Krywan Tomasz, Wydatki na własne cele mieszkaniowe

Wydatki na własne cele mieszkaniowe

Procedura pozwala ustalić, czy dany wydatek jest wydatkiem na własne cele mieszkaniowe na użytek zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., zwolnione mogą być od podatku dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e u.p.d.o.f. (więcej na temat tego zwolnienia - zob. procedura Zwolnienie od podatku dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i niektórych praw majątkowych przeznaczonego na własne cele mieszkaniowe).

Zakres tego zwolnienia zależy od wysokości wydatków wydatkowane na własne cele mieszkaniowe. To, jakie wydatki uważa się za wydatki na własne cele mieszkaniowe, wynika z przepisów art. 21 ust. 25, 26, 27, 28, 29 i 30 u.p.d.o.f.

Należy dodać, że dominuje stanowisko, iż własnymi celami mieszkaniowymi mogą być tylko wydatki ponoszone w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Tytułem przykładu można wskazać wyrok WSA w Łodzi z dnia 12 września 2012 r., I SA/Łd 874/12, czy wyrok NSA z dnia 7 sierpnia 2013 r., II FSK 2385/11. W pierwszym z tych wyroków czytamy, że „wydatkowanie przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości zgodnie z treścią art. 21 ust. 25 pkt 1 lit. a u.p.d.o.f. świadczy jedynie o tym, że wydatek został poniesiony na cele mieszkaniowe w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 131. Warunkiem zwolnienia podatkowego jest jednak wykazanie przez podatnika, że były to jego własne cele mieszkaniowe. Wydatkowanie przychodu na własne cele mieszkaniowe oznacza, że celem podatnika jest realizacja potrzeby zapewnienia sobie tzw. "dachu nad głową", dążenie, aby w tym nowym lokalu mieszkać”.

W konsekwencji organy podatkowe (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2015 r., IPPB4/4511-99/15-2/JK, interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 maja 2015 r., IBPBII/2/4511-151/15/MM czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 24 lutego 2016 r., IPTPB2/4511-801/15-2/SŻ) oraz większość sądów administracyjnych (zob. przykładowo wyrok WSA w Łodzi z dnia 12 września 2012 r., I SA/Łd 874/12 czy wyrok WSA w Białymstoku z dnia 11 maja 2016 r., I SA/Bk 1379/15) uważa, że nie są wydatkami na własne cele mieszkaniowe wydatki na nabywanie mieszkań (rzadziej domów) na wynajem.

Od sytuacji, w której mieszkania nabywane są w celu wynajmowania odróżnić należy jednak sytuację, w której mieszkania nabywane są w celu realizacji własnych potrzeb mieszkaniowych podatnika (i te potrzeby mieszkaniowe podatnika są w tych mieszkaniach faktycznie realizowane), a następnie ze względu na zmianę potrzeb mieszkaniowych podatnik decyduje się na ich wynajmowanie. W przypadkach takich wydatki na nabywanie mieszkań mogą być uwzględniane przy korzystaniu ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 u.p.d.o.f. Potwierdzają to organy podatkowe wskazując jednocześnie, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 12 marca 2015 r., ILPB2/415-1242/14-2/JK. W interpretacji tej organ podatkowy wskazał jednocześnie, że „przepisy prawa podatkowego, ani orzecznictwo organów podatkowych oraz sądów administracyjnych nie określają – w sytuacji spełnienia warunków do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (co miało miejsce w przedmiotowej sprawie) – minimalnego okresu po którym nieruchomość może zostać zbyta/wynajęta, tak by podatnikowi nie zostało odebrane prawo do skorzystania z ulgi”.

Do wydatków na własne cele mieszkaniowe należą m.in. wydatki na nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem.