Wiktorowska Ewa, Zwrot wadium na wniosek wykonawcy

Zwrot wadium na wniosek wykonawcy

Nowa ustawa wprowadziła zdecydowane rozszerzenie uprawnień wykonawcy w kontekście możliwości wnioskowania przez niego o zwrot wadium. Artykuł 98 ust. 2 p.z.p. pozwala wykonawcy w określonych tym przepisem okolicznościach wnioskować do zamawiającego o zwrot wadium. Zamawiający będzie do tego zobowiązany w terminie nie dłuższym niż w ciągu 7 dni od dnia złożenia takiego wniosku. Wykonawca z wnioskiem o zwrot wadium może wystąpić, gdy:

– wycofał ofertę jeszcze przed upływem terminu składania ofert,

– jego oferta została odrzucona,

– nastąpił wybór najkorzystniejszej oferty, z wyjątkiem wykonawcy, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza,

– postępowanie zostało unieważnione, o ile jeszcze nie upłynął termin na wniesienie odwołania lub w przypadku jego złożenia, nie zostało jeszcze przez KIO rozstrzygnięte.

Zwrócenie się z wnioskiem o zwrot wadium związane jest jednak z poważnymi konsekwencjami. Taka czynność powoduje rozwiązanie stosunku prawnego z wykonawcą wraz z utratą przez niego prawa do korzystania ze środków ochrony prawnej, o których mowa w dziale IX. Oznacza to, że np. wykonawca nie będzie miał możliwości skutecznego wniesienia odwołania na czynność odrzucenia jego oferty, jeśli bezpośrednio po poinformowaniu go o tym wystąpi z wnioskiem o zwrot wadium.

Wydaje się, że problematyczna może być sytuacja, w momencie gdy wykonawca wystąpi z wnioskiem, który nie będzie mógł wywołać pożądanego skutku w postaci zwrotu wadium, ponieważ nie zostanie on poprzedzony zaistnieniem jednej z okoliczności wskazanych w art. 98 ust. 2 p.z.p., np. bezpośrednio po otwarciu ofert. Czy sam fakt złożenia takiego wniosku skutkować będzie rzeczywistym odebraniem wykonawcy prawa do wniesienia odwołania skoro zamawiający nie ma prawa z punktu widzenia przepisów dokonać zwrotu wadium? Czy złożenie wniosku bezpośrednio po otwarciu ofert uniemożliwi wykonawcy kwestionowanie czynności zamawiającego w toku postępowania? Czas pokaże, jakie będzie podejście do tego problemu?

Ustawa przyznaje wykonawcy uprawnienie do złożenia wniosku o zwrot wniesionego wadium, co przekłada się na możliwość odzyskania go wcześniej nim zaistnieje jedna z sytuacji wskazanych w art. 98 ust. 1 ustawy z 11.09.2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. poz. 2019) – dalej p.z.p. Brak jest szczegółowych regulacji w tym zakresie, ale z pewnością wniosek taki w imieniu wykonawcy winien zostać podpisany przez osobę upoważnioną do reprezentowania wykonawcy i przekazany zamawiającemu przy użyciu wynikających z dokumentów zamówienia środków komunikacji elektronicznej.

Wykonawca nim zdecyduje się na złożenie wniosku o zwrot wadium winien przeanalizować swoją sytuację w postępowaniu, ponieważ sam fakt jego złożenia skutkować będzie rozwiązaniem stosunku prawnego z wykonawcą wraz z utratą przez niego prawa do korzystania ze środków ochrony prawnej, o których mowa w dziale IX p.z.p.

Zamawiający, który otrzyma wniosek o zwrot wadium winien dokonać analizy, czy zaistniała jedna z okoliczności przewidziana w art. 98 ust. 2 p.z.p., skutkująca powstaniem obowiązku dokonania zwrotu wadium zgodnie z żądaniem wykonawcy.