PD004 Aktywa

II. Objaśnienia do formularzy PD001, PD002, PD003, PD004

i PD005

Jednostki instytucjonalne i sektory

Monetarne instytucje finansowe - instytucje finansowe, których działalność polega na

przyjmowaniu depozytów lub bliskich substytutów depozytów od podmiotów innych niż

monetarne instytucje finansowe oraz na udzielaniu kredytów lub inwestowaniu w papiery

wartościowe na własny rachunek.

Lista krajowych monetarnych instytucji finansowych jest udostępniona na stronie internetowej

NBP:http://www. nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/sprawozdawczosc/mif.htm, natomiast lista

monetarnych instytucji finansowych krajów członkowskich Unii Europejskiej znajduje się na

stronie internetowej Europejskiego Banku

Centralnego:http://www.ecb.inet/stats/money/mfi/elegass/html/index.en.html.

Instytucje rządowe i samorządowe obejmują: organy władzy publicznej i podległe im jednostki

organizacyjne, państwowe osoby prawne oraz inne państwowe jednostki organizacyjne nieobjęte

Krajowym Rejestrem Sądowym, których działalność jest finansowana ze środków publicznych w

całości lub w przeważającej części (z wyjątkiem przedsiębiorstw państwowych, banków

państwowych, spółek prawa handlowego). Do tego sektora zalicza się: ministerstwa i inne

instytucje centralne, organy administracji samorządowej (gminne, powiatowe

i wojewódzkie) i podlegające im jednostki organizacyjne oraz wszystkie centralne i lokalne

jednostki instytucjonalne, których podstawową działalnością jest zabezpieczenie świadczeń

społecznych.

Pozostałe instytucje pośrednictwa finansowego i pomocnicze instytucje finansowe:

-pozostałe instytucje pośrednictwa finansowego są to instytucje finansowe, których

podstawową działalnością jest pośrednictwo finansowe realizowane poprzez zaciąganie

zobowiązań w formach innych niż gotówka, depozyty lub substytuty depozytów

w jednostkach instytucjonalnych innych niż monetarne instytucje finansowe. Zalicza się do

nich m.in.: fundusze inwestycyjne, z wyjątkiem funduszy rynku pieniężnego zaliczanych

do sektora monetarnych instytucji finansowych, towarzystwa funduszy inwestycyjnych,

domy maklerskie, przedsiębiorstwa leasingu finansowego, przedsiębiorstwa factoringowe,

spółki utworzone w celu sekurytyzacji aktywów, banki w stanie upadłości, likwidacji oraz

organizacji, towarzystwa funduszy emerytalnych.

-pomocnicze instytucje finansowe obejmują instytucje, które nie świadczą usług

finansowych, lecz przyczyniają się do ich rozwoju. Do grupy tych instytucji zalicza się

m.in.: brokerów ubezpieczeniowych, doradców ubezpieczeniowych i emerytalnych,

maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, instytucje prowadzące

giełdy papierów wartościowych, jednostki sprawujące nadzór nad rynkiem finansowym.

Instytucje ubezpieczeniowe i fundusze emerytalne - podmioty prowadzące działalność na

podstawie ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej

oraz podmioty działające na podstawie ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i

funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Nie zalicza się tu jednostek działających w sferze

ubezpieczeń społecznych (Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia

Społecznego, Narodowy Fundusz Zdrowia, Fundusz Pracy), które są zaliczane do sektora

instytucji rządowych i samorządowych, oraz jednostek sprawujących nadzór nad rynkiem

finansowym (Komisja Nadzoru Finansowego), zaliczanych do pomocniczych instytucji

finansowych.

Przedsiębiorstwa - jednostki, których główną działalnością jest produkcja dóbr i obrót dobrami

lub świadczenie usług niefinansowych, w szczególności przedsiębiorstwa i spółki państwowe,

przedsiębiorstwa i spółki prywatne oraz spółdzielnie. Zalicza się tu również osoby fizyczne

prowadzące działalność gospodarczą na własny rachunek, zatrudniające powyżej 9 osób.

