Godlewska Katarzyna, Zgłaszanie podejrzenia lub rozpoznania zakażenia bądź choroby zakaźnej

Zgłaszanie podejrzenia lub rozpoznania zakażenia bądź choroby zakaźnej

Procedura opisuje fragment postępowania w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia

lub choroby zakaźnej oraz w przypadku stwierdzenia zgonu z powodu choroby zakaźnej.

Oprócz obowiązku zgłoszenia, postępowanie to obejmuje również obowiązki dotyczące pouczenia

i przekazania określonych informacji, które zostały opisane w procedurze pt. „Działania w przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakażenia lub choroby zakaźnej”. Ponadto w przypadku, gdy podejrzenie lub rozpoznanie dotyczy choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej, stanowiącej zagrożenie dla zdrowia publicznego, należy podjąć czynności opisane w procedurze „Działania w przypadku podejrzenia lub rozpoznania choroby szczególnie niebezpiecznej i wysoce zakaźnej”.

Obowiązek zgłaszania podejrzenia lub rozpoznania dotyczy zakażeń i chorób zakaźnych, wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 10 lipca 2013 r. w sprawie zgłoszeń podejrzenia lub rozpoznania zakażenia, choroby zakaźnej lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej (Dz. U. poz. 848) - dalej r.z.ch.

W wykazie zostały wymienione:

1) bąblowica i wągrzyca;

2) biegunki o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej u dzieci do lat 2;

3) błonica;

4) borelioza z Lyme;

5) bruceloza;

6) chlamydiozy - przenoszone drogą płciową;

7) cholera;

8) choroba Creutzfeldta-Jakoba i inne encefalopatie gąbczaste;

9) czerwonka bakteryjna;

10) dur brzuszny i zakażenia pałeczkami durowymi;

11) dury rzekome A, B, C i zakażenia pałeczkami rzekomodurowymi;

12) dur wysypkowy (w tym choroba Brill-Zinssera) i inne riketsjozy;

13) dżuma;

14) giardioza;

15) gorączka Q;

16) gruźlica i inne mikobakteriozy;

17) grypa (w tym grypa ptaków u ludzi) - wyłącznie w przypadku zachorowań potwierdzonych dodatnim wynikiem badań laboratoryjnych mających na celu izolację wirusa grypy lub wykrycie kwasu nukleinowego wirusa grypy;

18) inwazyjne zakażenia Neisseria meningitidis;

19) inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae;

20) inwazyjne zakażenia Streptococcus pyogenes;

21) inwazyjne zakażenie Haemophilus influenzae;

22) jersinioza;

23) kampylobakterioza;

24) kiła;

25) kryptosporydioza;

26) krztusiec;

27) legioneloza;

28) leptospirozy;

29) listerioza;

30) nagminne zapalenie przyusznic (świnka);

31) nosacizna;

32) odra;

33) ornitozy;

34) ospa prawdziwa;

35) ospa wietrzna;

36) ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis);

37) ostre porażenia wiotkie, w tym zespół Guillaina-Barrego - u dzieci do 15 roku życia;

38) płonica;

39) pryszczyca;

40) różyczka i zespół różyczki wrodzonej;

41) rzeżączka;

42) salmonelozy inne niż wywołane przez pałeczki Salmonella Typhi i Salmonella Paratyphi A, B, C;

43) tężec;

44) toksoplazmoza wrodzona;

45) tularemia;

46) wąglik;

47) wirusowe gorączki krwotoczne, w tym żółta gorączka;

48) wirusowe zapalenia wątroby (A, B, C, inne) oraz zakażenia wywołane przez wirusy zapalenia wątroby;

49) włośnica;

50) wścieklizna;

51) zakażenia żołądkowo-jelitowe oraz zatrucia pokarmowe o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej;

52) zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV) i zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS);

53) zakażenie wirusem zachodniego Nilu;

54) zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu o etiologii infekcyjnej lub nieustalonej;

55) zatrucie jadem kiełbasianym (botulizm);

56) zespół hemolityczno-mocznicowy i inne postaci zakażenia werotoksycznymi pałeczkami Escherichia coli (STEC/ VTEC);

57) zespół ostrej niewydolności oddechowej (SARS);

58) zimnica (malaria).

