Rozdział 1 - Przepisy ogólne. - Prawo atomowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1986.12.70

Akt utracił moc

Wersja od: 1 września 1998 r.

Rozdział  1

Przepisy ogólne.

Art.  1.

1. Ustawa reguluje działalność związaną z wykorzystaniem energii atomowej na potrzeby społeczno-gospodarcze kraju, określa obowiązki jednostek organizacyjnych prowadzących tę działalność, organy właściwe w tym zakresie i ich zadania, zasady odpowiedzialności cywilnej za szkody jądrowe i odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko bezpieczeństwu jądrowemu i ochronie radiologicznej.

2. Działalność w zakresie wykorzystania energii atomowej na potrzeby społeczno-gospodarcze kraju obejmuje w szczególności:

1) wytwarzanie, przetwarzanie, stosowanie, składowanie i transport materiałów jądrowych i źródeł promieniowania jonizującego oraz obrót tymi materiałami i źródłami,

2) lokalizację, projektowanie, budowę, rozruch, eksploatację i likwidację obiektów jądrowych,

3) unieszkodliwianie i składowanie odpadów promieniotwórczych,

4) ochronę zdrowia pracowników zatrudnionych w obiektach jądrowych, przy materiałach jądrowych, źródłach promieniowania jonizującego oraz odpadach promieniotwórczych, a także szkolenie tych osób.

Art.  2.

Wykorzystywanie energii atomowej na potrzeby społeczno-gospodarcze kraju jest dopuszczalne po zastosowaniu środków niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony życia, zdrowia ludzi oraz mienia, a także ochrony środowiska.

Art.  3.

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) materiał jądrowy - materiał zawierający nuklidy rozszczepialne lub mogące stać się rozszczepialnymi w wyniku reakcji jądrowych, a w szczególności izotopy uranu, plutonu i toru,

2) obiekt jądrowy - obiekt lub urządzenie, w którym jest wytwarzany, stosowany, przetwarzany, przechowywany lub transportowany materiał jądrowy w ilości umożliwiającej zrealizowanie samopodtrzymującej się reakcji rozszczepiania,

3) promieniowanie jonizujące - promieniowanie składające się z cząstek bezpośrednio lub pośrednio jonizujących albo z obu rodzajów tych cząstek, z wyłączeniem fotonów promieniowania ultrafioletowego,

4) źródło promieniotwórcze - substancję promieniotwórczą odpowiednio przygotowaną do wykorzystywania jej promieniowania jonizującego,

5) źródło promieniowania jonizującego - źródło promieniotwórcze lub urządzenie wytwarzające promieniowanie jonizujące,

6) odpady promieniotwórcze - przedmioty lub materiały stałe, ciekłe lub gazowe, zawierające substancje promieniotwórcze lub skażone tymi substancjami powyżej ustalonego poziomu, których dalsze wykorzystywanie jest niecelowe lub niemożliwe,

7) bezpieczeństwo jądrowe - stan, w którym podczas normalnej eksploatacji obiektu jądrowego i przy wystąpieniu jakichkolwiek zakłóceń nie zostaną przekroczone ustalone w przepisach prawnych poziomy narażenia osób zatrudnionych w obiekcie jądrowym i innych osób na promieniowanie jonizujące,

8) ochrona radiologiczna - zapobieganie narażeniu ludzi i środowiska na promieniowanie jonizujące, a w braku możliwości zapobieżenia takiemu narażeniu, ograniczenie jego skutków w możliwie najwyższym stopniu,

9) szkoda jądrowa - szkodę na osobie lub w mieniu albo środowisku spowodowaną promieniotwórczym, toksycznym, wybuchowym lub innym działaniem materiału jądrowego i jego produktów rozszczepienia,

10) osoba eksploatująca - w zakresie odpowiedzialności cywilnej, jednostkę organizacyjną prowadzącą działalność, o której mowa w art. 4,

11) dawka graniczna (graniczny równoważnik dawki) - największą dawkę promieniowania jonizującego określoną dla poszczególnych grup osób, której poza przypadkami przewidzianymi w ustawie nie wolno przekroczyć,

12) ochrona fizyczna - całokształt przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych, mających na celu skuteczne zabezpieczenie materiałów jądrowych przed aktami dywersji, sabotażu, kradzieży lub przed inną szkodliwą działalnością.

Art.  4.

1. Działalność związana z wykorzystywaniem energii atomowej, polegająca na:

1) wytwarzaniu, przetwarzaniu, obrocie, składowaniu, transporcie lub stosowaniu materiałów jądrowych oraz źródeł i odpadów promieniotwórczych,

2) budowie, rozruchu, eksploatacji lub likwidacji obiektów jądrowych,

3) budowie i eksploatacji składowisk odpadów promieniotwórczych,

4) produkowaniu i stosowaniu urządzeń zawierających źródła promieniotwórcze,

5) produkowaniu i stosowaniu urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące,

6) produkowaniu sprzętu dozymetrycznego, sprzętu i urządzeń zabezpieczających przed promieniowaniem jonizującym,

7) uruchamianiu laboratoriów i pracowni, w których mają być stosowane źródła promieniowania jonizującego,

8) produkowaniu wyrobów powszechnego użytku emitujących promieniowanie jonizujące,

9) obsłudze urządzeń, obiektów i procesów ważnych ze względu na bezpieczeństwo jądrowe i ochronę radiologiczną

- wymaga zezwolenia organu właściwego w sprawach bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

2. Organ, który wydał zezwolenie, może je w każdym czasie uchylić lub zmienić w niezbędnym zakresie, jeżeli nie zostały spełnione wymagania lub warunki bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może określać:

1) warunki wydawania zezwoleń, o których mowa w ust. 1,

2) przypadki inne niż wymienione w ust. 1, w których działalność związana z wykorzystywaniem energii atomowej wymaga zezwolenia.

