Kędziora Robert, Zajęcie stanowiska w sprawie przez inny organ

Zajęcie stanowiska w sprawie przez inny organ

Współdziałanie organów administracji w postępowaniu administracyjnym stanowi w zasadzie instytucję prawa materialnego, bowiem to z przepisów prawa materialnego wynika obowiązek podjęcia współdziałania oraz jego zakres podmiotowy i przedmiotowy. Instytucja ta ma rację bytu wszędzie tam, gdzie przecinają się zakresy działania dwóch lub kilku organów (S. Biernat, Działania wspólne w administracji publicznej, Wrocław 1979, s. 38). Rolą regulacji z art. 106 i art. 106a k.p.a. jest ujednolicenie formalnych zasad współdziałania, wyznaczenie pewnego standardu czynności procesowych, które w toku współdziałania będą miały zastosowanie, ilekroć nic innego nie wynika z przepisów szczególnych.

Obowiązek uzyskania stanowiska innego organu wynika zawsze z przepisu szczególnego. Zawsze gdy przepis prawa materialnego uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ, zaistnieją podstawy do wdrożenia określonej w art. 106 k.p.a. procedury współdziałania. Podkreślić należy, że będzie ona miała zastosowanie wyłącznie wtedy, gdy organ prowadzący postępowanie zobowiązany lub uprawniony jest do uzyskania stanowiska „organu innego w znaczeniu ustrojowym” (tak NSA w wyroku z dnia 4 października 2007 r., II OSK 997/07, LEX nr 394811). Przewidziane w przepisach prawa materialnego formy współdziałania mogą być różnorodne, np. opinia, konsultacja, porozumienie, zgoda. Forma stanowiska wskazuje zazwyczaj na jego moc prawną i znaczenie dla wyników postępowania głównego (np. forma opinii sugeruje niewiążący charakter, w przeciwieństwie do uzgodnienia). Zdarzyć się jednak może, że dopiero z kontekstu całego przepisu można prawidłowo odczytać charakter stanowiska. Przykładowo, zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych może być wydane po uzyskaniu opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych w kwestii lokalizacji punktu sprzedaży, przy czym opinia ta musi być pozytywna (zob. art. 18 ust. 3a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2016 r. poz. 487 ze zm.)). Należy pamiętać, że niezależnie od formy współdziałania wydanie decyzji bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu jest istotną wadą procesową kwalifikującą postępowanie do wznowienia (art. 145 § 1 pkt 6 k.p.a.).

Zainicjowanie współdziałania należy do organu prowadzącego postępowanie główne. To on występuje do organu współdziałającego o zajęcie stanowiska, inicjując tym samym wszczęcie postępowania akcesoryjnego. Na nim spoczywa także obowiązek zawiadomienia o tej czynności wszystkich stron postępowania. Wystąpienie o zajęcie stanowiska powinno mieć formę niezaskarżalnego postanowienia, gdyż jest to czynność dotycząca kwestii wynikających w toku postępowania (art. 123 § 2 k.p.a.).