Goldiszewicz Agnieszka, Wyłączenie od reprezentacji komplementariusza w spółce komandytowej orzeczeniem sądu

Wyłączenie od reprezentacji komplementariusza w spółce komandytowej orzeczeniem sądu

Procedura wskazuje na możliwości wyłączenia od reprezentacji komplementariusza prawomocnym orzeczeniem sądu.

Zasadą jest reprezentacja spółki komandytowej przez komplementariuszy. Możliwe jest jednak wyłączenie tego wspólnika od reprezentacji, które może nastąpić zarówno za jego zgodą, jak i wbrew niej. W pierwszym przypadku ma ono dobrowolny, w drugim zaś przymusowy charakter.

Źródłem przymusowego wyłączenia prawa reprezentacji może być:

– zmiana umowy spółki (zob. procedurę: Przymusowe wyłączenie od reprezentacji komplementariusza w spółce komandytowej (umową spółki);

– prawomocne orzeczenie sądu.

Do skorzystania z sądowego trybu wyłączenia komplementariusza od reprezentacji dochodzi zazwyczaj w sytuacji, kiedy nie powiodło się pozbawienie go tego prawa w następstwie zmiany umowy spółki. Z zasady bowiem modyfikacje umowy spółki wymagają jednomyślności wszystkich wspólników. Oznacza to konieczność wyrażenia zgody przez tego komplementariusza, którego wyłączenie od reprezentacji miałoby dotyczyć (art. 9 k.s.h.). Wariant ten nie znajdzie więc zastosowania w sytuacji kiedy następuje to wbrew jego woli.

Przepis art. 117 k.s.h. w odróżnieniu od art. 30 § 2 k.s.h. nie wskazuje na ważne powody jako podstawę warunkującą pozbawienie komplementariusza prawa do reprezentacji. Wystąpienie ze stosownym powództwem, a następnie merytoryczne rozpoznanie sprawy przez sąd powinno jednak znajdować oparcie w przesłankach, które najpierw w ocenie powoda, a następnie sądu uzasadniają pozbawienie komplementariusza tego prawa. Ważne powody wskazują bowiem na kryteria, z uwzględnieniem których dokonywana jest merytoryczna zasadność powództwa. Przyjęcie odmiennego poglądu musiałoby prowadzić do wniosku, że sąd jest w każdym przypadku związany żądaniem powoda. Dlatego też wyrok uwzględniający powództwo może zapaść jedynie w razie zaistnienia ważnych powodów (por. A. Kidyba, Komentarz do art. 117 k.s.h., LEX/el. 2013).

Nie ulega przy tym wątpliwości, że ocena czy dany powód pozbawienia komplementariusza prawa reprezentacji spółki komandytowej należy do kategorii „ważnych”, zależy od okoliczności konkretnego przypadku (zob. wyrok SA w Warszawie z dnia 3 lutego 2009 r., I ACa 550/08, LEX 1120153). Ważnym powodem mogą być: niezdolność umysłowa wspólnika, rażące niedbalstwo przy wykonywaniu kompetencji, prowadzenie działalności konkurencyjnej, malwersacje, których dopuścił się wspólnik (zob. A. Kidyba, Komentarz do art. 30 k.s.h., LEX/el. 2013).

Z żądaniem pozbawienia przez sąd komplementariusza prawa do reprezentacji spółki może wystąpić każdy ze wspólników (zarówno komplementariusz, jak i komandytariusz), niezależnie od tego czy przysługuje mu prawo do reprezentacji spółki. Wspólnik pozywający występuje bowiem we własnym imieniu, mając na uwadze swój oczywisty interes prawny.

Legitymacja do wystąpienia z powództwem przysługuje też samej spółce komandytowej.