Rozdział 8a - Krajowy system wdrażania Funduszu Modernizacyjnego - System handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2023.589 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 1 stycznia 2024 r.
Rozdział 8a
Krajowy system wdrażania Funduszu Modernizacyjnego
Krajowy system wdrażania Funduszu Modernizacyjnego
1.
W ramach Krajowego systemu wdrażania Funduszu Modernizacyjnego przeznacza się środki uzyskane z funduszu modernizacyjnego, o którym mowa w art. 10d dyrektywy 2003/87/WE, zwanego dalej "Funduszem Modernizacyjnym", na dofinansowanie realizacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej inwestycji mających na celu modernizację krajowego systemu energetycznego oraz poprawę efektywności energetycznej przez:1)
wspieranie inwestycji w wytwarzanie i wykorzystywanie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych lub2)
wspieranie inwestycji w magazynowanie energii i modernizację sieci energetycznych, w tym rurociągów należących do systemów ciepłowniczych lub sieci przesyłu energii elektrycznej, oraz zwiększanie połączeń międzysystemowych między państwami członkowskimi Unii Europejskiej, lub3)
wspieranie, we współpracy z partnerami społecznymi w regionach uzależnionych od stałych paliw kopalnych, sprawiedliwych przemian mających na celu ułatwienie pracownikom zmiany miejsca zatrudnienia oraz zdobywanie nowych i specjalistycznych umiejętności, wspieranie edukacji oraz inicjatyw zatrudnieniowych, a także nowych inicjatyw gospodarczych działających na zasadzie startup, lub4)
wspieranie inwestycji w efektywność energetyczną, w tym w sektorach transportu, budownictwa, rolnictwa i odpadów.2.
Środki, o których mowa w ust. 1, mogą być również przeznaczane na dofinansowanie realizacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej inwestycji innych niż wymienione w ust. 1, mających na celu modernizację krajowego systemu energetycznego oraz poprawę efektywności energetycznej.3.
Co najmniej 70% środków, o których mowa w ust. 1, przeznacza się na realizację inwestycji, o których mowa w ust. 1.4.
Środków, o których mowa w ust. 1, nie przeznacza się na dofinansowanie inwestycji związanych z wytwarzaniem energii przy wykorzystaniu stałych paliw kopalnych.Środki, o których mowa w art. 50a ust. 1, są przekazywane na wyodrębniony rachunek bankowy Narodowego Funduszu, zwany dalej "rachunkiem Funduszu Modernizacyjnego".
1.
Inwestycje, o których mowa w art. 50a ust. 1 i 2, są realizowane w ramach programów priorytetowych Narodowego Funduszu.2.
Inwestycje, o których mowa w art. 50a ust. 1, mogą uzyskać dofinansowanie ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego w wysokości do 100% kosztów realizacji inwestycji kwalifikujących się do dofinansowania, określonych w programach priorytetowych, o których mowa w ust. 1.3.
Inwestycje, o których mowa w art. 50a ust. 2, mogą uzyskać dofinansowanie ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego w wysokości do 70% kosztów realizacji inwestycji kwalifikujących się do dofinansowania, określonych w programach priorytetowych, o których mowa w ust. 1. Pozostałe koszty tych inwestycji nie mogą być finansowane ze środków publicznych.1.
Organem doradczym ministra właściwego do spraw klimatu w zakresie funkcjonowania Krajowego systemu wdrażania Funduszu Modernizacyjnego jest Rada Konsultacyjna Funduszu Modernizacyjnego.2.
Do zakresu działania Rady Konsultacyjnej Funduszu Modernizacyjnego należy wyrażanie stanowiska wobec przedkładanych ministrowi właściwemu do spraw klimatu projektów programów priorytetowych, o których mowa w art. 50c ust. 1. Rada Konsultacyjna wyraża stanowisko w formie uchwały.3.
W skład Rady Konsultacyjnej Funduszu Modernizacyjnego wchodzi po jednym przedstawicielu wyznaczonym przez:1)
ministra właściwego do spraw aktywów państwowych;2)
ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa;3)
ministra właściwego do spraw energii;4)
ministra właściwego do spraw finansów publicznych;5)
ministra właściwego do spraw gospodarki;6)
ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej;7)
ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej;8)
ministra właściwego do spraw klimatu;9)
ministra właściwego do spraw pracy;10)
ministra właściwego do spraw rolnictwa;11)
ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego;12)
ministra właściwego do spraw środowiska;13)
ministra właściwego do spraw transportu;14)
ministra właściwego do spraw żeglugi śródlądowej;15)
Pełnomocnika Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej.4.
