolnymi od wad prawnych, zwłaszcza tych istotnych.

Co przy tym ważne, Autor starał się możliwie najszerzej rozważania podejmowane w publikacji opatrywać konkretnymi przykładami rozwiązań legislacyjnych przyjmowanych w obowiązujących aktach prawa miejscowego, jak również adekwatnym orzecznictwem sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego. W opracowaniu wskazano również na najczęstsze błędy występujące w aktach prawa miejscowego i sposoby ich uniknięcia. Omawiana publikacja ma mieć z założenia charakter przede wszystkim praktyczny. Stąd też rozważania teoretyczne zostały ograniczone do niezbędnych przypadków uzasadnionych potrzebą szerszego omówienia niektórych instytucji czy regulacji dotyczących tworzenia bądź procedowania aktów prawa miejscowego.

Niniejsza publikacja składa się z czterech rozdziałów.

W rozdziale pierwszym dokonano charakterystyki aktu prawa miejscowego na tle innych źródeł prawa powszechnie obowiązującego oraz przedstawiono wymogi konstytucyjne i formalne co do treści upoważnień ustawowych do wydania (uchwalenia) aktów prawa miejscowego. Określono też rodzaje aktów prawa miejscowego. Ponadto poruszono niezmiernie istotną kwestię zakazu subdelegacji kompetencji do wydania aktu prawa miejscowego, która nie jest expressis verbis uregulowana w Konstytucji RP ani na poziomie ustaw zwykłych.

Z kolei w rozdziale drugim skatalogowano i omówiono zasady tworzenia aktów prawa miejscowego wynikające z Konstytucji RP i ustawodawstwa polskiego. Następnie przedstawiono budowę aktu prawa miejscowego oraz zasady redagowania aktów prawa miejscowego wynikające przede wszystkim z przepisów Zasad techniki prawodawczej. Zwrócono przy tym uwagę na niedostatek w Zasadach techniki prawodawczej reguł odnoszących się wyłącznie do redagowania aktów prawa miejscowego oraz na nieprecyzyjne brzmienie odesłania zawartego w § 143 z.t.p.

W trzecim rozdziale omówiono procedurę tworzenia aktów prawa miejscowego, przede wszystkim na przykładzie aktów tworzonych przez kolegialne organy jednostek samorządu terytorialnego. Materia ta jest bowiem dosyć skomplikowana z uwagi na rozbicie jej pomiędzy przepisy ustaw ustrojowych a regulacje statutów jednostek samorządu terytorialnego. Szerszą uwagę poświęcono obowiązkowi opiniowania bądź uzgadniania projektów aktów prawa miejscowego oraz możliwości ich konsultowania.

Ostatni rozdział odnosi się do tematyki kontroli aktów prawa miejscowego. Tematyka ta jest niezmiernie szeroka, dlatego też – z uwagi na charakter i cele publikacji – Autor skupił się przede wszystkim na kontroli tych aktów (wydawanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej) sprawowanej, w trybie administracyjnym, odpowiednio przez określonego wojewodę oraz Prezesa Rady Ministrów. W ogólnym ujęciu poruszono także problematykę sądowoadministracyjnej kontroli treści aktów prawa miejscowego.