Krywan Tomasz, Wyłączenie możliwości zaliczania do KUP płatności dokonywanych z naruszeniem obowiązku dokonywania ich za pośrednictwem rachunku płatniczego - od 1 stycznia 2017 r.

Wyłączenie możliwości zaliczania do KUP płatności dokonywanych z naruszeniem obowiązku dokonywania ich za pośrednictwem rachunku płatniczego

Procedura pozwala ustalić, czy ma zastosowanie wyłączenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów płatności dokonywanych z naruszeniem obowiązku dokonywania ich za pośrednictwem rachunku płatniczego.

Z dniem 1.01.2017 r. został obniżony limit wartości transakcji obligujący do - w przypadkach, gdy stronami transakcji są przedsiębiorcy - ich dokonywania za pośrednictwem rachunku płatniczego. Limit ten wynosi obecnie 15.000 zł (zob. art. 19 ustawy z 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców, Dz.U. z 2024 r. poz. 236 ze zm. – dalej p.p.).

Towarzyszyło temu wprowadzenie przepisów wyłączających możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów płatności dokonanych z naruszeniem tego obowiązku.

Obecnie wyłączenia te wynikają z przepisów art. 22p ust. 1 pkt 1 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) – dalej u.p.d.o.f., oraz art. 15d ust. 1 pkt 1 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.) – dalej u.p.d.o.p.

W art. 19 p.p. mowa jest o płatnościach, w związku z czym przyjmuje się najczęściej, że odnosi się wyłącznie spełnienia świadczeń w formie rozliczeń pieniężnych (zob. przykładowo wyrok NSA z 2.06.2011 r., I FSK 1075/10). Prowadzi to do wniosku, że w części w jakiej zobowiązania są regulowane w formie świadczenia niepieniężnego obowiązek dokonywania i przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego nie obowiązuje. W konsekwencji nie mają również w tym zakresie zastosowania wskazane przepisy art. 22p ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f. oraz art. 15d ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.

Dotyczy to, m.in., regulowania zobowiązań w formie potrącenia (kompensaty). Co istotne, potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 7.10.2016 r., 2461-IBPB-1-3.4510.824.2016.1.SK czy interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9.01.2017 r., 0461-ITPB1.4511.885.2016.2.DP. Jak czytamy w drugiej z tych interpretacji, „w przypadku uregulowania po 31.12.2016 r. zobowiązania poprzez kompensatę, niezależnie od wielkości transakcji, art. 22p u.p.d.o.f. nie znajdzie zastosowania”.

Podobnie ma się rzecz w przypadku regulowania przez przedsiębiorców zobowiązań poprzez wystawianie i wydawanie weksli. Potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe, czego przykładami mogą być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 1.02.2017 r., 2461-IBPB-1-1.4510.375.2016.1.BS czy interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28.02.2017 r., 1462-IPPB6.4510.3.2017.2.AM. I tak przykładowo w pierwszej z tych interpretacji organ podatkowy potwierdził prawidłowość stanowiska podatnika, że „uregulowanie zobowiązania w drodze odnowienia (nowacji), polegającego na tym, że Wnioskodawca zostaje zwolniony z dotychczasowego zobowiązania do zapłaty należności za towar lub usługę w zamian za zaciągnięcie nowego zobowiązania do zapłaty kwoty wynikającej z wystawionego i wydanego kontrahentowi weksla własnego, nie stanowi „płatności” w rozumieniu art. 15d u.p.d.o.p, lecz inną formę regulowania zobowiązań, do której nie mają zastosowania ograniczenia wynikające z tego przepisu”.