Zgoliński Igor, Zmiana wysokości stawki dziennej grzywny w toku postępowania karnego skarbowego

Zmiana wysokości stawki dziennej grzywny w toku postępowania karnego skarbowego

Przepis art. 182 k.k.s. umożliwia sądowi dokonanie na etapie postępowania wykonawczego w ramach postępowania karnego skarbowego modyfikacji wysokości stawki dziennej grzywny orzeczonej za przestępstwo skarbowe. Ma to na celu umożliwienie skazanemu wywiązanie się z wykonania tej kary, bez konieczności zamiany tej kary na pracę społecznie użyteczną lub zastępczą karę pozbawienia wolności. Zmiana wysokości stawki dziennej w trybie określonym w art. 182 k.k.s. może nastąpić, gdy kumulatywnie spełnione są trzy przesłanki:

– kara grzywny została uiszczona lub ściągnięta w drodze egzekucji w części;

– zachodzi niemożność uiszczenia lub ściągnięcia pozostałej części tej kary w drodze egzekucji, co jest związane z istotną zmianą okoliczności uprzednio oddziałujących na ustalenie wysokości stawki dziennej oraz

– ustalono, że zmiana ta nastąpiła z przyczyn zależnych od skazanego.

Zmiana stawki odnosi się przy tym wyłącznie do nieuiszczonej dotąd części kary i nie ma wpływu na część już uiszczoną. Przez wzgląd na treść art. 182 k.k.s. sąd powinien mieć więc na uwadze zmienioną sytuację ekonomiczną sprawcy, gdyż w konsekwencji zapewni to zasilenie budżetu państwa wpływem pieniędzy z tytułu kary grzywny, jakkolwiek na niższym poziomie, niż to zostało pierwotnie ustalone w wyroku (por. V. Konarska-Wrzosek, Komentarz do art. 182 k.k.s. [w:] Kodeks karny skarbowy. Komentarz, I. Zgoliński (red.), Warszawa 2018, s. 1024). Co oczywiste, zmiana wysokości stawki dziennej kary grzywny powinna nastąpić tylko wtedy, gdy spowoduje faktyczne wykonanie tej kary. Przepis jest kolejnym przejawem dominującej funkcji kompensacyjnej w prawie karnym skarbowym. Prymat tej funkcji tym samym występuje na każdym etapie postępowania karnego skarbowego, począwszy od postępowania przygotowawczego, przez postępowanie jurysdykcyjne, a skończywszy na postępowaniu wykonawczym. Od strony stricte procesowej należy wskazać, że sąd orzeka postanowieniem na posiedzeniu. Na decyzję sądu przysługuje zażalenie na zasadach ogólnych.

Procedurę inicjuje zwykle wniosek skazanego o określenie przez sąd na nowo wysokości stawki dziennej kary grzywny. Zainicjować to postępowanie mogą także: obrońca skazanego, prokurator, finansowy organ postępowania przygotowawczego, a nawet sąd z urzędu (zob. art. 19 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny wykonawczy - dalej k.k.w. - w zw. z art. 178 § 1 i 2 k.k.s.).

Wniosek o określenie na nowo wysokości stawki dziennej kary grzywny powinien spełniać wymogi formalne z art. 119 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego - dalej k.p.k. - w zw. art. 113 k.k.s.:

1) oznaczenie organu, do którego jest skierowane, oraz sprawy, której dotyczy;

2) oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo;

3) treść wniosku z uzasadnieniem;

4) datę i podpis składającego pismo.

Dalsze czynności aktualizują się po otrzymaniu wniosku.