Gospodarstwa domowe i instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych:

-do gospodarstw domowych zalicza się osoby lub grupy osób będące konsumentami lub

producentami wyrobów i usług niefinansowych. Zalicza się tu osoby prywatne, rolników

indywidualnych oraz przedsiębiorców indywidualnych, tj. osoby fizyczne prowadzące

działalność gospodarczą na własny rachunek, zatrudniające do 9 osób włącznie.

-instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych obejmują instytucje

stanowiące odrębne jednostki prawne, których podstawowe przychody stanowią

dobrowolne wpłaty pieniężne lub wkłady w naturze od gospodarstw domowych, dotacje

instytucji rządowych i samorządowych oraz dochody z tytułu własności. Do grupy tych

instytucji zalicza się m.in.: związki zawodowe, partie polityczne, stowarzyszenia

konsumentów, kościoły i związki wyznaniowe, fundusze i fundacje działające na rzecz

gospodarstw domowych, instytucje dobroczynne, organizacje pomocy humanitarnej.

Rezydenci i nierezydenci

Rezydenci i nierezydenci w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1-3 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r.

- Prawo dewizowe (Dz. U. z 2012 r. poz. 826 oraz z 2016 r. poz. 996).

Pozycje nieklasyfikowane sektorowo

Pozycje, dla których nie ma wymogu identyfikacji partnera operacji, nie istnieje możliwość takiej identyfikacji bądź nie ma jej ekonomicznego uzasadnienia. Są one prezentowane w kwocie ogółem.

Międzynarodowe organizacje finansowe

Organizacje finansowe zajmujące się wielostronną współpracą i udzielaniem pomocy państwom członkowskim lub krajom trzecim.

Kategorie aktywów

1.Gotówka w kasie - środki pieniężne w kasach i skarbcu instytucji sprawozdającej,

w krajowych i zagranicznych znakach pieniężnych.

2.Kredyty, pożyczki i inne należności - wszystkie kategorie należności, tj. kredyty,

pożyczki, skupione wierzytelności, zrealizowane gwarancje i poręczenia, lokaty złożone

w MIF, należności z tytułu leasingu finansowego oraz należności z tytułu innych operacji,

w tym należności z tytułu operacji repo i sell-buy-back.

3.Kredyty i pożyczki na cele konsumpcyjne - kredyty i pożyczki udzielone na cele nie

związane z prowadzoną działalnością gospodarczą lub wykonywanym wolnym zawodem,

przeznaczone na zakup dóbr konsumpcyjnych, zwykle trwałego użytku lub usług. Do tej

kategorii zalicza się kredyty w systemie sprzedaży ratalnej, kredyty w rachunku bieżącym

oraz kredyty związane z funkcjonowaniem kart kredytowych osób prywatnych.

4.Kredyty na nieruchomości mieszkaniowe - kredyty i pożyczki udzielone na nabycie bądź

uzyskanie prawa własności, budowę, przebudowę, remont domu albo lokalu

mieszkalnego, stanowiącego odrębną nieruchomość, nabycie działki budowlanej lub jej

części pod budowę domu jednorodzinnego lub budynku mieszkalnego. Kredyty te nie są

związane z prowadzoną działalnością gospodarczą kredytobiorcy.

5.Pozostałe kredyty i pożyczki - pozostałe, niezaliczone do powyższych dwóch kategorii

kredyty, pożyczki i inne należności.

6.Dłużne papiery wartościowe - papiery wartościowe stwierdzające dług emitenta wobec

właściciela tych papierów oraz zobowiązanie emitenta do zwrotu pożyczonej kwoty i

zapłaty ustalonego oprocentowania w określony sposób i w określonych terminach.

Do dłużnych papierów wartościowych zalicza się w szczególności:

-obligacje,

-zbywalne certyfikaty depozytowe,

-akcje uprzywilejowane niedające ich posiadaczom prawa do udziału w podziale

masy upadłościowej spółki,

-bony skarbowe,

-weksle,

-listy zastawne,

-bankowe papiery wartościowe,

-dłużne papiery wartościowe emitowane przez spółki zajmujące się sekurytyzacją

aktywów,

-dłużne papiery wartościowe objęte sekurytyzacją.

