Gil Izabella, Zbieg wniosku restrukturyzacyjnego i wniosku o ogłoszenie upadłości

Podstawą wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego jest niewypłacalność albo zagrożenie niewypłacalnością (por. art. 6 pr. rest.). Przesłanką wszczęcia postępowania upadłościowego jest niewypłacalność (por. art. 10 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 2171 z późn. zm.) - dalej pr. up.). Z tej przyczyny może dochodzić do zbiegu wniosków o wszczęcie postępowania upadłościowego i postępowania restrukturyzacyjnego (por. R. Adamus [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Legalis 2015, art. 11, nb 2).

Jeśli w stosunku do dłużnika zostanie ogłoszona upadłość i otwarte postępowanie restrukturyzacyjne, to mamy do czynienia już nie ze zbiegiem wniosków, ale ze zbiegiem postępowań. Wówczas z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości sąd umarza postępowanie restrukturyzacyjne (por. art. 325 ust. 1 pkt 4 pr. rest.) (zob. A. Hrycaj [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, P. Filipiak (red.), A. Hrycaj (red.), LEX 2017, art. 12 pkt 24).

Nadto przepisy regulujące zbieg wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku restrukturyzacyjnego nie mają zastosowania, gdy do ogłoszenia upadłości doszło po zatwierdzeniu układu. W takim przypadku z dniem uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości układ wygasa z mocy prawa (art. 178 pr. rest.) (por. B. Groele, A. Hrycaj [w:] Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, t. 6, System Prawa Handlowego, A. Hrycaj (red.), A. Jakubecki (red.), A. Witosz (red.),  Warszawa 2016, s. 117–118).

Zawiadomienie sądu upadłościowego o złożeniu wniosku restrukturyzacyjnego ma zapewnić realizację zasady pierwszeństwa rozpoznania wniosku restrukturyzacyjnego przed wnioskiem o ogłoszeniu upadłości, dlatego zawiadomienie to powinno nastąpić niezwłocznie.

Postanowienie o zawiadomieniu sądu upadłościowego o złożeniu wniosku restrukturyzacyjnego wydawane jest na posiedzeniu niejawnym (art. 194 ust. 1 pr. rest.). Z uwagi na niezaskarżalność postanowienia o zawiadomieniu sądu upadłościowego o złożeniu wniosku restrukturyzacyjnego, nie podlega ono uzasadnieniu (art. 357 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1822 z późn. zm.) w zw. z art. 209 pr. rest.) (por. A. Hrycaj [w:] Prawo…, art. 12 pkt 2–4).

W doktrynie wskazuje się, że gdy sądy upadłościowy i restrukturyzacyjny są elementami tego samego wydziału sądu gospodarczego, przekazanie tej wiedzy odbędzie się w formie zwykłego zarządzenia przewodniczącego (por. P. Zimmerman [w:] Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Legalis 2016, art. 12, nb 1).

Zasadą jest, że w przypadku zgłoszenia wniosku restrukturyzacyjnego i wniosku o ogłoszenie upadłości sąd w pierwszej kolejności rozpoznaje wniosek restrukturyzacyjny. Odpowiednikiem art. 11 pr. rest. jest art. 9b ust. 1 pr. up. Uzasadnieniem tożsamej regulacji w prawie restrukturyzacyjnym i prawie upadłościowym jest założenie, że art. 9b pr. up. stanowi dyrektywę skierowaną do sądu upadłościowego, podczas gdy art. 11 pr. rest. reguluje działania sądu restrukturyzacyjnego^. (por. A. Hrycaj [w:] Prawo…, art. 12, pkt 21).