Dauter Bogusław, Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez pełnomocnika - skutki procesowe

Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez pełnomocnika - skutki procesowe

Stosunek pełnomocnictwa łączący mocodawcę i pełnomocnika może być wypowiedziany zarówno przez stronę, jak i pełnomocnika. Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez pełnomocnika jest jedną z przyczyn wygaśnięcia pełnomocnictwa (M. Romańska (w:) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, T. Woś (red.), Warszawa 2011, s. 269, 286; szerzej na temat wygaśnięcia pełnomocnictwa zob. też B. Dauter, Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2011, s. 122–126). Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez pełnomocnika możliwe jest w każdym czasie. Wypowiedzenia pełnomocnictwa, które powstało w związku z przyznaniem stronie praw pomocy, może dokonać jedynie wnioskodawca. Poza tym możliwość wypowiedzenia pełnomocnictwa przez pełnomocnika nie jest uzależniona od jego statusu. Wypowiedzieć pełnomocnictwo może zarówno pełnomocnik profesjonalny, za którego stosownie do zmian wprowadzonych ustawą z dnia z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2015 r. poz. 658) uznać należy adwokata, radcę prawnego, doradcę podatkowego i rzecznika patentowego, jak i nieprofesjonalny, z tym że skutki jakie wywoła to wypowiedzenie będą inne dla każdej z tych grup. Procedura przedstawia skutki procesowe wypowiedzenia pełnomocnictwa przez pełnomocnika.

1. Rezygnacja pełnomocnika z reprezentowania strony wymaga złożenia stronie oświadczenia o wypowiedzeniu pełnomocnictwa.

2. Oświadczenie to pełnomocnik może złożyć zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej (por. B. Dauter, Metodyka..., s. 123). Niezależnie od przyjętej przez pełnomocnika formy, oświadczenie powinno być sformułowane w sposób niepozostawiający wątpliwości co do jego treści. Wypowiedzenia pełnomocnictwa nie należy bowiem domniemywać.

3. Wypowiedzenia pełnomocnictwa, które powstało w związku z przyznaniem stronie prawa pomocy, może dokonać jedynie wnioskodawca (por. J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Warszawa 2010, s. 121; M. Romańska, Prawo..., s. 286).

4. Jeżeli wypowiedziane zostało pełnomocnictwo, to jednocześnie wygasają wszystkie pełnomocnictwa substytucyjne udzielone przez pełnomocnika.

5. Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez pełnomocnika możliwe jest w każdym czasie.

6. W § 2 art. 42 p.p.s.a. (odmiennie niż w § 1 tego przepisu, który traktuje o wypowiedzeniu pełnomocnictwa przez stronę) ustawodawca nie określił, od jakiego momentu wypowiedzenie pełnomocnictwa przez pełnomocnika jest skuteczne wobec sądu lub strony przeciwnej czy też innych uczestników postępowania. W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że dla bezpieczeństwa obrotu prawnego przez analogię należy przyjąć również w tym przypadku rozwiązanie z art. 42 § 1 p.p.s.a. (por. M. Niezgódka-Medek (w:) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Warszawa 2011, s. 157).

7. O wypowiedzeniu pełnomocnictwa pełnomocnik powinien zatem powiadomić sąd, przed którym toczy się postępowanie. Obowiązek zawiadomienia sądu o wypowiedzeniu pełnomocnictwa przez adwokata wynika z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2015 r. poz. 615, z późn. zm.).

8. Zawiadomienie sądu o wypowiedzeniu pełnomocnictwa może przybrać formę ustną lub pisemną. Ustne oświadczenie o wypowiedzeniu pełnomocnictwa wciąga się do protokołu. W przypadku formy pisemnej obowiązują wymogi dla pisma przewidziane w art. 46 p.p.s.a. Zawiadomienie powinno być zatem przekazane w odpisach dla pozostałych stron lub uczestników postępowania. O ile jest to możliwe, zawiadomienie powinno wskazywać datę, w której oświadczenie o wypowiedzeniu pełnomocnictwa dotarło do strony oraz zawierać informację, czy strona zwolniła pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym z obowiązku działania w jej imieniu.

Nie ma przeszkód, aby również strona przekazała informację o wypowiedzeniu pełnomocnictwa. Przekazując tę informację strona, dotychczas reprezentowana przez adwokata lub radcę prawnego, może wskazać, czy zwolniła pełnomocnika z obowiązku działania w jej imieniu.