Goldiszewicz Agnieszka, Wyłączenie prawa do reprezentacji wspólnika spółki jawnej wbrew jego woli (zmianą umowy spółki)

Wyłączenie prawa do reprezentacji wspólnika spółki jawnej wbrew jego woli (zmianą umowy spółki)

Procedura wskazuje na możliwości wyłączenia prawa do reprezentacji wspólnika spółki jawnej wbrew jego woli poprzez zmianę umowy spółki.

Wyłączenie prawa do reprezentacji wspólnika powinno mieć wyjątkowy charakter. Jego źródłem, obok orzeczenia sądu, może być umowa spółki - w ramach kształtowania przez wspólników zasad reprezentacji (wyrok SA w Warszawie z dnia 3 lutego 2009 r., I ACa 550/08, LEX nr 1120153). Możliwość umownego pozbawienia prawa wspólnika do reprezentacji spółki przewiduje art. 30 § 1 k.s.h.

Wyłączenie prawa do reprezentacji, wbrew woli wspólnika, w stosunku do istniejącego już prawa można rozważać na tle regulacji dotyczących zmiany umowy spółki. Na etapie tworzenia spółki wspólnik, którego miałoby dotyczyć wyłączenie prawa do reprezentacji, musiałby wyrazić na to zgodę w umowie spółki.

Wobec względnego charakteru art. 9 k.s.h. dopuścić należy możliwość pozbawienia wspólnika prawa reprezentowania spółki w następstwie zmiany umowy spółki - wbrew jego woli. Uchwała o zmianie umowy spółki podjęta większością głosów może zapaść bez zgody wspólnika, o ile umowa spółki przewiduje możliwości podejmowania takich uchwał niejednomyślnie (zob. też A. Kidyba, Komentarz do art. 40 k.s.h., LEX/el. 2021; J. Janeta, W.P. Matysiak, O potrzebie reformy prawa spółek w zakresie regulacji spółek osobowych, PPH 2012, nr 9, s. 53–54). Przy wyrażaniu zgody na zmianę umowy spółki większością głosów wspólnicy powinni brać pod uwagę okoliczność, że wariant taki niesie ze sobą możliwość niejednomyślnego pozbawienia wspólnika prawa reprezentowania spółki.

Pozbawienie wspólnika prawa reprezentacji spółki może nastąpić poprzez zmianę umowy spółki. Wobec tego, że w świetle art. 9 k.s.h. dopuszczalna jest - o ile umowa spółki tak stanowi - zmiana umowy spółki większością głosów, to przyjąć należy, że uchwała podjęta większością głosów może zapaść również bez zgody wspólnika, którego pozbawienie prawa reprezentacji dotyczy (zob. A. Kidyba, Komentarz do art. 30 k.s.h., LEX/el. 2021; K. Osajda, O mankamentach regulacji spółek osobowych w kodeksie spółek handlowych, PPH 2012, nr 10, s. 37). Może to prowadzić do wniosku, że zabezpieczenia praw wspólników w spółkach osobowych są nader wątłe (zob. A. Kidyba, Komentarz do art. 30 k.s.h., LEX/el. 2013).