7.Papiery wartościowe zabezpieczone hipotecznie - w rozumieniu ustawy z dnia 29

sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1588,

z późn. zm.).

8.Listy zastawne - w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych

i bankach hipotecznych.

9.Jednostki uczestnictwa w funduszach rynku pieniężnego - portfel jednostek uczestnictwa

wyemitowanych przez fundusze rynku pieniężnego, zaliczane do sektora monetarnych

instytucji finansowych. Wykaz funduszy klasyfikowanych jako fundusze rynku

pieniężnego znajduje się na liście monetarnych instytucji finansowych zamieszczonej na

stronie internetowej Europejskiego Banku Centralnego

(http://www.ecb.int/stats/money/mfi/elegass/html/index.en.html).

10.Papiery wartościowe z prawem do kapitału i udziały - papiery wartościowe stwierdzające

udział ich posiadacza w kapitale emitującej je jednostki i dające posiadaczowi prawo do

uczestniczenia w zyskach tej jednostki oraz do podziału funduszy własnych w przypadku

likwidacji tej jednostki.

11.Aktywa trwałe - niefinansowe aktywa trwałe rzeczowe, wartości niematerialne i prawne,

aktywa do zbycia, rzeczowy majątek trwały używany na podstawie umów leasingu,

najmu i dzierżawy, należności z tytułu aktywów trwałych oddanych do użytkowania na

podstawie umów leasingu, najmu i dzierżawy, nakłady na wartości niematerialne i

prawne.

12.Pozostałe aktywa -pozostałe, niezaliczone do innych pozycji aktywa.

Kategorie pasywów

1.Depozyty i inne zobowiązania - wszystkie środki zdeponowane w instytucji

sprawozdającej, kredyty i pożyczki otrzymane, zobowiązania podporządkowane

zaciągnięte w formie kredytów, zobowiązania z tytułu zabezpieczeń pieniężnych,

zobowiązania z tytułu sprzedanych papierów wartościowych w operacjach

repo i sell-buy-back, instrumenty dłużne wyemitowane na podstawie przepisów kodeksu

cywilnego, np. bony oszczędnościowe, oraz inne zobowiązania.

2.Depozyty i inne zobowiązania bieżące - środki zdeponowane na rachunkach bieżących

lub bezterminowych rachunkach oszczędnościowych (w tym książeczki oszczędnościowe

płatne na żądanie) lub innych formach depozytów w instytucji sprawozdającej, które

mogą być wypłacone na żądanie i bez żadnych czy istotnych restrykcji w formie gotówki

lub wykorzystane do regulowania płatności za pomocą czeku, polecenia przelewu, karty

płatniczej itp.

3.Depozyty i inne zobowiązania terminowe - środki zdeponowane w instytucji

sprawozdającej na określony termin, które nie mogą być wycofane przed tym terminem

lub wycofanie ich powoduje istotne restrykcje, np. istotne obniżenie należnych odsetek.

Depozyty terminowe w podziale według terminów pierwotnych należy wykazywać

zgodnie z terminem umownym. Jeżeli umowa określa okres utrzymywania depozytu, ale

daje również możliwość wycofania całości lub części kapitału przez cały okres trwania

umowy bez istotnej utraty odsetek lub poniesienia innych istotnych kosztów przez klienta,

to depozyty takie należy zaliczyć do kategorii depozyty bieżące.

4.Środki terminowe na rachunkach oszczędnościowo-kredytowych w kasach

mieszkaniowych - środki zgromadzone na rachunkach oszczędnościowo-kredytowych

w kasach mieszkaniowych w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 1995 r.

o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2015 r. poz.

2071, z późn. zm.).

5.Środki terminowe z BFG - środki terminowe pozyskane z Bankowego Funduszu

Gwarancyjnego, o których mowa w ustawie z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym

Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej

restrukturyzacji (Dz. U. poz. 996).

6.Zobowiązania podporządkowane - środki zaliczone za zgodą Komisji Nadzoru

Finansowego do funduszy własnych kasy na podstawie i na warunkach określonych w art.

24 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-

kredytowych.

