Stefański Ryszard A., Zarządzenie zatrzymania i przymusowego doprowadzenia biegłego tytułem kary porządkowej

Zarządzenie zatrzymania i przymusowego doprowadzenia biegłego tytułem kary porządkowej

Niezależnie od nałożenia kary pieniężnej w wypadku nieusprawiedliwionego niestawiennictwa na wezwanie lub wydalenia się z miejsca czynności przed jej zakończeniem, sąd lub prokurator może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie świadka.

Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie ma charakter sankcji wymuszającej i zmierza do wymuszenia stawiennictwa osoby, która nie stawiła się na wezwanie i jest stosowane po to, by umożliwić wykonanie czynności procesowej. Nie ma na celu wywarcia represji w stosunku do osoby, która nie stawia się na wezwanie, ale umożliwienie przeprowadzenia czynności procesowej, która pod nieobecność osoby wezwanej do stawiennictwa nie może być przeprowadzona. Osoba może być doprowadzona niezwłocznie na to samo posiedzenie, na które była wezwana lub na następny jego termin (M. Wąsek-Wiaderek, Standard „niezwłoczności” doprowadzenia osoby zatrzymanej przed sędziego i prawo do „osądzenia w rozsądnym terminie albo zwolnienia na czas postępowania” w świetle art. 5 ust. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w: Ius et lex. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Adama Strzembosza, pod red. A. Dębińskiego, A. Grześkowiaka, K. Wiaka, Lublin 2002, s. 501).

Doprowadzenie biegłego, tłumacza lub specjalisty może mieć miejsce verba legis „tylko wyjątkowo”. Oznacza to, że może być uzasadnione w wypadku, gdy nie może być powołana w takim charakterze inna osoba, co może mieć miejsce wówczas, gdy jej zastąpienie mogłoby spowodować znaczne utrudnienie postępowania, np. w wyniku konieczności opracowania pracochłonnej opinii przez innego biegłego. W innych wypadkach powinno się rezygnować z usług tej osoby i powołać inną. Zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie może być zarządzone przez sąd lub prokuratora.

Osoba zatrzymana nie może być jednak pozbawiona wolności dłużej, niż to jest niezbędne w celu doprowadzenia na miejsce czynności. Zatrzymanie ustaje z chwilą doprowadzenia zatrzymanego do organu procesowego.

Dla dobra postępowania lepiej zrezygnować z wezwanego biegłego, tłumacza lub specjalisty, niż skłaniać te osoby do subordynacji, czynności procesowe bowiem wykonywane przez osoby ukarane mogą być dotknięte wadami i wpływać ujemnie na przebieg postępowania.