Rozdział B - Zakłady przemysłowe. - Prawo przemysłowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1927.53.468

Akt utracił moc

Wersja od: 21 sierpnia 1963 r.

B.

Zakłady przemysłowe.

Art.  13.

Zakładami przemysłowemi w rozumieniu niniejszego rozporządzenia są zarówno budowle, lokale, jak wszelkie inne miejsca, służące stale do prowadzenia przemysłu, i to bez względu na to, czy są w tym celu zaopatrzone w maszyny albo w specjalne urządzenia.

Art.  14. ²²

Dla urządzenia zakładu przemysłowego jest wymagane uprzednie zatwierdzenie przez władzę przemysłową projektu urządzenia, jeżeli zakład przemysłowy będzie używał napędu mechanicznego, albo też jeżeli zakład z powodu swego położenia lub wykonywanego w nim przemysłu może w znacznej mierze zagrażać bezpieczeństwu publicznemu, a przedewszystkiem życiu i zdrowiu pracowników i sąsiadów, lub też może sąsiadów narażać na szkody i specjalne uciążliwości z powodu hałasu, wyziewów i t. p.

Projekt urządzenia zakładu zatwierdza władza przemysłowa I instancji, o ile nie chodzi o zakłady przemysłowe, co do których decyzja jest zastrzeżona kompetencji władz wyższych (art. 16 i 132).

Minister Przemysłu i Handlu może w drodze rozporządzenia zwolnić poszczególne kategorje zakładów przemysłowych od obowiązku składania projektów urządzenia do zatwierdzenia.

Art.  15.

Jeżeli dla urządzenia zakładu przemysłowego zachodzi potrzeba wykonania budowli lub innych urządzeń, na których wykonanie w myśl przepisów budowlanych lub wodnych potrzeba osobnego zezwolenia, to, o ile ta sama władza jest powołana do zatwierdzenia projektu urządzenia zakładu przemysłowego i do udzielenia zezwoleń budowlanych lub wodno-prawnych, winna zatwierdzenie projektu i udzielenie odnośnych zezwoleń załatwić jedną wspólną decyzją.

Jeżeli władza przemysłowa, powołana do zatwierdzenia projektu urządzenia zakładu przemysłowego, nie jest równocześnie powołana do udzielenia zezwoleń, o których mowa w poprzednim ustępie, uzależni zatwierdzenie projektu urządzenia od uzyskania wymaganych zezwoleń budowlanych lub wodno-prawnych.

Art.  16. ²³

Zakłady przemysłowe, których projekty urządzenia zatwierdza władza przemysłowa wojewódzka przy przestrzeganiu postępowania określonego w artykułach 17 do 26 włącznie, są następujące:

bielniki, wykańczalnie i drukarnie tkanin;

farbiarnie przędzy i tkanin;

sortownie gałganów i starzyzny;

wapienniki, piece do wypalania gipsu, alabastru i błyszczów;

huty szkła, wytwórnie kryształów i zwierciadeł;

wytwórnie wyrobów kauczukowych i gumowych;

wytwórnie ceraty;

warzelnie asfaltu;

warzelnie smoły;

wytwórnie papy smołowcowej;

destylarnie węgla kamiennego i brunatnego, torfu i żywicy;

gazownie;

palarnie sadzy;

wytwórnie kwasu solnego, azotowego i siarkowego;

wytwórnie nawozów sztucznych;

wytwórnie chemikaljów i laboratorja chemiczne;

zakłady do przerabiania oleju, wytwarzania pokostów, lakierów i farb;

zakłady do nasycania drzewa;

wytwórnie celulozy;

wytwórnie celuloidu i fabryki wyrobów celuloidowych;

wytwórnie tapet;

rzeźnie;

zakłady do przeróbki zwłok zwierzęcych (oprawiska, rakarnie);

zakłady do przeróbki kości i wszelkich odpadków zwierzęcych;

garbarnie, zakłady do solenia i suszenia skór surowych, do wyprawy skór i futer, oraz farbowania tychże;

topialnie łoju;

wytwórnie prochu strzelniczego, ogni sztucznych i wszelkich środków i materjałów zapalających, wybuchowych i rozsadzających;

wytwórnie krochmalu;

wytwórnie syropu kartoflanego;

huty, odlewnie żelaza i innych metali, kuźnie mechaniczne, stalownie, walcownie;

kotlarnie, fabryki maszyn i żelaznych konstrukcyj budowlanych, łańcuchów, drutu i gwoździ; zakłady do ołowiania, cynkowania i cynowania;

średnie i wielkie składy olejów mineralnych;

wszelkie zakłady przemysłowe, działające przy pomocy silników parowych, elektrycznych, spalinowych, o ile moc tych silników przekracza siłę 10 koni mechanicznych;

zakłady działające przy pomocy siły wodnej ponad 50 koni mechanicznych oraz bez względu na ilość koni mechanicznych, jeżeli użytkują wody płynące, używane do żeglugi i spławu tratew;

wytwórnie mydła i środków do prania.

Minister Przemysłu i Handlu może listę zakładów przemysłowych, ustaloną w ust. 1, zmieniać w drodze rozporządzenia w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami z mocą obowiązującą w całem Państwie lub na poszczególnych obszarach administracyjnych.

Na zasadzie poprzedzającego ustępu zatwierdzanie projektów urządzenia poszczególnych kategoryj zakładów przemysłowych, określonych w ust. 1, może być przekazane władzom przemysłowym I instancji z zastrzeżeniem przestrzegania postanowień art. 17 do 27.

Art.  17.

Ubiegający się o zatwierdzenie projektu urządzenia zakładu przemysłowego, podlegającego postanowieniom art. 16, winien złożyć właściwej władzy przemysłowej (art. 16 i 132) plany urządzenia zakładu oraz szkic sytuacyjny, na którym winny być uwidocznione zabudowania gruntów sąsiednich. W wypadkach, przewidzianych w art. 15 ust. 1, należy przedłożyć władzy przemysłowej wszelkie wymagane przez przepisy budowlane lub wodne plany, projekty i obliczenia. Władza przemysłowa zbada niezwłocznie, czy podanie odpowiada warunkom tego artykułu i nie później, niż w ciągu dni 7 po otrzymaniu podania, wezwie w razie potrzeby stronę do uzupełnienia danych, potrzebnych do jasnego zobrazowania położenia i urządzenia zakładu.

Kto chce zapobiec, ażeby pewne szczegóły urządzenia i fabrykacji, będące tajemnicą jego przedsiębiorstwa, nie dostały się do wiadomości publicznej wskutek postępowania, przepisanego w artykułach następujących, dołącza co do tych szczegółów osobne opisy i plany, zaopatrując je dopiskiem: "tajemnica przedsiębiorstwa".

Art.  18. ²⁴

W załatwieniu podania, odpowiadającego w zupełności warunkom art. 17, władza przemysłowa zawiadomi bezzwłocznie o zamierzonem urządzeniu zakładu przemysłowego urząd gminny właściwy dla miejsca zakładu w celu uzyskania jego opinji, która winna być nadesłana w ciągu 10 dni.

O ile w powyższym terminie nie wniesiono zarzutów, władza przemysłowa zbada z urzędu, czy projektowany zakład nie będzie zagrażał życiu i zdrowiu pracowników i sąsiadów albo narażał ogółu na szkody i specjalne uciążliwości.

W wypadkach, przewidzianych w art. 15 ust. 1, władza przemysłowa przeprowadzi zarazem wszelkie czynności, wymagane przez przepisy ustawy budowlanej lub wodnej, przestrzegając, aby przepisane temi ustawami dochodzenia były o ile możności przeprawadzone łącznie z dochodzeniem w myśl przepisów niniejszego rozporządzenia.

Stosownie do wyników badania władza przemysłowa poweźmie po wysłuchaniu opinji zainteresowanych władz decyzję zgodnie z temi przepisami ustawowemi (w szczególności budowlanemi, wodnemi, sanitarnemi, weterynaryjnemi i bezpieczeństwa pracy), jakim dany zakład podlega ze względu na położenie i rodzaj. W razie zatwierdzenia projektu władza przemysłowa określi szczegółowo warunki, od których spełnienia czyni się zależnem urządzenie i uruchomienie zakładu.

Art.  19. ²⁵

O ile podniesiono zarzuty natury prywatno-prawnej, należy je wymienić w piśmie, zatwierdzającem projekt, z odesłaniem strony na drogę sądową; zarzuty takie nie mogą być powodem odmowy albo odroczenia zatwierdzenia projektu urządzenia zakładu przemysłowego.

O ile podniesiono inne zarzuty, zarządza się rozprawę celem wyczerpującego omówienia ich ze stronami; następnie po przeprowadzeniu badania wydaje się decyzję zgodnie z postanowieniami art. 18.

Art.  20.

O ile właścicielowi lub posiadaczowi gruntu przysługuje prawo obrony przeciw szkodom i specjalnym uciążliwościom, wynikającym z ruchu zakładu przemysłowego, urządzonego na gruncie sąsiednim, nie można domagać się w powództwie unieruchomienia zakładu, jeżeli zakład odpowiada co do urządzenia projektowi, zatwierdzonemu przez władzę przemysłową; natomiast można domagać się zastosowania takich urządzeń, któreby usunęły szkodliwe lub przykre oddziaływanie albo, jeżeliby urządzenia takie były niewykonalne lub uniemożliwiały prawidłowy ruch zakładu, wynagrodzenia szkody.

