Musiał Krzysztof J., Wznowienie postępowania podatkowego

Wznowienie postępowania podatkowego

Procedura ma na celu przedstawienie procedury postępowania w ramach wznowienia postępowania podatkowego.

Postępowanie w przedmiocie wznowienia może być zainicjowane przez stronę poprzez złożenie w tym zakresie wniosku albo wszczęte z urzędu. Jeżeli wniosek składa strona, mamy do czynienia z uruchomieniem przez nią nadzwyczajnego środka zaskarżenia. Wszczęcie postępowania z urzędu oznacza postępowanie w trybie nadzoru (zob. W. Chróścielewski, W. Nykiel, Postępowanie podatkowe w świetle Ordynacji podatkowej, Warszawa 2000, s. 105).

Strona może żądać wznowienia postępowania w każdej z sytuacji wymienionej w art. 240 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.) - dalej o.p. Prawo złożenia wniosku przysługuje także organizacji społecznej (art. 133a o.p.). Jeśli chodzi o wniosek strony, przepisy nie przewidują jakiś szczególnych wymagań co do jego treści, a zastosowanie znajdują w tym względzie ogólne wymogi odnoszące się do podań (art. 168 o.p.). Przy czym, obok takich elementów jak oznaczenie strony, treść żądania, we wniosku powinna zostać wskazana jedna z podstaw, w oparciu o którą strona domaga się wznowienia postępowania.

Co do zasady, możliwość wznowienia postępowania nie została ograniczona żadnym terminem. Jedynie w dwóch sytuacjach ustawodawca zdecydował się wprowadzić krótkie terminy na złożenie wniosku. Dotyczy to sytuacji, w których wyłączne prawo do inicjowania tego postępowania przysługuje stronie, która bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu. W takim wypadku wznowienie może nastąpić na wniosek strony złożony w terminie miesiąca od powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji (art. 241 § 2 pkt 1 o.p.). Podobnie, jeżeli strona domaga się wznowienia postępowania z uwagi na fakt, iż podstawą prawną decyzji był przepis, o którego niezgodności z Konstytucją, czy też ustawą, bądź ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny - stosowny wniosek o wznowienie może być złożony w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału (orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, jednak Trybunał Konstytucyjny może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego, zob. art. 190 ust. 3 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach zgodności przepisów prawa z konstytucją ustawami i umowami międzynarodowymi podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Jeżeli akt nie był ogłoszony, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Za dzień ogłoszenia uznaje się dzień wydania dziennika urzędowego).

Wskazane terminy są terminami procesowymi, a co za tym idzie - mogą być przywracane przy spełnieniu warunków, o których mowa w art. 162 o.p., w szczególności, jeśli strona, składając wniosek, uprawdopodobni że uchybienie nastąpiło bez jej winy.

Na marginesie należy jeszcze dodać, że choć przepisy tylko w tych dwóch sytuacjach limitują czasowo możliwość złożenia wniosku, to należy pamiętać, iż, nawet jeśli istnieją podstawy do wznowienia i miały one wpływ na treść wydanej decyzji, co mogłoby doprowadzić do jej uchylenia i zmiany, organ będzie zmuszony odmówić uchylenia decyzji, jeśli upłynęły terminy określone w art. 68 i 70 o.p.