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 947) - dalej u.z.z.z. - obowiązek zgłoszenia podejrzenia lub rozpoznania choroby zakaźnej lub zakażenia spoczywa na lekarzu lub felczerze. Jednak, gdy zgłoszenie dotyczy zakażenia lub choroby zakaźnej u osoby przyjmowanej z tego powodu do szpitala lub poddanej hospitalizacji

z innych przyczyn, u której rozpoznano zakażenie lub chorobę zakaźną, obowiązek, zgłoszenia spoczywa na kierowniku szpitala (art. 27 ust. 2 u.z.z.z.).

Zgłoszenie zawiera następujące dane osoby, u której podejrzano lub rozpoznano zakażenie, chorobę zakaźną lub stwierdzono zgon z tego powodu:

1) imię i nazwisko;

2) datę urodzenia;

3) numer PESEL, a w przypadku, gdy osobie nie nadano tego numeru - serię i numer paszportu albo numer identyfikacyjny innego dokumentu, na podstawie którego jest możliwe ustalenie danych osobowych;

4) płeć;

5) adres miejsca zamieszkania;

6) rozpoznanie kliniczne zakażenia lub choroby zakaźnej, charakterystykę podstawowych objawów klinicznych, okoliczności wystąpienia zakażenia, zachorowania lub zgonu z powodu zakażenia lub choroby zakaźnej, ze szczególnym uwzględnieniem czynników ryzyka, charakterystyki biologicznego czynnika zakaźnego, oraz inne informacje niezbędne do sprawowania nadzoru epidemiologicznego, zgodnie z zasadami współczesnej wiedzy medycznej (art. 27 ust. 4 u.z.z.z.).

WAŻNE: należy wskazać, iż przekazanie powyższych danych nie narusza przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z późn. zm.) - dalej u.o.d.o. Zgodnie z art. 27 ust. 2 pkt 2 u.o.d.o. przetwarzanie danych osobowych (szczególnie, którymi są m.in. dane o stanie zdrowia), jest dopuszczalne m.in. wtedy, gdy przepis szczególny innej ustawy zezwala na ich przetwarzanie bez zgody osoby, której dane dotyczą, a przetwarzanie stwarza pełną gwarancję ich ochrony. W tym przypadku przepisem szczególnym jest przepis art. 27 ust. 1 u.z.z.z. (por. wyjaśnienie GIODO http://www.giodo.gov.pl/342/id_art/2977/j/pl).

Należy wskazać, że na podstawie art. 41 u.z.z.z. osoba zakażona HIV lub chora na AIDS może zastrzec dane zawarte w zgłoszeniu umożliwiające jej identyfikację.

W takim przypadku zgłoszenie zawiera:

1) inicjały imienia i nazwiska lub hasło;

2) wiek;

3) płeć;

4) nazwę powiatu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania;

5) rozpoznanie kliniczne zakażenia lub choroby zakaźnej oraz drogę zakażenia.

Wzór formularza zgłoszenia podejrzenia lub rozpoznania zakażenia i choroby zakaźnej, stanowi załącznik do r.z.ch. (załącznik 2), przy czym prawodawca przewidział odrębne wzory dla zgłoszenia podejrzenia lub rozpoznania gruźlicy (załącznik 3 do r.z.ch.), chorób przenoszonych drogą płciową (załącznik 4 r.z.ch.), a także dla podejrzenia lub rozpoznania zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV), zachorowania na zespół nabytego niedoboru odporności (AIDS), zgonu osoby zakażonej HIV lub chorej na AIDS (załącznik 5 r.z.ch.).

Dla sprawowania skutecznego nadzoru epidemiologicznego przez właściwe organy istotnym jest, aby dane zawarte w zgłoszeniach były kompletne

i rzetelne. W praktyce zdarzają się jednak zgłoszenia, które zawierają uchybienia dotyczące m.in. wpisywania kodu ICD-10, podstaw rozpoznania, podania daty zachorowania (wystąpienia pierwszych objawów, która powinna być datą taką samą lub wcześniejszą niż data rozpoznania), podanie nazwy i adresu zakładu pracy lub nauki oraz zaznaczenie, czy pacjent jest

kierowany do szpitala, a jeśli tak to wskazanie danych tego szpitala.