Art.  21. ²⁶

Jeżeli będzie zachodziła potrzeba gruntownego zbadania projektu urządzenia zakładu przemysłowego lub podniesionych zarzutów, władza przemysłowa winna zarządzić rozprawę komisyjną na miejscu. Do rozprawy należy wezwać władze i strony oraz wskazanych przez te strony świadków i rzeczoznawców.

Biorący udział w rozprawie winni zachować w tajemnicy te szczegóły urządzenia i fabrykacji, o których dowiedzieli się wskutek wezwania ich do rozprawy, i wstrzymać się od naśladowania i stosowania odnośnych urządzeń i sposobów fabrykacji, i to tak długo, dopóki one stanowią tajemnicę danego przedsiębiorstwa.

Art.  22.

Strona, podnosząca zarzuty, ponosi koszty dochodzeń, spowodowanych nieuzasadnionemi zarzutami; koszty innych dochodzeń ponosi przedsiębiorca.

W decyzji należy ustalić udział stron w pokryciu kosztów.

Art.  24.

W poszczególnych wypadkach, w których decyzja jest zastrzeżona władzy przemysłowej wyższej instancji, może ta władza zlecić przeprowadzenie rozprawy (art. 19 i 21) władzy przemysłowej niższej instancji.

Art.  24.

Uruchomienie zakładu przemysłowego może nastąpić dopiero po spełnieniu warunków, ustalonych prawomocną decyzją, którą zatwierdzony został projekt urządzenia zakładu. O uruchomieniu zakładu należy bez zwłoki powiadomić właściwą władzę przemysłową (art. 17).

Delegatowi władzy przemysłowej należy umożliwić stwierdzenie na miejscu, czy urządzenie zakładu przemysłowego odpowiada w zupełności warunkom, ustalonym prawomocną decyzją.

Art.  25. ²⁷

W razie zamierzonej istotnej zmiany w urządzeniu zakładu przemysłowego należy powiadomić o tem właściwą władzę przemysłową wojewódzką. Władza przemysłowa może na wniosek przedsiębiorcy zaniechać zastosowania postępowania, przepisanego art. 18, i zatwierdzić projekt zmian bez przeprowadzenia rozprawy, jeżeli po wysłuchaniu opinji zainteresowanych władz nabierze przekonania, że zmiany w urządzeniu zakładu przemysłowego nie sprzeciwiają się przepisom ustawowym i nie spowodują nowego, ani większego niebezpieczeństwa lub też większych uciążliwości dla sąsiedztwa, aniżeli te, które są połączone z dotychczasowym ruchem zakładu.

Art.  26. ²⁸

Ważność zatwierdzonego projektu urządzenia zakładu przemysłowego wygasa, jeżeli w przeciągu pięciu lat od dnia zatwierdzenia nie uruchomiono zakładu lub jeżeli przerwa w jego ruchu trwała dłużej, niż pięć lat.

Władza przemysłowa właściwa dla zatwierdzenia projektu urządzenia zakładu może jednak ze względu na szczególne okoliczności terminy te przedłużyć.

W razie zupełnego zniszczenia zakładu przemysłowego ponowne urządzenie tego zakładu zależne jest od uprzedniego zatwierdzenia projektu urządzenia.

Art.  27.

O ile nieznaczny rozmiar zakładu i inne okoliczności przemawiają za uproszczeniem postępowania, związanego z zatwierdzeniem projektu, władza przemysłowa zaniecha zastosowania przepisów art. 18 ustęp 1.

Art.  28. ²⁹

Postanowienia art. 17 do 26 włącznie będą odpowiednio stosowane także w wypadkach, w których zatwierdzenie projektów urządzeń zakładów przemysłowych należy według art. 14 ust. 2 do kompetencji władzy przemysłowej I instancji. W powyższych wypadkach władza przemysłowa I instancji, nie wdrażając postępowania, określonego w art. 18 ust. 1, i w zasadzie bez zarządzenia rozprawy komisyjnej na miejscu w jaknajkrótszy sposób zbada przedstawiony przez petenta projekt i wyda decyzję.

Art.  29. ³⁰

Od decyzyj władz przemysłowych niższej instancji, wydanych w sprawach, tyczących się zatwierdzenia projektów urządzenia zakładów przemysłowych, wolno stronom, t. j. przedsiębiorcy oraz tym zainteresowanym osobom, które w ustawowym terminie wystąpiły z zarzutami, odwołać się do władzy przemysłowej wyższej instancji.

