Wiśniewski Paweł, Zawieszenie postępowania (wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego)

Zawieszenie postępowania (wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego)

Zarządca sukcesyjny może pozywać i być pozywany w sprawach wynikających z wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej lub prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku. Zarządca sukcesyjny działa w imieniu własnym, lecz na rzecz właściciela przedsiębiorstwa w spadku (art. 21 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz.U. z 2018 r., poz. 1629)).

Zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz.U. z 2018 r., poz. 1629), zarząd sukcesyjny wygasa z:

1) upływem dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy, jeżeli w tym okresie żaden ze spadkobierców przedsiębiorcy nie przyjął spadku ani zapisobierca windykacyjny nie przyjął zapisu windykacyjnego, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo albo udział w przedsiębiorstwie, chyba że zarządca sukcesyjny działa na rzecz małżonka przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku;

2) dniem uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia albo wydania europejskiego poświadczenia spadkowego, jeżeli jeden spadkobierca albo zapisobierca windykacyjny nabył przedsiębiorstwo w spadku w całości;

3) dniem nabycia przedsiębiorstwa w spadku w całości przez jedną osobę, o której mowa w art. 3 pkt 3;

4) upływem miesiąca od dnia wykreślenia zarządcy sukcesyjnego z CEIDG, chyba że w tym okresie powołano kolejnego zarządcę sukcesyjnego;

5) dniem ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy;

6) dniem dokonania działu spadku obejmującego przedsiębiorstwo w spadku;

7) upływem dwóch lat od dnia śmierci przedsiębiorcy.

Wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego stanowi obligatoryjną przyczynę zawieszenia postępowania z urzędu.

Postanowienie zaskarżalne zażaleniem do sądu drugiej instancji (art. 394 § 1 pkt 5 k.p.c.). Patrz również Wniesienie zażalenia

W sentencji postanowienia wskazuje się przepis stanowiący podstawę prawną rozstrzygnięcia (art. 178¹ k.p.c.).

Jeżeli sąd dowiaduje się o okolicznościach skutkujących wygaśnięciem zarządu sukcesyjnego oraz o następcach prawnych zmarłego przedsiębiorcy, to powinien wydać postanowienie o zawieszeniu postępowania i jednocześnie o jego podjęciu. Zawieszenie postępowania z mocą wsteczną chroni bowiem stronę przed niekorzystnymi skutkami czynności procesowych lub konsekwencjami upływu terminów w okresie, w którym istniała przyczyna zawieszenia.

Zawieszając postępowanie, sąd z urzędu uchyla orzeczenia wydane po wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego, chyba że nastąpiło to po zamknięciu rozprawy (art. 174 § 2 k.p.c.). Uchyleniu podlegają zarówno postanowienia kończące i niekończące postępowanie, jak i wyroki. Nie ma przy tym znaczenia czy chodzi o wyrok wstępny, częściowy, zaoczny czy końcowy. Natomiast w wypadku wyroku łącznego wydanego w połączonych sprawach dotyczących różnych podmiotów podlega on uchyleniu tylko w zakresie rozstrzygnięcia odnoszącego się do zarządcy sukcesyjnego.

Zawieszenie postępowania i uchylenie orzeczeń nie wchodzi jednak w grę po prawomocnym zakończeniu postępowania (tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 maja 2018 r., I CSK 673/17, Lex nr 2508611).

Skutki zawieszenia postępowania:

– odwołanie przez przewodniczącego wyznaczonej rozprawy, bądź odroczenie rozprawy przez sąd, gdy przyczyna zawieszenia ujawniła się na rozprawie,

– wstrzymanie biegu terminów sądowych i ustawowych (art. 179 § 2 k.p.c.),

– sąd podejmuje jedynie czynności mające na celu podjęcie postępowania albo zabezpieczenie powództwa lub dowodu (art. 179 § 3 zd. pierwsze k.p.c.),

– czynności stron, niezwiązane z podjęciem postępowania albo zabezpieczeniem powództwa lub dowodu, nie wywołują skutków, aż do chwili podjęcia postępowania (art. 179 § 3 zd. drugie k.p.c.).