Gudowski Jacek, Ubezwłasnowolnienie – relikt normatywny czy przejaw prawnego obskurantyzmu?

Słowa kluczowe: ubezwłasnowolnienie, wspieranie osób niepełnosprawnych, opieka nad osobami niepełnosprawnymi

Źródeł ograniczania zdolności człowieka do czynności prawnych należy poszukiwać – jak niemal wszystkich instytucji współczesnego prawa prywatnego – w dorobku starożytnego Rzymu. Pierwsza rzymska kodyfikacja, Lex Duodecim Tabularum, utrwalona w polskiej myśli prawniczej jako „Prawo dwunastu tablic”, odejmowała osobom chorym umysłowo zdolność do samodzielnego uczestnictwa w podejmowaniu jakichkolwiek czynności prawnych . Moc ich podejmowania przekazywała członkom rodziny – krewnym i powinowatym – co powodowało, że czynności osób dotkniętych chorobą umysłową, „niewiedzących z powodu braku rozeznania, co czynią” , nie miały żadnego znaczenia prawnego. Wyjątek stanowiły przypadki działań w chwilach „oprzytomnienia”, a więc w okresie tzw. jasnej przerwy (lucidum intervallum), albo gdy chory był zastępowany przez kuratora (opiekuna).

Pozbawienie zdolności do czynności prawnych...