Kremens Karolina, Zwolnienie świadka z tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarskiej, dziennikarskiej lub statystycznej w postępowaniu sądowym

Zwolnienie świadka z tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarskiej, dziennikarskiej lub statystycznej w postępowaniu sądowym

Zwolnienie świadka w postępowaniu sądowym z tajemnic zawodowych i funkcyjnych w odniesieniu do tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarskiej, dziennikarskiej lub statystycznej, zostało unormowane w art. 180 § 2-5 k.p.k. jako szczególny tryb w stosunku do procedury zwalniania świadka z obowiązku zachowania tajemnicy związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji opisanej w art. 180 § 1 k.p.k. Główną różnicą jest przyznanie stronom oraz świadkowi jako osobie, której postanowienie dotyczy, uprawnienia do złożenia zażalenia na postanowienie sądu zwalniające świadka z tajemnicy.

Zwolnienie świadka w postępowaniu sądowym z tajemnicy adwokackiej nie obejmuje tajemnicy obrończej, która objęta jest na mocy art. 170 § 1 k.p.k. bezwzględnym zakazem dowodowym. Zob. uchwała SN w składzie 7 sędziów z dnia 16 czerwca 1994 r., I KZP 5/94, OSNKW 1994, nr 7-8, poz. 41.

Procedura omawiająca przesłuchanie świadka w postępowaniu sądowym na okoliczność objętą tajemnicą notarialną, adwokacką, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarską, dziennikarską lub statystyczną dotyczy także biegłych (art. 197 § 3 k.p.k.), tłumaczy (art. 204 § 3 k.p.k.) oraz specjalistów (art. 206 § 1 k.p.k.).

Konieczność przesłuchania danej osoby w charakterze świadka na okoliczność objętą tajemnicą notarialną, adwokacką, radcy prawnego, doradcy podatkowego, lekarską, dziennikarską lub statystyczną może zaistnieć podczas przesłuchiwania tej osoby, ale także jeszcze zanim świadek zostanie wezwany do złożenia zeznań. Jeżeli kwestia ta pojawiła się w toku przesłuchania danej osoby w charakterze świadka, przesłuchanie należy przerwać i przeprowadzić procedurę umożliwiającą jego przesłuchanie na powyższe okoliczności objęte tajemnicą.

Postanowienie o zwolnieniu świadka z tajemnicy w postępowaniu sądowym wydaje sąd na posiedzeniu bez udziału stron.

Podjęcie decyzji przez sąd o przesłuchaniu osoby zobowiązanej do ta,jemnicy w charakterze świadka jest uzależnione od kumulatywnego zaistnienia dwóch przesłanek:

a. gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości,

b. okoliczność ta nie może być ustalona na podstawie innego dowodu

(zob. postanowienie SN z dnia 3 września 2008 r., WZ 52/08, OSNwSK 2008, nr 1, poz. 1750).

Ustawowe ograniczenia możliwości wydania postanowienia o zwolnieniu świadka z tajemnicy dotyczą tajemnicy zawodowej dziennikarza, w zakresie okoliczności umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, a także identyfikację osób udzielających informacji opublikowanych lub przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych. Jednakże, jeżeli informacje objęte tajemnicą dziennikarską podlegające powyższym ograniczeniom miałyby dotyczyć przygotowania, usiłowania bądź dokonania przestępstwa z art. 118, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 163, 166 i 252 k.k., wówczas ograniczenie to nie będzie obowiązywało.

Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.