W pracach Rady Konsultacyjnej Funduszu Modernizacyjnego bierze udział, w charakterze obserwatora, bez prawa głosu, przedstawiciel Krajowego operatora Funduszu Modernizacyjnego, zwanego dalej "Operatorem Funduszu".5.
Minister, który kieruje więcej niż jednym działem administracji rządowej wymienionym w ust. 3, wyznacza do udziału w pracach Rady Konsultacyjnej Funduszu Modernizacyjnego jednego przedstawiciela.6.
Minister właściwy do spraw klimatu określi, w drodze zarządzenia, organizację i tryb działania Rady Konsultacyjnej Funduszu Modernizacyjnego.7.
Wydatki związane z obsługą Rady Konsultacyjnej Funduszu Modernizacyjnego są finansowane ze środków budżetu państwa, z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw klimatu.1.
Krajowym systemem wdrażania Funduszu Modernizacyjnego zarządza Operator Funduszu.2.
Wykonywanie zadań Operatora Funduszu powierza się Narodowemu Funduszowi.3.
Do zadań Operatora Funduszu działającego przez Radę Nadzorczą Narodowego Funduszu należy:1)
zatwierdzanie list programów priorytetowych, o których mowa w art. 50c ust. 1;2)
ustalanie kryteriów wyboru inwestycji dofinansowywanych ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego;3)
ustalanie zasad udzielania i umarzania pożyczek oraz trybu i zasad udzielania i rozliczania dotacji, przyznanych ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego.4.
Do zadań Operatora Funduszu działającego przez Zarząd Narodowego Funduszu należy:1)
przedkładanie ministrowi właściwemu do spraw klimatu wykazu, o którym mowa w art. 50p ust. 1;2)
sporządzanie list programów priorytetowych, o których mowa w art. 50c ust. 1, oraz przedstawianie tych list w celu uzgodnienia ministrowi właściwemu do spraw klimatu;3)
opracowywanie, przedkładanie ministrowi właściwemu do spraw klimatu w celu uzgodnienia oraz przyjmowanie programów priorytetowych, o których mowa w art. 50c ust. 1;4)
zatwierdzanie regulaminów naboru wniosków o dofinansowanie inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego;5)
przedstawianie Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu i komitetowi inwestycyjnemu, o którym mowa w art. 10d ust. 5 dyrektywy 2003/87/WE, zwanemu dalej "Komitetem Inwestycyjnym", programów priorytetowych, o których mowa w art. 50c ust. 1;6)
składanie do Europejskiego Banku Inwestycyjnego wniosków o wypłatę środków z Funduszu Modernizacyjnego na dofinansowanie realizacji inwestycji.5.
Do zadań Operatora Funduszu działającego przez Biuro Narodowego Funduszu należy konsultowanie i wdrażanie programów priorytetowych, o których mowa w art. 50c ust. 1, a także prowadzenie działalności promocyjnej i informacyjnej oraz monitorowanie inwestycji w ramach Krajowego systemu wdrażania Funduszu Modernizacyjnego, w szczególności przez:1)
opracowywanie regulaminu naboru wniosków o dofinansowanie inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego oraz organizowanie naboru i oceny tych wniosków;2)
podejmowanie czynności prowadzących do zawarcia umów o dofinansowanie realizacji inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego;3)
nadzorowanie wdrażania i realizacji inwestycji, dokonywanie oceny uzyskanych w wyniku ich realizacji efektów ekologicznych oraz sprawowanie kontroli nad wykorzystaniem środków Funduszu Modernizacyjnego przez podmioty, które zawarły umowę o dofinansowanie realizacji inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego, zwane dalej "beneficjentami";4)
opracowywanie i przedkładanie ministrowi właściwemu do spraw klimatu projektu sprawozdania, o którym mowa w art. 50m ust. 1;5)
organizowanie pomocy technicznej dla podmiotów zainteresowanych uzyskaniem dofinansowania ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego;6)
prowadzenie działalności promocyjnej i informacyjnej o Krajowym systemie wdrażania Funduszu Modernizacyjnego;7)
monitorowanie:a)
osiągniętych efektów związanych z uniknięciem lub redukcją emisji gazów cieplarnianych w ramach Krajowego systemu wdrażania Funduszu Modernizacyjnego,b)
wydatkowania przez beneficjentów środków uzyskanych z rachunku Funduszu Modernizacyjnego oraz postępów w realizacji inwestycji dofinansowanych z tych środków;8)
prowadzenie wykazu inwestycji dofinansowanych ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego;9)
przeprowadzanie konsultacji społecznych w sprawie projektów programów priorytetowych, o których mowa w art. 50c ust. 1;10)
występowanie do Europejskiego Banku Inwestycyjnego o udzielenie informacji na temat kwoty środków uzyskanych z Funduszu Modernizacyjnego zapisanej na rachunku Europejskiego Banku Inwestycyjnego na dofinansowanie realizacji inwestycji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;11)
przekazywanie Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu informacji lub dokumentów, o których mowa w załączniku I do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2020/1001 z dnia 9 lipca 2020 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do funkcjonowania funduszu modernizacyjnego wspierającego inwestycje w modernizację systemów energetycznych oraz poprawę efektywności energetycznej niektórych państw członkowskich (Dz. Urz. UE L 221 z 10.07.2020, str. 107), zwanego dalej "rozporządzeniem Komisji (UE) 2020/1001", niezbędnych do oceny inwestycji, o których mowa w art. 50a ust. 1 i 2;12)
przedstawianie odpowiednio Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu oraz Komitetowi Inwestycyjnemu dowodów, oświadczeń oraz informacji dotyczących spełnienia warunków, o których mowa w art. 6 ust. 7 i art. 7 ust. 7 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001;13)
informowanie Komisji Europejskiej o wstrzymanej inwestycji, o której mowa w art. 10 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001, i występowanie o zmianę decyzji o wypłacie środków na podstawie art. 10 ust. 3 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001;14)
przechowywanie dokumentów i informacji, o których mowa w art. 16 ust. 5 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001.6.
Monitorowaniem, o którym mowa w ust. 5 pkt 7 lit. a, obejmuje się okres do 5 lat kalendarzowych następujących po roku, w którym zakończono realizację inwestycji, albo po roku, w którym dokonano ostatniej płatności w odniesieniu do inwestycji, w przypadku gdy płatność ta została dokonana po jej zakończeniu.Minister właściwy do spraw klimatu sprawuje nadzór nad wykonywaniem zadań przez Operatora Funduszu.
1.
Dofinansowania realizacji inwestycji, o których mowa w art. 50a ust. 1 i 2, ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego dokonuje się w formach określonych w art. 411 ust. 1 pkt 1 lub 2, ust. 10 lub 10f ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska lub w sposób określony w art. 410c tej ustawy.2.
W zakresie, w jakim dofinansowanie stanowi pomoc publiczną w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zastosowanie mają szczegółowe warunki udzielania tej pomocy lub pomocy de minimis.1.
Operator Funduszu organizuje i prowadzi w trybie konkursowym lub ciągłym nabór wniosków o dofinansowanie inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego w ramach Krajowego systemu wdrażania Funduszu Modernizacyjnego.2.
Ogłoszenie o naborze wniosków o dofinansowanie inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego i jego warunkach Operator Funduszu zamieszcza na swojej stronie internetowej.3.
Operator Funduszu ustala regulamin naboru wniosków o dofinansowanie inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego i podaje go do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej.4.
Regulamin naboru wniosków o dofinansowanie inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego zawiera:1)
określenie rodzajów podmiotów mogących ubiegać się o udzielenie dofinansowania;2)
wskazanie, czy nabór jest prowadzony w trybie konkursowym czy ciągłym;3)
procedurę lub procedury wyboru i kryteria oceny wniosków;4)
terminy składania i oceny wniosków;5)
określenie limitu środków przeznaczonych na dofinansowanie;6)
wzory formularzy wniosków;7)
określenie zasad powtórnej oceny wniosków.5.
Operator Funduszu może zmieniać regulamin naboru wniosków o dofinansowanie inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego, jeżeli zmiany nie spowodują pogorszenia warunków naboru lub jeżeli konieczność ich wprowadzenia wynika ze zmian przepisów prawa powszechnie obowiązującego.Art. 50i. [Przedstawienie programów priorytetowych Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu i Komitetowi Inwestycyjnemu]
1.
Operator Funduszu przedstawia Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu i Komitetowi Inwestycyjnemu programy priorytetowe, o których mowa w art. 50c ust. 1, dotyczące inwestycji, o których mowa w art. 50a ust. 1, w trybie i na zasadach określonych w art. 4 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001, w celu zatwierdzenia tych programów.2.
W przypadku zatwierdzenia przez Europejski Bank Inwestycyjny programu priorytetowego, o którym mowa w art. 50c ust. 1, dotyczącego inwestycji, o których mowa w art. 50a ust. 1, Operator Funduszu przystępuje do realizacji zadań określonych w art. 50e ust. 5 pkt 1, 5 i 6, dotyczących tego programu.Art. 50j. [Przedstawienie programów priorytetowych Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu i Komitetowi Inwestycyjnemu]
1.
Operator Funduszu przedstawia Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu i Komitetowi Inwestycyjnemu programy priorytetowe, o których mowa w art. 50c ust. 1, dotyczące inwestycji, o których mowa w art. 50a ust. 2, w trybie i na zasadach określonych w art. 4 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001, w celu dokonania oceny tych programów i wydania przez Komitet Inwestycyjny zalecenia dofinansowania.2.
