Kubiak Marcin, Wygaśnięcie decyzji o pozwoleniu na budowę

Wygaśnięcie decyzji o pozwoleniu na budowę

Celem art. 37 p.b. jest spowodowanie, by po upływie określonego przez ustawodawcę odcinka czasu, w którym inwestor nie realizował pozwolenia na budowę, inwestycja została poddana ponownej ocenie, z punktu widzenia jej zgodności z przepisami prawa. Upływ czasu może bowiem powodować zdezaktualizowanie się warunków, w oparciu o które pozwolenie wydano.

Artykuł 37 ust. 1 p.b. dotyczy wygaśnięcia tylko tych decyzji o pozwoleniu na budowę, które obejmują budowę w rozumieniu art. 3 pkt 6 p.b. Nie dotyczy natomiast robót budowlanych (art. 3 pkt 7 p.b.). Zamiarem ustawodawcy było bowiem objęcie dyspozycją art. 37 ust. 1 p.b. tylko tych robót budowlanych, w wyniku których dochodzi do powstania nowej „substancji budowlanej”, co ma miejsce właśnie w przypadku budowy, czyli wykonania „od podstaw” obiektu budowlanego, a także jego odbudowy, nadbudowy oraz rozbudowy (A. Ostrowska [w:] Prawo budowlane. Komentarz pod red. A. Glinieckiego, wyd. 1, Warszawa 2012, s. 373).

Instytucja wygaszenia decyzji o pozwoleniu na budowę jest instytucją wyjątkową i nie może być nadużywana. Adresatem norm zawartych w art. 37 ust. 1 p.b. jest inwestor. Pozwolenie na budowę wygasa z mocy prawa, a decyzja stwierdzająca wygaśnięcie pozwolenia na budowę ma charakter deklaratoryjny. Wygaśnięcie decyzji o pozwoleniu na budowę z mocy prawa oznacza, że inwestor prowadzący roboty budowlane na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, która wygasła, musi być traktowany tak, jak osoba wykonująca roboty bez wymaganego pozwolenia na budowę i to niezależnie od tego, czy właściwy organ administracji publicznej stwierdził na podstawie art. 162 § 1 k.p.a. wygaśnięcie decyzji o pozwoleniu na budowę (Z. Kostka, Prawo budowlane. Komentarz, Gdańsk 2007, s. 129).

Organem właściwym do wydania decyzji jest ten sam organ administracji architektoniczno-budowlanej, do którego został wcześniej złożony wniosek o wydanie pozwolenia na budowę. Odmiennie natomiast jest ustalany krąg stron postępowania. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny, przymiot strony w sprawie dotyczącej wygaszenia decyzji o pozwoleniu na budowę nie może być oceniany na podstawie art. 28 ust. 2 p.b., dlatego że jest to przepis, który dotyczy wyłącznie spraw w przedmiocie pozwolenia na budowę. Do wszelkich innych spraw, do których również należy sprawa wygaszenia decyzji o pozwoleniu na budowę ma zastosowanie zasada ogólna oceny przymiotu strony wynikająca z art. 28 k.p.a., kładąca nacisk na interes prawny strony w danej sprawie, a nie na znajdowanie się w obszarze oddziaływania. Dla wygaszenia decyzji o pozwoleniu na budowę nie jest istotne, czy określony podmiot znajduje się w obszarze oddziaływania, lecz znaczenie ma kwestia, czy domagający się dopuszczenia do udziału w takiej sprawie podmiot ma interes prawny w jej rozstrzygnięciu (wyrok z dnia 20 października 2011 r., II OSK 1479/10).

Zgodnie z art. 28 ust. 1 p.b. roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Cechę ostateczności mają decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy (art. 16 § 1 k.p.a.).

Ustawodawca zdefiniował rozpoczęcie budowy w art. 41 p.b. W art. 41 ust. 2 p.b. został wyliczony zamknięty katalog prac przygotowawczych. Prace te nie mogą być przedmiotem interpretacji rozszerzającej.