Borys Adrian, Wyłączenie z masy upadłości

Wyłączenie z masy upadłości

Procedura ma na celu przedstawienie mechanizmu wyłączania mienia nienależącego do upadłego z masy upadłości

Przedmiotem sporu w doktrynie jest to, czy rzeczy (ruchomości i nieruchomości) oraz wierzytelności i inne prawa majątkowe, które poprzez sporządzenie inwentarza zostały uznane za składniki masy upadłości mogą być z niej wyłączone „z urzędu” na podstawie decyzji syndyka. Nie budzi natomiast wątpliwości, że wyłączenie składników mienia objętych spisem inwentarza, a nienależących do majątku upadłego może nastąpić na wniosek osoby uprawnionej (właściciela rzeczy, osoby uprawnionej z tytułu wierzytelności lub prawa), co wyraźnie wynika z przepisów rt.. 70-74 p.u. Złożenie wniosku o wyłączenie nie jest ograniczone żadnym terminem. Można go dokonać w każdym stadium postępowania upadłościowego, a więc w czasie od ogłoszenia upadłości do prawomocnego zakończenia lub umorzenia postępowania upadłościowego (S. Gurgul, Prawo upadłościowe. Komentarz, wyd. 10, Warszawa 2016, art. 73, nb 3).

W ramach badania podstaw do złożenia wniosku o wyłączenie z masy upadłości należy ustalić dwie podstawowe kwestie:

1) czy dany składnik mienia nie należy do upadłego (upadłemu nie przysługuje prawo własności albo inne prawo majątkowe do danego składnika),

2) czy osobie trzeciej przysługuje prawo do danego składnika (prawo własności albo inne prawo majątkowe do danego składnika).

Wyłączenia przedmiotu z masy upadłości może domagać się nie tylko właściciel danej rzeczy, lecz również jeden ze współwłaścicieli – w przypadku współwłasnoś–i - jeżeli działa on na rzecz pozostałych współwłaścicieli zmierzając do zachowania wspólnego prawa (zob. art. 209 k.c.). Z wnioskiem o wyłączenie może wystąpić również małżonek upadłego i domagać się wyłączenia z masy upadłości składników jego majątku osobistego, ponieważ majątek ten stanowi jego wyłączną własność. Nie może on jednak domagać się wyłączenia z masy ypadłości majątku wspólnego, który w całości wchodzi w skład masy upadłości (zob. art. 124 ust. 1 p.u.).

Zgodnie z art. 70¹ p.u. „przepisów o wyłączeniu z masy upadłości nie stosuje się do rzeczy, wierzytelności i innych praw majątkowych przeniesionych przez upadłego na wierzyciela w celu zabezpieczenia wierzytelności”. W przypadku przewłaszczenia na zabezpieczenie/ przelewu na zabezpieczenie do objętych nimi przedmiotów/wierzytelności stosuje się odpowiednio przepisy p.u. dotyczące zastawu i wierzytelności zabezpieczonych zastawem.