W przypadku wydania przez Komitet Inwestycyjny zalecenia dofinansowania inwestycji, o których mowa w art. 50a ust. 2, objętych programem priorytetowym, o którym mowa w art. 50c ust. 1, Operator Funduszu przystępuje do realizacji zadań określonych w art. 50e ust. 5 pkt 1, 5 i 6, dotyczących tego programu.Art. 50k. [Przejście do zawierania umów o dofinansowanie realizacji inwestycji ze środków Funduszu Modernizacyjnego]
Po podjęciu przez Komisję Europejską decyzji dotyczącej wypłaty środków z Funduszu Modernizacyjnego na realizację programów priorytetowych, o których mowa w art. 50c ust. 1, Operator Funduszu podejmuje czynności prowadzące do zawarcia umów o dofinansowanie realizacji inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego, objętych tymi programami.
1.
Podstawę dofinansowania realizacji inwestycji stanowi umowa o dofinansowanie realizacji inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego.2.
Operator Funduszu umieszcza na swojej stronie internetowej:1)
wzór umowy, o której mowa w ust. 1;2)
informację o wdrażanych programach priorytetowych, o których mowa w art. 50c ust. 1;3)
informacje o inwestycjach dofinansowanych ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego, obejmujące numer wniosku o dofinansowanie realizacji inwestycji ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego, nazwę inwestycji i kwotę udzielonego dofinansowania.Art. 50m. [Sprawozdanie z realizacji inwestycji dofinansowanych ze środków Funduszu Modernizacyjnego]
1.
Operator Funduszu opracowuje i przedkłada ministrowi właściwemu do spraw klimatu w terminie do dnia 15 lutego każdego roku projekt sprawozdania z realizacji inwestycji dofinansowanych ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego oraz osiąganych efektów rzeczowych i ekologicznych w roku poprzednim.2.
Projekt sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, zawiera informacje i dokumenty, o których mowa w art. 13 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001.3.
Minister właściwy do spraw klimatu zatwierdza sprawozdanie z realizacji inwestycji dofinansowanych ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego oraz osiąganych efektów rzeczowych i ekologicznych.4.
Minister właściwy do spraw klimatu przedkłada sprawozdanie, o którym mowa w ust. 3, Komisji Europejskiej w terminie, o którym mowa w art. 13 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001.5.
Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 3, jest ogłaszane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw klimatu oraz na stronie internetowej Operatora Funduszu.1.
Beneficjent jest obowiązany do niezwłocznego zwrotu całości albo części środków wypłaconych ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego, jeżeli wykorzystał je niezgodnie z warunkami określonymi w umowie, o której mowa w art. 501 ust. 1, w tym pobranych przez niego nienależnie lub w nadmiernej wysokości.2.
Zwrot środków następuje na żądanie Operatora Funduszu na rachunek Funduszu Modernizacyjnego.3.
W przypadku wskazanym w ust. 1 Operator Funduszu zawiesza kolejne wypłaty środków wynikające z umowy, o której mowa w art. 501 ust. 1.4.
Warunki zawieszenia wypłaty środków, o którym mowa w ust. 3, określa umowa, o której mowa w art. 501 ust. 1.5.
Do zwrotu środków, o którym mowa w ust. 1, stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1805, z późn. zm.).Koszty związane z wykonywaniem zadań Operatora Funduszu, w tym koszty ponoszone przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej na wykonywanie czynności składających się na realizację zadań, o których mowa w art. 50e ust. 5, są pokrywane ze środków zgromadzonych na rachunku bankowym, o którym mowa w art. 49 ust. 2d, a w przypadku gdy koszty te nie znajdują pokrycia z tych środków, są pokrywane w ramach zobowiązania, o którym mowa w art. 401c ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska.
1.
Operator Funduszu przedkłada ministrowi właściwemu do spraw klimatu w terminie do dnia 30 września każdego roku wykaz planowanych programów priorytetowych przeznaczonych do dofinansowania ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Modernizacyjnego, obejmujący dwa następne lata kalendarzowe, a także aktualne informacje dotyczące planowanych programów priorytetowych objętych wykazem przedłożonym w roku poprzednim.2.
Wykaz, o którym mowa w ust. 1, zawiera informacje, o których mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001.3.
Minister właściwy do spraw klimatu, w terminie, o którym mowa w art. 3 ust. 1 rozporządzenia Komisji (UE) 2020/1001, przedkłada Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu i Komitetowi Inwestycyjnemu wykaz, o którym mowa w ust. 1.Minister właściwy do spraw klimatu wskazuje przedstawiciela Rzeczypospolitej Polskiej do udziału w pracach Komitetu Inwestycyjnego.