O ile zarzuty, podniesione w odwołaniu, wypływają z zastosowania przepisów, w których zakresie wydały swą opinję władze, wskazane w art. 18 ust. 4, rozstrzyga władza przemysłowa wyższej instancji w porozumieniu z właściwemi władzami równorzędnej instancji.

Decyzje władz przemysłowych w sprawach, tyczących się zatwierdzenia projektów urządzenia zakładów przemysłowych, są wydawane w formie pisemnej.

Art.  30.

W miarę potrzeby Ministrowie Przemysłu i Handlu, Pracy i Opieki Społecznej oraz Spraw Wewnętrznych łącznie ustalają w porozumieniu z innymi zainteresowanymi ministrami drogą rozporządzeń warunki, którym odpowiadać winny zakłady przemysłowe (art. 14) poszczególnych kategoryj.

Art.  30a. ³¹

1). Minister Przemysłu i Handlu może, po wysłuchaniu opinji izb przemysłowo-handlowych, określić w drodze rozporządzenia, jakie kwalifikacje mają posiadać osoby, sprawujące kierownictwo ruchu lub kierownictwo działów technicznych w zakładach fabrycznych, wymienionych w art. 16.

2). Na wniosek przemysłowców poszczególnych rodzajów przemysłu i po wysłuchaniu opinji izb przemysłowo-handlowych Minister Przemysłu i Handlu może wprowadzić w drodze rozporządzenia obowiązek posiadania przez osoby, prowadzące samoistnie przemysł odnośnych rodzajów - odpowiednich, określonych w rozporządzeniu kwalifikacyj zawodowych. Rozporządzenia Ministra Przemysłu i Handlu nie mogą naruszać praw nabytych.

3). Postanowienia ust. 2 nie dotyczą przepisów, zawartych w art. 9 i w dziale IX niniejszego rozporządzenia, i ich nie uchylają.

²² Art. 14 zmieniony przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. (Dz.U.34.40.350) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 16 sierpnia 1934 r.

²³ Art. 16:

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia Ministrów: Przemysłu i Handlu, Pracy i Opieki Społecznej oraz Spraw Wewnętrznych z dnia 13 kwietnia 1928 r. o przechowywaniu i magazynowaniu olejów mineralnych przez zakłady przemysłowe (Dz.U.28.53.508) z dniem 11 czerwca 1928 r.

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14 listopada 1928 r. o zakładach przemysłowych, działających przy pomocy siły wodnej (Dz.U.29.7.61) z dniem 31 stycznia 1929 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. (Dz.U.34.40.350) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 16 sierpnia 1934 r.

- zmieniony przez § 1 rozporządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 9 lipca 1947 r. w sprawie uzupełnienia listy zakładów przemysłowych, wymienionych w art. 16 prawa przemysłowego (Dz.U.47.52.282) z dniem 8 sierpnia 1947 r.

Z dniem 4 kwietnia 1949 r. art. 16 traci moc w odniesieniu do przemysłu oprawczego (rakarskiego), o ile obejmuje on przeróbkę zwłok zwierzęcych oraz w odniesieniu do zakładów przeróbki zwłok zwierzęcych (oprawiska, rakarnie), zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 1 marca 1949 r. o zakładach utylizacyjnych (Dz.U.49.18.113).

²⁴ Art. 18 zmieniony przez art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. (Dz.U.34.40.350) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 16 sierpnia 1934 r.

²⁵ Art. 19 zmieniony przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. (Dz.U.34.40.350) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 16 sierpnia 1934 r.

²⁶ Art. 21 zmieniony przez art. 1 pkt 16 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. (Dz.U.34.40.350) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 16 sierpnia 1934 r.

²⁷ Art. 25 zmieniony przez art. 1 pkt 17 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. (Dz.U.34.40.350) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 16 sierpnia 1934 r.

²⁸ Art. 26 zmieniony przez art. 80 pkt 2 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 grudnia 1934 r. o unormowaniu właściwości władz i trybu postępowania w niektórych działach administracji państwowej (Dz.U.34.110.976) z dniem 31 stycznia 1935 r.

²⁹ Art. 28 zmieniony przez art. 1 pkt 18 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. (Dz.U.34.40.350) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 16 sierpnia 1934 r.

³⁰ Art. 29 zmieniony przez art. 1 pkt 19 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. (Dz.U.34.40.350) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 16 sierpnia 1934 r.

³¹ Art. 30a dodany przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 10 marca 1934 r. (Dz.U.34.40.350) zmieniającej nin. rozporządzenie z dniem 16 sierpnia 1934 r., przy czym postanowienia ust. 2 wchodzą w życie w terminie, który określi osobna ustawa - zob. art. 4 ww. ustawy.