4. 1 Prezes Państwowej Agencji Atomistyki, zwany dalej "Prezesem Agencji", może określić szczegółowe wymagania oraz warunki bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, dotyczące poszczególnych rodzajów działalności związanej z wykorzystywaniem energii atomowej i źródeł promieniowania jonizującego.

5. 2 Prezes Agencji może określić wypadki, w których działalność związana ze źródłami promieniowania jonizującego nie wymaga zezwolenia, o którym mowa w ust. 1.

Art.  5.

Materiały jądrowe oraz źródła promieniotwórcze podlegają ewidencji i kontroli; materiały jądrowe podlegają również ochronie fizycznej.

Art.  6.

1. 3 Przywóz z zagranicy, wywóz za granicę oraz przewóz przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych i urządzeń zawierających takie źródła odbywa się na warunkach określonych przez Prezesa Agencji, w porozumieniu z Ministrami Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Współpracy Gospodarczej z Zagranicą.

2. Przywóz z zagranicy i wywóz za granicę materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych i urządzeń zawierających takie źródła oraz przywóz z zagranicy wyrobów powszechnego użytku emitujących promieniowanie jonizujące wymaga zezwolenia, o którym mowa w art. 4.

Art.  7.

1. Każda działalność w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące powinna być prowadzona w taki sposób, aby liczba osób narażonych była najmniejsza, a otrzymywane przez te osoby dawki promieniowania były możliwie małe i nie przekraczały dawek granicznych.

2. Dawki graniczne ustanawia się dla:

1) osób zatrudnionych w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące,

2) osób zamieszkałych lub przebywających w sąsiedztwie źródeł promieniowania jonizującego oraz dla osób narażonych na wpływ takiego promieniowania z powodu skażeń promieniotwórczych środowiska,

3) osób narażonych na wpływ promieniowania jonizującego z powodu stosowania wyrobów powszechnego użytku emitujących takie promieniowanie.

3. Ustanowienie dawki granicznej nie zwalnia z obowiązku ograniczania rzeczywistych dawek promieniowania jonizującego do tak małych, jak tylko jest to osiągalne.

Art.  8.

1. Dawki graniczne obejmują sumę napromieniowań pochodzących ze źródeł promieniowania jonizującego znajdujących się wewnątrz i na zewnątrz organizmu.

2. Dawki graniczne nie obejmują napromieniowania pochodzenia kosmicznego oraz z naturalnych pierwiastków promieniotwórczych zawartych w środowisku w jego naturalnym stanie lub występujących w organizmach w warunkach fizjologicznych.

Art.  9.

1. 4 Przy zapobieganiu wypadkom oraz ograniczaniu i likwidowaniu ich skutków, w razie oczywistej konieczności, kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona może polecić pracownikowi będącemu mężczyzną wykonanie zadania, które może spowodować otrzymanie przez pracownika w ciągu roku dawki promieniowania większej niż graniczna dawka roczna, nie przekraczającej jednak pięciokrotnej granicznej dawki rocznej.

2. Napromieniowanie pracownika, o którym mowa w ust. 1, jak również w innych przypadkach powinno być jednak ograniczone w taki sposób, aby łączna dawka w dowolnym okresie kolejnych sześciu lat, obejmujących rok zwiększonego napromieniowania, nie przekroczyła sześciokrotnej rocznej dawki granicznej.

3. Dopuszczenie do napromieniowania pracownika w ciągu roku dawką większą niż dwukrotna graniczna dawka roczna jest dozwolone tylko wtedy, gdy nigdy wcześniej nie otrzymał w ciągu jednego roku dawki większej niż dwukrotna graniczna dawka roczna.

Art.  10. ⁵

(skreślony).

Art.  11.

Dawek granicznych nie stosuje się do osób poddanych działaniu promieniowania jonizującego w celach medycznych.

Art.  12.

1. Rozstrzygnięcia organów administracji państwowej nie mogą naruszać wymagań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

2. Decyzja sprzeczna z przepisem ust. 1 jest nieważna.

Art.  13.

1. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej, w drodze rozporządzenia, określa warunki bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego w celach medycznych.

2. Prezes Agencji, w porozumieniu z Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej, ustala dawki graniczne promieniowania jonizującego i wskaźniki pochodne określające zagrożenie, w tym dopuszczalną emisję promieniowania jonizującego przez wyroby powszechnego użytku.

Art.  13a. ⁶

 

1. Działalność związana z bezpiecznym wykorzystywaniem energii atomowej może być dofinansowywana z budżetu państwa.

2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi rodzaje i zakres działalności, o której mowa w ust. 1, oraz szczegółowe zasady i tryb jej dofinansowywania.

¹ Art. 4 ust. 4 zmieniony przez art. 6 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 21 lipca 1995 r. o zmianie ustaw: o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.95.104.515) z dniem 12 października 1995 r.

² Art. 4 ust. 5 dodany przez art. 6 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 21 lipca 1995 r. o zmianie ustaw: o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.95.104.515) z dniem 12 października 1995 r.

³ Art. 6 ust. 1 zmieniony przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.90.418) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 sierpnia 1994 r.

⁴ Art. 9 ust. 1 zmieniony przez art. 36 pkt 1 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.96.24.110) z dniem 2 czerwca 1996 r.

⁵ Art. 10 skreślony przez art. 36 pkt 2 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U.96.24.110) z dniem 2 czerwca 1996 r.

⁶ Art. 13a dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. (Dz.U.94.90.418) zmieniającej nin. ustawę z dniem 26 sierpnia 1994 r.