Wiktorowska Ewa, Wyłączenie osób po stronie zamawiającego z postępowania o udzielenie zamówienia

Wyłączenie osób po stronie zamawiającego z postępowania o udzielenie zamówienia

Zgodnie z art. 7 ust. 2 p.z.p. czynności związane z przygotowaniem oraz przeprowadzeniem postępowania o udzielenie zamówienia powinny być przeprowadzane przez osoby zapewniające bezstronność i obiektywizm. Jest to jedna z naczelnych zasad udzielania zamówień publicznych i jej urzeczywistnieniem są regulacje zawarte w art. 17 p.z.p. Cel tych uregulowań jest oczywisty. Zapobieganie konfliktowi interesów. Artykuł 24 dyrektywy 2014/24/UE stanowi, że pojęcie konfliktu interesów obejmuje co najmniej każdą sytuację, w której członkowie personelu instytucji zamawiającej lub dostawcy usług w zakresie obsługi zamówień działającego w imieniu instytucji zamawiającej biorący udział w prowadzeniu postępowania o udzielenie zamówienia lub mogący wpłynąć na wynik tego postępowania mają, bezpośrednio lub pośrednio, interes finansowy, ekonomiczny lub inny interes osobisty, który postrzegać można jako zagrażający ich bezstronności i niezależności w związku z postępowaniem o udzielenie zamówienia. W Polsce jego implementacja następuje w art. 17 i 17a p.z.p. Wystąpienie jakichkolwiek okoliczności mogących powodować powstanie wątpliwości co do bezstronności osób wykonujących czynności w postępowaniu może spowodować zachwianie wiary w prawidłowe działanie jednostki zamawiającej wykonującej zadania o charakterze publicznym. Zasada ta w sposób niebudzący wątpliwości jest ściśle związana z koniecznością przeprowadzenia postępowania z zachowaniem uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. W przypadku wykonywania w postępowaniu jakichkolwiek czynności przez osoby, które w jakikolwiek sposób mogłyby chcieć wpłynąć na wynik przeprowadzanej procedury, nie sposób byłoby mówić o równym traktowaniu wykonawców ubiegających się o zamówienie.

Nowelizacja ustawy - Prawo zamówień publicznych z dnia 22 czerwca 2016 r. rozszerzyła krąg osób badanych pod kątem istnienia konfliktu interesów wprowadzając nowy przepis art. 17 ust. 2a p.z.p. odnoszący się do obowiązku odebrania oświadczeń w formie pisemnej, przez kierownika zamawiającego lub osób, którym powierzył czynności w postępowaniu, od:

– pracowników zamawiającego lub

– innych osób zatrudnionych przez zamawiającego,

które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na wynik postępowania. Obowiązek odebrania takiego oświadczenia pojawia się, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że zachodzą relacje, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2–4 p.z.p.

Złożenie oświadczenia określonego w art. 17 ust. 2 p.z.p. jest obowiązkiem osoby objętej zakresem podmiotowym tej ustawy i nie można ona powoływać się na niedopełnienie obowiązków innych osób, które danej osobie nie przekazały druku oświadczenia do podpisu (orzeczenie GKO z dnia 21 listopada 2013 r., BDF1/4900/57/61/13RWPD-56274).

Przed odebraniem oświadczenia, kierownik zamawiającego lub osoba, której powierzył czynności w postępowaniu, uprzedza osoby składające oświadczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

W zależności od trybu, w jakim prowadzone jest postępowanie, kierownik zamawiającego oraz inne osoby wykonujące czynności w ramach postępowania w jego imieniu, mogą powziąć informację o wykonawcach ubiegających się o zamówienie w momencie upływu terminu składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.

W momencie powzięcia wiadomości o wykonawcach ubiegających się o zamówienie osoby biorące udział w czynnościach, a w szczególności członkowie komisji przetargowej lub zespołu, o którym mowa w art. 20a p.z.p., składają oświadczenie co do występowania okoliczności wymienionych w art. 17 ust. 1 p.z.p. lub ich braku. Trzeba przypomnieć, że obowiązek ten dotyczy także kierownika zamawiającego. Jednak obowiązek złożenia tego oświadczenia przez kierownika zamawiającego, w sytuacji powierzenia przez niego innej osobie wykonywania zastrzeżonych dla niego czynności, uzależniony jest od zakresu powierzanych czynności.

Kierownik zamawiającego nie będzie obowiązany do złożenia oświadczenia, gdy powierzenie dotyczy wszystkich czynności związanych z przygotowaniem i udzieleniem zamówienia publicznego. W konsekwencji, gdy na inną osobę zostały powierzone tylko niektóre zastrzeżone dla kierownika czynności, kierownik zamawiającego obowiązany jest złożyć oświadczenie o którym mowa w art. 17 ust. 2 p.z.p.

Osoby składające takie oświadczenie muszą zweryfikować wobec każdego z wykonawców, czy nie zachodzą przesłanki wskazane w tym przepisie. Wystąpienie chociaż jednej z nich skutkować musi bezwzględnym złożeniem oświadczenia o wyłączeniu z postępowania wraz ze wskazaniem, z powodu której przesłanki osoba się wyłącza.

Najlepszym momentem na złożenie stosownego oświadczenia jest moment poprzedzający przystąpienie do dokonywania czynności w ramach postępowania.

„Oświadczenie służyć ma zagwarantowaniu bezstronności prowadzonego postępowania i stanowić ewentualną podstawę decyzji kierownika jednostki co do kręgu osób, które pozostają w postępowaniu czynne. Z tego względu oświadczenie powinno być złożone niezwłocznie po identyfikacji wykonawców biorących udział w postępowaniu, a z całą pewnością powinno zostać złożone do momentu jego zakończenia. Złożenie oświadczenia po zakończeniu postępowania, a nawet udzieleniu i wykonaniu zamówienia w oczywisty sposób nie spełnia swej roli, bowiem nie jest możliwe podjęcie działań określonych w art. 17 ust. 3 p.z.p.” (orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej z dnia 31 maja 2012 r., BDF1/4900/25/23/12/466).