Izdebski Hubert, Konstytucyjny obowiązek władz publicznych prowadzenia polityki sprzyjającej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli - miejsce i rola gminy

Artykuł poświęcony jest miejscu i roli gminy w wykonywaniu dyspozycji art. 75 ust. 1 Konstytucji RP, który nakłada na władze publiczne obowiązek prowadzenia polityki sprzyjającej zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli – w kontekście, dającego się zdekodować z tego przepisu, mimo że w nim niezadeklarowanego, prawa do mieszkania przysługującego, zgodnie ze standardami międzynarodowymi, każdemu, a nie tylko obywatelom. Analiza została przeprowadzona zgodnie z wyliczeniem w omawianym przepisie podstawowych kierunków działań władz publicznych: przeciwdziałania bezdomności, wspierania rozwoju budownictwa socjalnego oraz popierania działań obywateli zmierzających do uzyskania własnego mieszkania. Ustawodawstwo przyznaje gminom szczególne miejsce i określa ich wyjątkową rolę w każdym z tych kierunków; w ostatnim z nich wynika to również z dysponowania przez gminy istotnymi zadaniami i kompetencjami w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego. W zakończeniu zwrócona została uwaga na trudności w wykonywaniu przez gminy nałożonych na nie konstytucyjnie i ustawowo obowiązków. Wynikają one z chaotyczności i zmienności ustawodawstwa, mającego charakter punktowo-reaktywny, a nie kompleksowo-prospektywny, oraz z nadmiernego obciążenia gmin przy zmniejszaniu się ich dochodów w następstwie centralizacyjnych zadań rządu, który sam nie jest jednak w stanie efektywnie działać w kierunkach wyznaczonych w art. 75 ust. 1 Konstytucji, oraz obniżania podatków stanowiących istotne źródło dochodów gmin.