Andała-Sępkowska Justyna, Wykluczenie wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia z powodu nieprzedłużenia terminu związania ofertą

Zgodnie z regulacją wynikającą z art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych - dalej p.z.p., z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wyklucza się wykonawców, którzy nie wnieśli wadium do upływu terminu składania ofert, na przedłużony okres związania ofertą lub w terminie, o którym mowa w art. 46 ust. 3 p.z.p., albo nie zgodzili się na przedłużenie okresu związania ofertą. Przepis wprowadza regulację eliminującą wykonawcę w pewnych określonych sytuacjach. Wykluczenie z udziału w procedurze to czynność, na którą przysługuje odwołanie w procedurach zarówno toczących się w trybach tzw. „krajowych” jak i „unijnych”. Jest to czynność wysokiej rangi, z którą wykluczony wykonawca ma możliwość skutecznie polemizować. W procesie odwoławczym znaleźć można różne podejścia do interpretacji prawidłowego zastosowania instytucji z art. 24 ust. 2 pkt 2 p.z.p. opierające się w głównej mierze na rozbieżności pojmowania sformułowania „nie zgodzili się” Poniżej przedstawiono podejście wskazujące na to, że pojęcie zgoda może być rozumiane dużo szerzej niż tylko reakcja na propozycję oraz podejście, że „zgoda” to reakcja na prośbę. Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (poz. 1020) dokonała uchylenia art. 24 ust. 2 pkt 2 Pzp, który przewidywał sankcję wykluczenia wykonawcy z postępowania w przypadku braku zgody na przedłużenie terminu związania ofertą. Przesłanka ta została przeniesiona do katalogu obligatoryjnych przesłanek odrzucenia oferty – art. 89 ust. 1 pkt 7a p.z.p. Jednocześnie jak czytamy w wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 marca 2017r. (sygn. akt: KIO 324/17): „(...) Biorąc pod uwagę podobieństwo obu ww. przepisów zasadne jest w sytuacjach objętych sankcją z art. 89 ust. 1 pkt 7a przywoływanie orzeczeń, wydanych w stanie prawnym przed zmianą ustawy Pzp., a dotyczących możliwości wykluczenia wykonawcy z postępowania z powodu nie wyrażenia zgody na przedłużenie terminu związania ofertą. Tożsamość sytuacji wynika także z faktu, iż zarówno przesłanki wykluczenia jak i odrzucenia oferty stanowią katalog zamknięty, a ze względu na charakter zawartego w nim uregulowania wykluczona jest jakakolwiek rozszerzająca ich interpretacja. Jest bowiem zasadą, iż cel postępowania o udzielenie zamówienia publicznego sprowadza się do wyboru najkorzystniejszej oferty i zawarcia z wybranym wykonawcą umowy. (...)" Z kolei obowiązująca od dnia 1 stycznia 2021 roku ustawa z dnia 11 września 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 2019, z 2020 r. poz. 288, 875, 1492, 1517 ze zm.) wprowadza w art. 226 ust. 1 pkt 13 przesłankę odrzucenia oferty, w sytuacji gdy wykonawca nie wyraził pisemnej zgody na wybór jego oferty po upływie terminu związania ofertą. W uzasadnieniu do ustawy obowiązującej od 1 stycznia 2021r. (druk sejmowy nr 3624) czytamy: „(...) Ustawa przewiduje w art. 220 wydłużone w stosunku do przewidzianych w obecnie obowiązujących przepisach, terminy związania ofertą, które wynoszą odpowiednio, licząc od dnia upływu terminu składania ofert: 90 dni (jako zasada) oraz odpowiednio 120 dni (w przypadku, gdy wartość zamówienia dla robót budowlanych jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 20 000 000 euro, a dla dostaw lub usług – 10 000 000 euro). W sytuacji, gdy zamawiający przewiduje, że wybór najkorzystniejszej oferty nie nastąpi przed upływem terminu związania ofertą, ma on obowiązek jeszcze przed upływem terminu związania ofertą zwrócenia się do wykonawców o wyrażenie zgody na przedłużenie tego terminu o wskazywany okres, który nie może być jednak dłuższy niż 60 dni. Przedłużenie na żądanie zamawiającego może nastąpić tylko raz w trakcie postępowania. Zamawiający nie będzie mógł zwracać się do wykonawców o dalsze przedłużenie terminu związania ofertą. Termin związania ofertą będzie mógł być przedłużony tylko wówczas, gdy wykonawca złoży wyraźne oświadczenie o przedłużeniu tego terminu i jednocześnie przedłuży wadium lub wniesie nowe wadium na przedłużony okres związania ofertą (o ile wadium jest przewidywane). (...)”