Dauter Bogusław, Zażalenie w przedmiocie kosztów sądowych

Zażalenie w przedmiocie kosztów sądowych

1. Przepis art. 227 § 1 p.p.s.a. nadaje stronie prawo do zaskarżenia wszelkich postanowień sądu pierwszej instancji lub zarządzeń przewodniczącego w przedmiocie kosztów sądowych. Ustawodawca umożliwił zaskarżenie każdego z zarządzeń i postanowień, które zostały wydane na podstawie zawartych w dziale V p.p.s.a. przepisów rozdziału 2 „Koszty sądowe”.

2. Ze wskazanym zażaleniem ustawodawca nie powiązał warunku jego sporządzenia przez profesjonalnego pełnomocnika. Pismo powinno spełniać wymogi pisma procesowego (art. 46 i art. 47 p.p.s.a.) oraz zawierać wskazanie zaskarżonego aktu, wniosek strony oraz jego uzasadnienie. Środek zaskarżenia wnosi się do Naczelnego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie siedmiu dni od doręczenia zaskarżonego rozstrzygnięcia.

3. Doręczenie stronie wezwania do uiszczenia wpisu w określonej wysokości od pisma procesowego jest traktowane na równi z doręczeniem odpisu zarządzenia przewodniczącego w tym przedmiocie, w związku z tym wraz z doręczeniem wezwania zaczyna się bieg terminu do wniesienia zażalenia.

4. Zgodnie z art. 227 § 2 p.p.s.a. wskazane zażalenie jest wolne od opłat, podobnie jak większość środków zaskarżenia dotyczących kosztów (por. art. 220 § 4, art. 261 p.p.s.a.) - przepis mówi o postanowieniach (zarządzeniach) w przedmiocie kosztów sądowych, nie zawiera natomiast szerszego zwrotu „koszty postępowania”, zatem zwolnienie od ponoszenia opłat od wskazanego środka zaskarżenia należy rozumieć ściśle jako ograniczone do rozstrzygnięć w przedmiocie kosztów sądowych, a interpretacja rozszerzająca tego przepisu z uwagi na treść art. 199 p.p.s.a. jest niezasadna (por. postanowienie NSA z dnia 26 maja 2011 r., I FZ 129/11).

5. Z uwagi na usytuowanie art. 227 p.p.s.a. w dziale V „Koszty postępowania” rozdział 2 „Koszty sądowe” oddział 1 „Przepisy ogólne” przepis ten nie ma także zastosowania do rozdziału 3 „Zwolnienie od kosztów sądowych”. Wyjątek od tej zasady wprowadzono uchwałą składu siedmiu sędziów NSA z dnia 30 listopada 2009 r., I GPS 1/09, dopuszczając zażalenie na postanowienie WSA odrzucające sprzeciw wniesiony od postanowienia referendarza sądowego w przedmiocie odmowy przyznania prawa pomocy.

6. Brak zaskarżenia zarządzenia wzywającego do uzupełnienia wpisu od skargi kasacyjnej pozbawia stronę prawa skutecznego zakwestionowania istnienia wartości przedmiotu zaskarżenia na dalszym etapie postępowania (por. postanowienie NSA z dnia 12 czerwca 2008 r., II FZ 226/08).

7. Na zarządzenie przewodniczącego w zakresie sprawdzenia wartości przedmiotu zaskarżenia oznaczonej w piśmie zażalenie nie przysługuje. Nie można bowiem uznać, że zarządzenie, o którym mowa w art. 218 p.p.s.a, dotyczy kosztów sądowych w rozumieniu art. 227 § 1 p.p.s.a. Strona może kwestionować ustalenia przewodniczącego w powyższym zakresie w zażaleniu na wydane następnie zarządzenie wzywające do uiszczenia opłaty sądowej (art. 220 § 1 i art. 227 § 1 p.p.s.a.) (por. postanowienie NSA z dnia 20 sierpnia 2013 r., I FZ 353/13).

Zażalenie jest rozpoznawane na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu zażaleniowym nie obowiązuje zasada związania granicami środka odwoławczego (zob. art. 183 § 1 p.p.s.a.), gdyż nie ma obowiązku przytaczania podstaw zażalenia (art. 194 § 3 p.p.s.a.; B. Gruszczyński, Komentarz do art. 197 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (w:) B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LEX/el. 2011).

Sąd uwzględnia zażalenie na podstawie art. 185 § 1 w zw. art. 197 § 2 p.p.s.a. lub art. 188 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a. Natomiast podstawę oddalenia zażalenia stanowi art. 184 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a.