Czy ocena odstępstw od budowy obiektu budowlanego powinna odnosić się do stanu prawnego obowiązującego w czasie budowy?

W 1992-1994 r. spółdzielnia mieszkaniowa pobudowała pawilon handlowy, który w 1997 r. oddany został do użytkowania. Obecnie właścicielem gruntu jest gmina, a użytkownikami wieczystymi poszczególni współwłaściciele (9 lokali) budynku, zawiązana jest także wspólnota lokalowa. W trakcie budowy do dwóch lokali wykonano podpiwniczenie, które nie było w projekcie (ustalono to na podstawie funkcjonalności pomieszczeń i sposobu budowy obiektu w tym konstrukcji) i które nie znalazło swojego odzwierciedlenia w dokumentach odbiorowych (np. oświadczeniu kierownika budowy, treści dziennika budowy, decyzji pozwolenia na użytkowanie czy protokole organu sporządzonym przed wydaniem decyzji). Lokale z przynależnymi pomieszczeniami piwnicznymi stanowią samodzielne lokale dwóch członków wspólnoty. Tak też wydane zostały zaświadczenia o samodzielności (lokalu w parterze + pomieszczenia przynależnego piwnicy).

W związku z powyższym, czy onb winien wszcząć postępowanie w sprawie wykonanych odstępstw od budowy obiektu budowlanego i czy ocena tych odstępstw powinna odnosić się do stanu prawnego obowiązującego w czasie budowy czy obecnie obowiązujących przepisów prawa budowlanego?

Czy w świetle obecnie obowiązujących przepisów należy tą zmianę uznać za istotną?

Kogo uznać za inwestora robót - wspólnotę czy poszczególnych obecnych użytkowników wieczystych tych dwóch lokali?

Czy (sprawcy samowoli) winni uzyskać prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane?