Skibińska Małgorzata, Zmiana podstawy zasiłku chorobowego w przypadku obniżenia wymiaru czasu pracy w związku z pojawieniem się COVID-19

Zmiana podstawy zasiłku chorobowego w przypadku obniżenia wymiaru czasu pracy w związku z pojawieniem się COVID-19

Zgodnie z art. 40 u.ś.p.u.s. w razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstało prawo do świadczenia chorobowego lub w okresie 12 miesięcy poprzedzających powstanie tego uprawnienia. Przepisy ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadziły w zakresie stosowania wskazanego przepisu wyjątki, w których nie dokonuje się przeliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Ponadto przewidują rozwiązania umożliwiające dokonanie przeliczenia zasiłków już wypłaconych, które były ustalone z uwzględnieniem regulacji wynikającej z art. 40 u.ś.p.u.s.

Zgodnie z art. 40 u.ś.p.u.s. w razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru świadczenia chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstało prawo do świadczenia chorobowego lub w okresie 12 miesięcy poprzedzających powstanie tego uprawnienia.

Przepisy ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych określają wyjątki, w których nie dokonuje się przeliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, mimo że pracownik rozchorował się w miesiącu, w którym nastąpiło obniżenie wymiaru czasu pracy, czy też w okresie 12 miesięcy poprzedzających chorobę. Wyjątki dotyczą osób, którym obniżono wymiar czasu pracy lub wprowadzono mniej korzystne warunki zatrudnienia w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Ponadto, żeby zastosować omawiany wyjątek, pracownik musiałby w okresie wcześniejszym pobierać zasiłek chorobowy.

Ważne!

Od 16 grudnia 2020 r. zmieniły się zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, który przysługuje w czasie ciąży oraz zasiłku macierzyńskiego osobom, którym pracodawca obniżył wymiar czasu pracy w związku z COVID19. Nowe zasady polegają na tym, że przy ustalaniu podstawy wymiaru tych zasiłków  przysługujących osobom, którym na podstawie art. 15g, 15zf, 15gb lub 15zzzzzo ust. 2 ustawy o COVID-19 pracodawca obniżył wymiar czasu pracy lub wprowadził mniej korzystne warunki zatrudnienia niż wynikające z umowy o pracę:

– nie stosuje się przepisu art. 40 ustawy zasiłkowej

oraz

– nie uwzględnia się okresów obniżonego wymiaru czasu pracy.

Wyłączenie stosowania przepisu art. 40 ustawy zasiłkowej oznacza, że do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku nie przyjmuje się wyłącznie wynagrodzenia po zmianie wymiaru czasu pracy, a więc zmiana etatu nie powoduje skrócenia okresu, z którego podstawa wymiaru zasiłków jest ustalana. To, że nie uwzględnia się okresów obniżonego wymiaru czasu pracy oznacza, że przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku:

– wyłącza się wynagrodzenie pracownika za miesiące, w których wykonywał pracę w obniżonym wymiarze czasu pracy,

– przyjmuje się wynagrodzenie za pełne kalendarzowe miesiące sprzed obniżenia etatu (lub ustalenia mniej korzystnych warunków zatrudnienia), z okresu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, ustalonych zgodnie z przepisami ustawy zasiłkowej.

Przykład

Pracownica zatrudniona jest w firmie kosmetycznej, 10 grudnia 2020 r. urodziła dziecko i nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego. Pracodawca od 15 maja 2020 r. na podstawie art. 15g ustawy o COVID-19 zmienił jej wymiar czasu pracy z całego etatu na 0,9 etatu.

Ponieważ przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłków nie uwzględnia się okresów obniżonego wymiaru czasu pracy, do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego:

– nie przyjmuje się wynagrodzenia za wszystkie miesiące, w których wymiar czasu pracy był obniżony, także przez część miesiąca, tj. wynagrodzenia za okres od maja do listopada 2020 r.

– przyjmuje się wynagrodzenie za pozostałe miesiące z okresu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, tj. od grudnia 2019 r. do kwietnia 2020 r.