Wiśniewski Jarosław T., Zajęcie wierzytelności dłużnika

Zajęcie wierzytelności dłużnika

Informacji o przysługującej mu wierzytelności może udzielić sam dłużnik po wezwaniu do złożenia wyjaśnień (art. 801 k.p.c.).

Na czynność komornika przysługuje skarga do sądu rejonowego (art. 767 k.p.c.). Patrz również Wniesienie skargi na czynności komornika.

Osobę zobowiązaną względem dłużnika określa się mianem poddłużnika lub trzeciodłużnika.

W skierowanym do poddłużnika wezwaniu komornik sądowy zakazuje uiszczania świadczenia dłużnikowi, wzywając poddłużnika do złożenia świadczenia komornikowi lub na rachunek depozytowy Ministra Finansów (art. 896 § 1 pkt 2 k.p.c.).

Jednocześnie komornik zobowiązuje poddłużnika do złożenia w ciągu tygodnia oświadczenia, o którym mowa w art. 896 § 2 k.p.c., a w szczególności udzielenia informacji o stanie wierzytelności bądź ewentualnych przyczynach odmowy dokonania zapłaty (z tym że art. 896 § 2 k.p.c. nie znajduje zastosowania, jeżeli zajęcie dotyczy wierzytelności z tytułu nadplaty lub zwrotu podatku – zob. art. 902² § 1 k.p.c.).

Jeżeli egzekucja dotyczy świadczeń alimentacyjnych, rentowych lub innych świadczeń powtarzających się, albo świadczenia pieniężnego w walucie obcej, komornik informuje o charakterze egzekwowanych świadczeń (art. 896 § 1 pkt 1¹ k.p.c.). W wypadku bowiem, gdy dojdzie do zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej wymienionych świadczeń, a świadczenie nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych należności, poddłużnik zobowiązany jest uiścić świadczenie na rzecz sądowego organu egzekucyjnego (art. 896 § 1 pkt 3b k.p.c.).

Wezwanie powinno zawierać numer PESEL, NIP lub REGON dłużnika, jeżeli numery te zostały dłużnikowi nadane, a w razie konieczności także inne dane niezbędne do identyfikacji jego tożsamości (art. 760² k.p.c.).

Dokonując zajęcia wierzytelności, komornik zawiadamia o tym dłużnika, informując go w szczególności, że nie wolno mu odbierać żadnego świadczenia od poddłużnika ani rozporządzać zajętą wierzytelnością i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem. W razie naruszenia opisanych zakazów dłużnik może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą wobec wierzyciela na podstawie art. 415 lub art. 416 k.c.

Na wniosek wierzyciela komornik zawiadamia także poręczyciela albo właściciela przedmiotu obciążonego prawem zastawu, iż świadczenia z wierzytelności zabezpieczonej nie wolno uiścić dłużnikowi (art. 899 k.p.c.).

Zajęcie wierzytelności może obejmować tylko wierzytelność istniejącą w chwili zajęcia (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 sierpnia 1971 r., I CR 308/71, OSNCP 1972, nr 5, poz. 85). Wyjątkowo, w wypadku sum płatnych periodycznie, zajęcie obejmuje także wypłaty przyszłe (art. 900 § 2 k.p.c.).