Janczukowicz Krzysztof, Wydatki związane z podwyższeniem kapitału zakładowego jako koszt podatkowy w CIT

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - dalej u.p.d.o.p., przychodów otrzymanych na powiększenie kapitału zakładowego nie zalicza się do przychodów podatkowych. Z kolei zgodnie z art. 7 ust. 3 pkt 3 u.p.d.o.p., kosztów uzyskania przychodów niepodlegajacych opodatkowaniu nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy opodatkowania. Oba te przepisy mają w sumie zapewnić neutralność (indyferentność) podatkową przychodów i kosztów związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego. Z drugiej strony kosztem podatkowym są wszelkie wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów (art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.), przy czym przyjmuje się powszechnie, że związek wydatku z przychodem może mieć charakter pośredni (ogólny).

Zderzenie powyższych regulacji zrodziło wątpliwość co do kosztowego charakteru różnego rodzaju wydatków ponoszonych przez spółki akcyjne i spółki z o.o. w celu podwyższenia kapitału zakładowego. Orzecznictwo sądów administracyjnych w tej kwestii było rozbieżne, co spowodowało wydanie przez NSA w 2011 r. uchwały w sprawie II FPS 6/10, LEX nr 686104. Uchwała ta zaleciła rozróżnianie wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego na dwa rodzaje z przeciwnymi konsekwencjami co do ich kosztowego charakteru (pogląd nr 1). Od tej pory sądy administracyjne do tego podziału nawiązują, uznając niektóre wydatki za koszty podatkowe (pogląd nr 2), a niektóre nie (pogląd nr 3).