Kasiński Jarosław, Zawieszenie postępowania w ramach wstępnej kontroli oskarżenia

Zawieszenie postępowania w ramach wstępnej kontroli oskarżenia

Prezes sądu (ewentualnie, na mocy art. 93 § 2 k.p.k., przewodniczący wydziału bądź upoważniony sędzia; w dalszej części, gdy mowa będzie o prezesie sądu, chodzić też będzie o wskazane tu podmioty) może z urzędu posiąść wiedzę o wystąpieniu w konkretnym postępowaniu przesłanek, które skutkować powinny jego zawieszeniem. Chodzić tu może o okoliczności, o których mowa w szczególności w art. 22 § 1 k.p.k., a zatem, gdy zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowania. Zauważyć wszakże należy, iż ujawnienie się niektórych okoliczności, związaną z koniecznością uzyskania dowodów takich jak np. opinia biegłego w sprawie o skomplikowanym charakterze, przesłuchanie świadka w drodze międzynarodowej pomocy prawnej itp., stanowiących długotrwałą przeszkodę uniemożliwiającą postępowanie, z racji szczególnego etapu postępowania (po wniesieniu aktu oskarżenia a przed otwarciem przewodu sądowego), skutkować winno nie zawieszeniem postępowania, lecz przekazaniem sprawy prokuratorowi w celu uzupełnienia śledztwa lub dochodzenia, co winno nastąpić gdy akta sprawy wskazują na istotne braki tego postępowania, zwłaszcza na potrzebę poszukiwania dowodów, zaś dokonanie niezbędnych czynności przez sąd powodowałoby znaczne trudności. (art. 344a § 1 k.p.k.) Jednak ustawodawca wskazał także inne podstawy zawieszenia, np. art. 11 § 2 k.p.k.(w ramach stosowania umorzenia absorpcyjnego), art. 61 § 1 k.p.k. (w razie śmierci oskarżyciela prywatnego), czy też art. 58 § 2 k.p.k. (w razie śmierci oskarżyciela posiłkowego subsydiarnego). Przesłanki zawieszenia wynikać również mogą z ustaw szczególnych, np. ustawy o Trybunale Stanu (art. 11 ust. 4), czy ustawy o świadku koronnym (art. 7).

Potrzeba rozważenia kwestii zawieszenia postępowania wynikać może również z działań podejmowanych przez strony procesu, np. oskarżonego, który zapoznał się z odpisem aktu oskarżenia doręczonym mu w trybie art. 338 § 1 k.p.k. Strony procesu mogą bowiem skierować do sądu wniosek, w którym domagać się będą zawieszenia postępowania. Wniosek ten nie jest wiążący dla prezesa sądu. W wyniku jego złożenia nie ma on więc obowiązku kierować sprawy na posiedzenie w trybie art. 339 k.p.k., ale oczywiście winien się z nim zapoznać i rozważyć, czy zachodzi potrzeba takiego skierowania (zob. L.K. Paprzycki, Komentarz aktualizowany do art. 339 Kodeksu postępowania karnego, LEX 2015/el., uwaga 3.).

Trzeba jednak od razu podkreślić, że czynności prezesa sądu w trybie art. 339 k.p.k. dokonywane są z urzędu. Nawet zatem, gdyby strona złożyła stosowny wniosek, który następnie stanie się dla prezesa sądu swoistym impulsem do działania, to i tak, zgodnie z brzmieniem art. 9 § 2 k.p.k., wszelkie czynności organu procesowego wywołane owym wnioskiem strony traktowane być muszą jako podjęte z urzędu.

Z uwagi na to, że wniosek strony traktować należy jedynie jako impuls dla organu procesowego do działania, gdy prezes sądu nie zamierza kierować sprawy na posiedzenie w trybie art. 339 k.p.k., nie zachodzi potrzeba wydawania zarządzenia odmawiającego uwzględnienia wniosku (zob. P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. II, Warszawa 2011, s. 348).