Dauter Bogusław, Złożenie załącznika do protokołu

Złożenie załącznika do protokołu

Załącznik do protokołu ma na celu uzupełnienie jego treści przez bardziej precyzyjne sformułowanie wypowiedzi, jakie złożone zostały na posiedzeniu. Ponadto daje stronie możliwość utrwalenia swojej wypowiedzi merytorycznej na rozprawie, która co do zasady nie jest zamieszczana w protokole. Załącznik powinien być sporządzony w formie pisemnej oraz zawierać podpis strony, która go składa. Po dołączeniu załącznika do akt sprawy staje się on integralną częścią protokołu posiedzenia. Niniejsza procedura wskazuje na tryb składania, formę oraz treść jaką powinien zawierać załącznik.

Z dniem 31 maja 2019 r. wraz z wejściem w życie art. 4 ustawy z dnia 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 183 ze zm.), a także ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 934), które wprowadzają informatyzację postępowania sądowoadministracyjnego, strona może złożyć załącznik do protokołu w formie dokumentu elektronicznego.

Strona postępowania może złożyć załącznik do protokołu, w którym mogą się znaleźć jedynie wypowiedzi (wnioski, oświadczenia, uzupełnienia i sprostowania wniosków i oświadczeń) rzeczywiście składane na posiedzeniu. Załącznik do protokołu ma na celu uzupełnienie jego treści przez bardziej precyzyjne sformułowanie wypowiedzi, jakie złożone zostały na posiedzeniu. Załącznik ten nie musi czynić zadość warunkom przewidzianym dla pisma procesowego w rozumieniu art. 45–47 p.p.s.a. (por. H. Knysiak-Molczyk [w:] T. Woś (red.), H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2011, s. 513).

Załącznik ma formę pisemną, musi wskazywać protokół rozprawy, którego dotyczy oraz zawierać podpis osoby, która go sporządziła. Jest integralną częścią protokołu, co oznacza, że w części, której dotyczy, powinien dokładnie odzwierciedlać przebieg posiedzenia (por. B. Dauter, Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2011, s. 364).

Załącznik do protokołu rozprawy nie ma znaczenia autonomicznego, a jego rola jest pomocniczą w stosunku do obowiązującej zasady ustności rozprawy. Załącznik powinien się ograniczać do zreferowania i streszczenia ustnych wywodów i wniosków uprzednio przedstawionych na rozprawie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2003 r., I CK 229/02, Biuletyn X SN 2004, nr 4, poz. 9).

Strona składa załącznik do protokołu w toku rozprawy, nie później jednak niż przed ogłoszeniem wyroku. Istotą każdej wypowiedzi, w tym zawartej w załączniku, jest to, by została uwzględniona przez sąd przy orzekaniu w sprawie. Wypowiedź złożona po tej dacie pozostaje bez wpływu na treść rozstrzygnięcia. Można dopuścić sytuację, że sąd na wniosek strony odroczy publikację wyroku i zakreśli jej termin na złożenie załącznika, dając jej tym samym możliwość skorzystania z uprawnienia zawartego w art. 104 p.p.s.a. (por. B. Dauter, op. cit., s. 365).

Gdy strona jest reprezentowana przez pełnomocnika będącego adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub rzecznikiem patentowym przewodniczący może zażądać złożenia załącznika w zakreślonym terminie. Podmioty te mają obowiązek, z mocy art. 66 § 1 p.p.s.a., odpis załącznika doręczyć występującym w sprawie pełnomocnikom profesjonalnym. Termin ten powinien zostać wyznaczony w ten sposób, aby złożenie załącznika do protokołu nastąpiło najpóźniej na następnym posiedzeniu, a w przypadku złożenia załącznika do protokołu z ostatniego posiedzenia sądu w danej instancji - do chwili wydania orzeczenia w sprawie. Termin do złożenia załącznika jest terminem sądowym, może zatem ulec skróceniu lub przedłużeniu. Złożenie załącznika z uchybieniem zakreślonego terminu powoduje jego pominięcie - por. art. 85 p.p.s.a. (por. H. Knysiak-Molczyk, op. cit., s. 514; J.P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2012, s. 289–290).

Załącznik do protokołu nie podlega opłacie.

Z dniem 31 maja 2019 r. strona może złożyć załącznik do protokołu w formie dokumentu elektronicznego do elektronicznej skrzynki podawczej sądu. Opisany warunek nie zostanie spełniony w przypadku wysłania takiego pisma do sądu na jego adres elektroniczny (adres e-mail). Pismo takie, oprócz wymogów formalnych pisma w postaci papierowej, musi zawierać adres elektroniczny oraz zostać podpisany przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Jeżeli pismo to jest pierwszym pismem procesowym strony, należy podać numer odpowiedniego identyfikatora, tj. numer PESEL - w przypadku osób fizycznych, a w przypadku osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej - numer KRS, REGON lub NIP. Datą wniesienia takiego pisma jest określona w urzędowym poświadczeniu odbioru data wprowadzenia pisma do systemu teleinformatycznego sądu (art. 83 § 5 p.p.s.a.) (szerzej zob. procedura: Wniesienie pisma procesowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej).

Zgodność załącznika z rzeczywistym przebiegiem posiedzenia stwierdza przewodniczący składu orzekającego w drodze zarządzenia. Przewodniczący może zarządzić dołączenie załącznika do protokołu, żądać jego zmiany i w tym celu zwrócić go stronie bądź odmówić dołączenia załącznika do protokołu (por. H. Knysiak-Molczyk, op. cit., s. 514).

Zdaniem A. Zielińskiego, załącznik nie musi być podpisany przez przewodniczącego ani przez protokolanta (por. A Zieliński, Załącznik do protokołu posiedzenia sądu (art. 161 k.p.c.), PS 1994, nr 3, s. 25).