7.Środki pozyskane na podstawie umów o prowadzenie indywidualnych kont emerytalnych

- środki pozyskane na podstawie umów o prowadzenie indywidualnych kont

emerytalnych, w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych

kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz. U.

z 2014 r. poz. 1147, z późn. zm.).

8.Środki pozyskane na podstawie umów o prowadzenie indywidualnych kont

zabezpieczenia emerytalnego - środki pozyskane na podstawie umów o prowadzenie

indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego w rozumieniu ustawy z dnia

20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych

kontach zabezpieczenia emerytalnego.

9.Fundusze specjalnego przeznaczenia - środki zakładowych funduszy socjalnych

przeznaczone dla pracowników.

10.Operacje repo - transakcja repo jest umową, w której jedna ze stron przenosi własność

określonych papierów wartościowych w zamian za przekazanie przez drugą stronę

określonej kwoty środków pieniężnych i jednocześnie zobowiązuje się do zwrotu tych

środków powiększonych o odsetki w późniejszym terminie w zamian za przeniesienie

przez tę drugą stronę własności papierów wartościowych na pierwotnego właściciela.

W transakcjach repo tymczasowy właściciel papierów wartościowych przekazuje pożytki

(kupony odsetkowe) w dniu ich otrzymania podmiotowi, który zobowiązał się do

odkupienia tych papierów.

11.Operacje sell-buy-back - transakcja sell-buy-back ma cechy transakcji repo, ale pożytki

(kupony odsetkowe) przysługujące w trakcie trwania transakcji są zatrzymywane przez

stronę lokującą środki pieniężne. Wartość pożytków uzyskanych w trakcie trwania

transakcji sell-buy-back przez tymczasowego właściciela jest uwzględniana w cenie

odkupu papierów wartościowych.

12.Operacje bieżące z pocztą - zobowiązania wynikające z rozliczeń z tytułu obsługi

zastępczej z Pocztą Polską S.A.

13.Emisja dłużnych papierów wartościowych - dłużne papiery wartościowe wyemitowane

przez instytucję sprawozdającą we własnym imieniu i na własny rachunek. W tej pozycji

należy wykazywać również zobowiązania podporządkowane zaciągnięte w formie

wyemitowanych papierów wartościowych.

14.Kapitał i rezerwy - fundusz udziałowy, należne wpłaty na fundusz udziałowy, fundusz

zasobowy, fundusz z aktualizacji wyceny, pozostałe fundusze, wynik (zysk/strata) z lat

ubiegłych, rezerwy na zobowiązania, odpisy aktualizujące wartość kredytów, pożyczek

i innych należności oraz pozostałe rezerwy, z wyjątkiem rezerwy na ryzyko i wydatki

niezwiązane z podstawową działalnością instytucji sprawozdającej.

15.Pozostałe pasywa - pozostałe, niezaliczone do innych pozycji zobowiązania.

Zasady wyceny i prezentacji poszczególnych kategorii aktywów i pasywów

na dzień sprawozdawczy

Kategorie wyodrębnione w formularzach sprawozdawczych należy wyceniać i prezentować

zgodnie z wyceną bilansową, z wyjątkiem:

1.kredytów, pożyczek i innych należności, które należy wykazywać w kwocie kapitału do

spłaty według wartości nominalnej pozostającej do spłacenia na koniec okresu

sprawozdawczego i należy prezentować w ujęciu brutto (bez pomniejszania o odpisy

aktualizujące wartość). Kategoria ta nie obejmuje odsetek (zarówno zapadłych, jak

i naliczanych). Odsetki i prowizje należy prezentować w pozostałych aktywach, a odpisy

aktualizujące wartość w kategorii kapitały i rezerwy.

2.depozytów i innych zobowiązań, które należy wykazywać według ich wartości nominalnej

bez odsetek naliczanych. Natomiast odsetki zapadłe powiększają wartość kategorii

depozyty i inne zobowiązania. Odsetki naliczane należy wykazywać w kategorii Pozostałe

pasywa.

3.emisji dłużnych papierów wartościowych, które należy wykazywać według ich wartości

nominalnej bez odsetek naliczanych i zapadłych. Odsetki należy wykazywać w kategorii

Pozostałe pasywa.